1- از كيفر گناه ايمن مباش
يكي از گناهان كبيره، «امنِ از مَكرُ الله» است.[1] « امنِ از مَكرُ الله» يعني ايمن بودن از كيفر الهي. اين معصيت، يك حالت دروني است و يكي از محرّمات است.انسانِ معصيت كار نبايد از كيفر الهي احساس امنيّت و آرامش نمايد، بلكه بايد مضطرب و نگرانِ آن باشد. احساس امنيّت در اين حال، خود معصيت كبيره است. آنكه مثلاً دروغ ميگويد و داراي خيالي راحت و آسوده است و از انجام اين معصيت و حرام، احساس نگراني نميكند، گرفتار معصيتي ديگر است كه « امنِ از مَكرُ الله» است.انسان هميشه بايد در مقابل گناهان و معاصي حالت بيم و اضطراب داشته باشد و هرگز به آن نزديك نشود. از انجام معاصي و محرّمات حالت خوف و هراس داشته باشد و همانگونه كه به يك حيوان درنده و خطرناك و به يك مار سمي هرگز حاضر نيست نزديك شود از گناهان نيز دوري كند و به آن نزديك نگردد.در كلام امام صادق ـ عليه السّلام ـ خوانديم كه تأثير عملِ سوء و ناشايست از تأثير كارد در گوشت سريعتر است. حال بايد از خود بپرسيم كه اگر تيري به جانب ما پرتاب شود، عقل چه حكم ميكند؟ آيا حكم عقل، جز اينست كه خود را از مقابل آن دور كنيم؟ يقيناً معاصي و گناهان و محرّمات، مانند تيرهايي هستند كه به سمت انسان رها شدهاند و هستي انسان را در معرض تهديد جدّي قرار ميدهند. يا اينكه مانند سمي هستند كه انسان غفلتاً خورده باشد، و در اين صورت مادة سمّي لحظه به لحظه دروجود او كارگر ميشود و او را به سوي هلاكت پيش ميبَرَد.آيا در چنين وضعي اين فرد داراي خيالي راحت و آسوده ميتواند باشد؟
اگر اين فرد احساس نگراني كند و براي خارج كردم سمّ از بدن خود تلاش كند، ميتوان اميدي براي ادامه حيات او داشت. اما اگر با بيخيالي و بيتوجهي برخورد كند، نتيجه چه خواهد بود؟انسانِ عاقل همانگونه كه خود را در معرض تيرهاي مهلك قرار نميدهد و از داروها و مواد سمي، دوري ميكند و از خطر آن بر خود ايمن نيست، از گناه نيز به شدّت دوري ميكند و هرگز به آن نزديك نميشود. و نيز اگر غفلتاً معصيتي انجام داد، سراسيمه و نگران است، و هر لحظه منتظر عكسالعمل كار خويش است. البته اين نگراني چه بسا او را به تلاش وا ميدارد كه خطاي خود را جبران كند. اما بيخيالي نسبت به معصيت نتيجهاش چه خواهد بود؟امام صادق ـ عليه السّلام ـ از پدر بزرگوارشان ـ عليه السّلام ـ نقل ميفرمايند كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند: «هركس گناهي كند و خندان باشد، به دوزخ وارد ميشود در حاليكه گريان است».[2]پس به گناه هرگز نبايد نزديك شد، و در صورت انجام گناه در اوّلين لحظه كه انسان به آن توجّه پيدا كرد، بايد توبه كند تا از اثرات منفي آن ايمَن باشد، در غير اين صورت پيامدِ منفيِ آن گناه، دير يا زود گريبانگير او خواهد بود.
[1]. تحرير الوسيلة حضرت امام ـ رحمة الله عليه ـ، ج 1، كتاب الصّلاة، القول في شرائط امام الجماعة.[2]. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال شيخ صدوق ـ رحمة الله عليه ـ، ناشر: كتابخانه صدوق، ص 504.