لطفا منتظر باشید ...
3- از چه چيزهائي بايد توبه كرد؟
از گناه و معصيت كه عبارت از: «انجام حرام و يا ترك واجب» است، بايد توبه كرد.بنابراين اولاً
از انجام محرّمات كه خداوند ما را از انجام آنها نهي فرموده است، بايد توبه كرد. پس اگر كسي خداي ناكرده كار حرام، مانند[1] دروغ، غيبت، تهمت، ايذاء و آزار مؤمن،[2] اهانت به مؤمن، بي‌حجابي، حبس حقوق ديگران بدون عذر، كبر، اسراف، انجام كارهاي لهو، كمك به ظالمين، قطع رحم، آزردن پدر و مادر و ... مرتكب شده باشد بر او واجب است قلباً از كار خود پشيمان شده و تصميم بگيرد كه ديگر هرگز آنها را بجا نياورد.ثانياً
هر چه را كه خداوند سبحان بر مسلمانان واجب فرموده اگر خداي ناكرده احياناً بعضي از آنها را ترك كرده باشد، از اين معصيت و نافرماني و تركِ واجب بايد توبه كند. چند مثال براي تركِ واجب عبارتند از: ترك نماز، ترك روزه، نپرداختن خمس، ترك دفاع، ترك كمك به نوّاب عامّه (فقهاي جامع شرايط) در اجراي سياسات، ترك امرِ الزامي و حكم ولّي امر (ولايت فقيه) در هر مورد چه مقلد او باشد يا نباشد و يا حتّي خودش مجتهد باشد.البتّه بايد توجّه داشت كه واجبات و محرّمات منحصر در احكام عبادتي نبوده و شريعت مقدّس، تكاليفي را بر مسلمين در زمينه‌هاي گوناگون عبادي، سياسي، حقوقي، اقتصادي، اخلاقي، نظامي، خانوادگي مطرح كرده است. اگر ما آن واجبات و محرّمات را نشناسيم، قادر به تشخيص كوتاهي‌ها و تقصيرات خود نبوده و در نتيجه به وظيفه خويش در زمينة توبه آگاه نخواهيم شد.آنكه احكام اسلام را منحصر در نماز و روزه مي‌داند، اگر فقط و فقط آن دو را بجا مي‌آورد و به واجباتِ ديگر عمل نمي‌كند زمينه‌اي براي توبه در خود نمي‌بيند، زيرا تصوّر او اينست كه تمام تكاليف خود را كه عبارت از تنها نماز و روزه است، انجام مي‌دهد، غافل از آنكه تكاليف بسياري در زمينه‌هاي مختلف براي او هست، كه آنها را اصلاً نمي‌داند. امّا آنكه خود را در تمام زمينه‌هاي ياد شده، مكلَّف به انجام تكاليفي كه خداوندِ عالَم بر عهدة او گذاشته مي‌داند و كوتاهي‌هاي خود را در رابطه با آنها يادآور مي‌شود، توبه براي او معناي گسترده‌تري خواهد داشت. بدين جهت در فصل سوّم براي آشنايي بيشتر با تكاليف خويش، واجبات و محرّمات بطور گسترده‌تر بيان خواهد شد.[1] . مثالهائي كه در اينجا براي كارهاي حرام و در پاراگراف بعدي براي كارهاي واجب ذكر شده است تماماً بر مبناي فتاوا و احكام صادرة حضرت امام ـ‌رحمة الله عليه ـ مي‌باشد. رجوع شود به ضميمة فصل سوّم: مقدّمه‌اي بر دسته‌بندي واجبات و محرّمات، و مآخذي كه در پاورقي‌هاي آن ضميمه ذكر شده است.[2] . مؤمن اصطلاحي فقهي است كه مراد از آن، هر فردي از شيعيان است.
