ابزارها و وسايل فيش بردارى - روش فیش برداری نسخه متنی

روزى خدمت يكى از سخنوران با سابقه و پُرحافظه رسيديم. عرض كرديم: شيوه حضرت عالى در جمع آورى مطالب و
مواد و محتواى سخن چگونه است؟ در پاسخ فرمود: (متأسفانه بر حافظه خويش تكيه مى كردم و مطالب را نمى
نوشتم
ولى اينك پشيمانم.)
چه نيكو گفته اند:

(مِا حُفِظَ فَرَّ وَ مِا كُتِبَ قَرَّ;
هر چه در حافظه آيد از دست مى رود
و هر چه در نوشته آيد به دست مى ماند.)
ييكى از علت هايى كه نام برخى افراد در تاريخ دانش بشرى جاودانه مانده است نوشتن مطالب به يادگار
ماندنى توسط آنان بوده است.

كلينى ـ رحمه الله ـ بيست سال زحمت كشيد و كتاب شريف (كافى) را به رشته تحرير در آورد. محدّث قمى ـ رحمه
الله ـ سى و پنج سال از سرمايه عمر خويش را به كار گرفت و كتاب ارزنده (سفينة البحار) را تأليف كرد.

دهخدا براى لغت نامه خود چهل و پنج سال زحمت كشيد و سه ميليون (فيش) تهيه كرد. دكتر معين پس از بيست سال
تلاش وكوشش و تهيه سى صد هزار (فيش) فرهنگ فارسى خود را نوشت.

از سوى ديگر رشد سريع دانش و پيچيدگى و گستردگى نيازهاى اطلاعاتى پژوهشگران و تأثير متقابل اين دو
پديده بر يكديگر
و عدم اطمينان به حافظه براى نگه دارى و بازيابى معلومات وتأثير بسزايى كه نوشتن در
يادگيرى دارد
همگى موجب ارزش و اهميت (فيش بردارى) و (فيش نويسى) شده است.

آرى
(نوشتن) خود يك ارزش است
و (منظم نوشتن) نيز ارزش ديگر و بالاترى است كه برخى از آن غافلند
زيرا
لازمه رسيدنِ سريع به پايگاه رفيع علم ودانش و دستيابى به جايگاه بلند انديشه و خرد
نوشتن و منظم
نوشتنِ مطالب وبهره جستن از مطالعات و تحقيقات گذشته و گذشتگان است. هستند كسانى كه بر مطالعات
پراكنده خود وعدم فيش بردارى مرتب و منظم و طبقه بندى شده از تحقيقات خويش حسرت مى خورند. آيا ما هم
چنين حسرتى را نمى خوريم؟ يكى از استادان نگارنده مى گفت:(من مطالب زيادى را فيش بردارى كرده ام
ولى
چون آنها را تنظيم و طبقه بندى نكرده ام
گاه براى به دست آوردن مطلبى از ميان انبوه فيش ها وقت
بسيارى را تلف مى كنم). آيا ما هم چنين وقت هايى را تلف نمى كنيم؟
3

ابزارها و وسايل فيش بردارى

برخى از ابزارها و وسايل فيش بردارى و يادداشت بردارى عبارتند از:

الف. برگه يادداشت

توضيح برگه يادداشت درتعريف فيش داده شد
ولى بايد توجه داشت كه براى يادداشتِ مطالب اصلى و نكات مهم
و ثبت مواد خام و اوليه تحقيق بايد از(فيش) استفاده كرد
وبرگه هاى بزرگ مانند كاغذ كلاسور را بايد در
مراحل بعديِ تحقيق يعنى در تدوين و نگارش مطالب به صورت پژوهش نامه و پايان نامه و جزوه به كارگرفت. و
اين نكته مهمى است كه در مطالعات و تحقيقات معمولاً اشتباه گرفته مى شود.