لطفا منتظر باشید ...
مبارزه با احتكار و گرانفروشى
نمى توان صلح جويى و آرامش طلبى بازرگانان، تجار و صاحبان حرف را دليل بر آن دانست كه از آنان خلافى سر نمى زند. بلكه به اعتقاد امام على "ع"، بسيارى از آنان در معامله مراعات عدل و انصاف را نمى كنند و دست به احتكار مى زنند و با گرانفروشى و افزون خواهى به اقتصاد جامعه و منافع مردم لطمه وارد مى كنند. چه اينكه سودجويى و گرانفروشى، متوجه ى قاطبه ى مسلمين مى گردد و به حقوق و منافع آنان آسيب مى رساند. از طرفى ديگر احتكار و گرانفروشى، بيانگر ضعف زمامداران است كه نمى توانند اقتصاد جامعه ى خود را سالم نگه دارند. زمامدار اسلامى موظف است براى جلوگيرى از گرانفروشى و كمبود كالا و مايحتاج شهروندان خود، قاطعانه با احتكار مبارزه نمايد. محتكران را مجازات نموده و چنان با آنان برخورد نمايد تا ديگران جرات احتكار نيابند واقتصاد سامان يابد.و اعلم- مع ذلك- ان فى كثير منهم ضيقا فاحشا، و شحا قبيحا، و احتكارا
للمنافع، و تحكما فى البياعات، و ذلك باب مضره للعامه، و عيب على الولاه. فامنع من الاحتكار، فان رسول الله- صلى الله عليه و آله و سلم- منع منه. و ليكن البيع بيعا سمحا: بموازين عدل، و اسعار لا تجحف بالفريقين من البائع و المبتاع. فمن قارف حكره بعد نهيك اياه فنكل به، و عاقبه فى غير اسراف! [ نهج البلاغه، نامه ى 53. ]
"و بدان كه- با وجود طبيعت نيك آنان- بسيارى از بازرگانان دست تنگ و بخيلند و حرص و آزى زشت دارند. كالاها را احتكار مى كنند و در خريد و فروش، منافع خود را مصرانه دنبال مى كنند. اين احتكار و سودجويى براى قاطبه ى مردم زيان آور است و براى زمامداران، ضعف حكومت دارى است. پس، از احتكار جلوگيرى كن كه همانا فرستاده ى خدا "ص" از آن جلوگيرى مى فرمود. مى بايست معاملات به آسانى انجام پذيرد و عدل و انصاف در آن رعايت گردد و به نرخ هايى انجام پذيرد كه در آن نه به فروشنده زيان رسد و نه به خريدار. پس بعد از اعلان ممنوعيت احتكار، اگر فردى به احتكار دست يازيد بر او سخت گير و مجازات كن ولى در كيفر او زياده روى مكن."
رسيدگى و اهتمام بسيار به امور محرومان جامعه
يكى از توصيه هاى موكد امام "ع" به زمامدار اسلامى، رعايت حال مستمندان و رسيدگى به وضع محرومان جامعه است. طبقه ى فرودست در جامعه ى عدالتخواه مى بايست مورد اكرام، توجه و احترام حاكمان اسلامى باشد. تحقق 'عدالت' و گسترش آن كه يكى از اهداف عمده ى ايجاد دولت اسلامى و اجراى قوانين و مقررات اسلامى است، در گرو رفع فقر و تهى دستى، ايجاد و تعادل اقتصادى ميان كلمه ى اقشار جامعه و دادن امكانات بالسويه به كليه اقشار جامعه در جهت رشد و تعالى معنوى و مادى است. از اين رو، زمامدار اسلامى، مسئوليتى بسيار مهم در برابر طبقه ى محروم و در حمايت از مستضعفان وتهى دستان دارد.
صم الله الله فى الطبقه السفلى من الذين لا حيله لهم، من المساكين و المحتاجين و اهل البوسى و الزمنى، فان فى هذه الطبقه قانعا و معترا. [ نهج البلاغه، نامه ى 53. ]
"سپس به عزت الهى و عظمت ربوبيت، طبقه ى فرودست و تهى دست را درياب. آنان كسانى اند كه راه چاره- براى تامين معاش خود- ندارند و از فقيران و نيازمندان و دردمندان مى باشند و زمين گيرند. همانا در اين طبقه ى فرودست، نيازمندانى يافت مى شودند كه دست نياز به سوى- مردم- دراز مى كنند، و محتاجانى هستند كه از شرم و عفاف نياز خود را با مردم در ميان نمى گذارند."
