لطفا منتظر باشید ...
6- نيايش
با كلامي از حضرت امام ـ رحمة الله عليه ـ رو به سوي معبود مي‌آوريم و عرضه مي‌داريم كه:«خداوندا! ما عاجزيم از شكر نعمتهاي تو. زبان ما و همه موجودات اَلكن است از حمد و ثناي تو. جز آنكه سر خجلت به پيش افكنيم، و از بي‌حيائي‌هاي خويش عذر بخواهيم، چاره نداريم. ما چه هستيم كه لايق رحمت‌هاي تو باشيم؟ ولي دامنه رحمت و عموم نعمت تو بيش از آن است كه بتوان بيان كرد. تو آنگونه‌اي كه خود را ستوده‌اي.خداوندا! سينة سوزاني به ما عنايت فرما، و از آتش ندامت، شعله ندامتي درقلب ما بيفكن و تيرگي قلب ما را برطرف فرما و ما را از اين عالم در حالي كه گناهانمان را آمرزيده‌اي ببر. بي‌ترديد تمامي نعمتها از توست و تو بر هر كار توانائي.»[1]و با فرازهائي از دعاي امام سجاد ـ عليه السّلام ـ كه به ما نيايشِ هنگام توبه را مي‌آموزند، اين دفتر را به پايان مي‌بريم:[2]«خداوندا! اي كه در كتاب محكم خود فرموده‌اي: يقيناً توبة بندگانِ خود را مي‌پذيري، و از بديها در مي‌گذري و توبه كنندگان را دوست مي‌داري، پس همانگونه كه وعده داده‌اي توبه‌ام را بپذير، و همانگونه كه ضمانت كرده‌اي از بديهايم درگذر و همانگونه كه شرط كرده‌اي، محبّتت را بر من، بر خود واجب گردان.خدايا! با تو شرط مي‌بندم كه به سوي آنچه بد آيند توست باز نگردم، و ضمانت مي‌كنم كه آنچه را زشت و ناپسند داشته‌اي انجام ندهم، و عهد مي‌كنم كه از تمامي معاصي و نافرماني‌هاي تو دوري كنم.خدايا! اين توبة مرا توبه‌اي قرار ده كه: پس از آن نياز به توبه ديگري نباشد. توبه‌اي كه موجب محوِ گذشته و سلامت آينده باشد.خداوندا! از هر چه بر خلاف اراده و خواست تو بوده، به سوي تو باز مي‌گردم. خدايا! من جز نيروي حفظ و نگهداري تو، قادر بر وفاي به عهد، در توبه نيستم. و جز با قوّت و تواني كه از سوي تو باشد، خودداري از گناهان نتوانم. پس مرا به نيروئي كافي، قوي گردان و با قدرتي بازدارنده از گناه، مرا از ولايت و سرپرستي خويش بهره‌مند ساز.خداوندا! همانگونه كه امر به توبه كردي و خود ضامن قبول آن شدي و به سوي نيايش و دعا فراخواندي و وعده اجابت دادي، پس بر محمّد و آل او رحمت فرست و توبه‌ام را بپذير و مرا نااميد از رحمت خويش برمگردان. يقيناً تو بر گنهكاران بسيار توبه‌پذيري و بر آن خطاكاران كه باز مي‌گردند بسيار مهرباني.»پيام نور
«وَ إِذا جاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآياتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» «سورة انعام، آية 54»(اي پيامبر) هر گاه كساني كه به آيات ما ايمان دارند نزد تو آيند، به آنها بگو: سلام بر شما. پروردگاتان رحمت را بر خويش واجب كرده است. يقيناً هر كه از شما از روي جهالت بدي كند، سپس بدنبال گناهش توبه كرده و رو به اصلاح و جبران فساد آرد، پس خداوند بي‌ترديد آمرزنده و مهربان است.تمرين و پرسش
سؤالات زير را بخوانيد و پاسخ دهيد.1. توبه در لغت به چه معناست؟2. توبه وقتي به بنده نسبت داده مي‌شود چه معنائي دارد؟3. توبه وقتي به خدا نسبت داده مي‌شود چه معنائي دارد؟4. در مفردات راغب توبه چگونه تعريف شده است؟ (با مراجعه به آنچه تحت عنوان تعريفِ توبه آمده است، پاسخ دهيد)5. حقيقت توبه چيست؟ (مراجعه كرده و پاسخ دهيد)6. اركان توبه چيست؟7. آيا توبه بدون اركان آن كه به منزلة سازندگان اصلي آن است، وجود پيدا مي‌كند؟8. آيا آنكه به زبان «استغفر الله» مي‌گويد، ولي قلباً از گناه خود پشيمان نيست، توبه كار است؟9. آيا آنكه قلباً از گناهِ خود پشيمان شده است، ولي تصميم بر ترك دائم گناه ندارد، توبه كرده است؟10. دو شرط مهّم قبول توبه چيست؟11. چه چيزي موجب مي‌شود كه انسان از ياد توبه بكلّي غافل شود؟ (به عنوان «شتاب در توبه» مراجعه كنيد.)12. آيا آنكه گناه مي‌كند و با خود مي‌گويد كه در آخر عمر و در پيري توبه مي كنم گرفتار فريبِ شيطان و نيرنگ با خدا نيست؟13. آيا اِصلاح نفس پس از اِفساد آن، آسان است؟14. آيا اگر توبه كرديم و سپس توبه شكستيم بايد از رحمت خدا مأيوس شويم، و درِ توبه را به روي خود بسته ببينيم؟15. در رابطه با توبه كاران، خداوند چه چيزي را بر خود واجب فرموده است؟[1]. نيايش از حضرت امام ـ رحمة الله عليه ـ ، با اندكي تغيير براي سادگي و فهم عموم رجوع كنيد به چهل حديث از حضرت امام، ص 236.[2]. ترجمه بندهائي از نيايش امام سجّاد ـ عليه السّلام ـ، رجوع شود به صحيفه سجاديه، دعا در ذكر توبه و طلب توبه.
