سرپرستى يتيمان و كهنسالان - حقوق متقابل رهبری و مردم از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

سرپرستى يتيمان و كهنسالان

از جمله وظايف رهبر نظام اسلامى، همانا ولايت و سرپرستى يتيمان، بى سرپرستان و كهنسالان مى باشد. اهميت رسيدگى به امور ايتام و سرپرستى آنان چندان مورد تاكيد امام "ع" است كه در وصيت نامه ى خود به فرزندانش امام حسن "ع" و امام حسين "ع" يعنى در نامه ى 47 نهج البلاغه به آن تاكيد مى نمايد:

الله الله فى الايتام، فلا تغبوا افواههم، و لا يضيعوا بحضرتكم! [ نهج البلاغه، نامه ى 47. ]

"به حرمت خداوند و عظمت الهى. يتيمان را در يابيد و حرمت نهيد. پس آنان را وامگذاريد تا گرسنه بمانند و نزد خود ضايع و تباهشان مسازيد."

در ادامه ى نامه ى 53 نهج البلاغه امام "ع" ولايت ايتام و سرپرستى را از جمله ى وظايف زمامدار اسلامى برشمرده اند و ايجاد مركزى براى نگه دارى، حضانت ورشد و تربيت يتيمان را به عهده ى والى و سرپرست نظام اسلامى نهاده اند. به عبارت ديگر دو گروه از طبقه ى فرودست مورد عنايت و توجه بيش تر امام "ع" قرار گرفته اند و امام "ع" به زمامدار و عوامل حكومتى توجه بدانها را توصيه كرده اند. آنها 'دو گروه يتيمان و از كارافتاده هايى- هستند- كه توانايى تامين هزينه هاى زندگى خود را ندارند و حاضر نيستند جهت امرار معاش خود تقاضاى كمك از ديگران بنمايند و دست نياز را به سوى آنان دراز كنند'. [ فرمان حكومتى پيرامون مديريت، محمد قوچانى، مركز آموزش مديريت دولتى، چاپ دوم، 1374ى، ص 220. ]

و تعهد اهل اليتم و ذوى الرقه فى السن ممن لا حيله له، و لا ينصب للمساله نفسه [ نهج البلاغه، نامه ى 53. ]

"سرپرستى يتيمان را بر عهده گير و از كارافتادگان كهنسال را كه وسيله اى براى امرار معاش نداشته و دست سوال به ديگران دراز نمى كنند را درياب."

رسيدگى به محرومان، تهى دستان، طبقه ى فرودست و بالاخره يتيمان و بى سرپرستان،
يكى از دشوارترين وظايف رهبرى است به طورى كه امام "ع" نيز اداى حقوق اين محرومان را از جمله ى دشوارترين مسئوليت هاى زمامدار اسلامى قلمداد مى كنند.

و ذلك على الولاه ثقيل، و الحق كله ثقيل [ نهج البلاغه، نامه ى 53. ]

"و رسيدگى به امور آنها بر رهبران سنگين و دشوار است و اداى حق در همه امور دشوار است."