يكى از ترفندهاى مخالفين كه از آن به منظور زير سؤال بردن اصل و ريشه تشيع استفاده مى كنند، اتهام ساختگى بودن اين مكتب است. در رابطه با تأسيس شيعه مجموعاً بيست نظريه ارائه شده كه فصل مشترك همه آنها اين است شيعه مكتبى جعلى و ساختگى است و در كتاب و سنت ريشه ندارد. برخى از اين نظريات به شرح زير است: 1ـ شيعه بعد از جريان سقيفه به وجود آمده و به اختلاف خانوادگى بنى اميه و بنى هاشم مربوط مى شود.2ـ تشيع پس از قتل عثمان به وجود آمده است. اين قوم از ابن خرم اندلسى است.3ـ تشيع بعد از جريان كربلا و به منظور خونخواهى حسين(ع) تشكيل شده است. خاور شناسان اين نظريه را تقويت كرده اند كه تشيع اگر چه فكراً علوى است امّا عملاً در كربلا ظهور كرده است. 4ـ تشيع را آل بويه ايجاد كرده اند. 5ـ تشيع را ايرانيان به وجود آورده اند. ايرانيان براى اين كار سه انگيزه داشتند: الف - انتقام از مسلمانان: چون تمدن ايران زير پاى مسلمانان له شده بود. ايرانيان براى انتقام از اسلام، تشيع را ايجاد كردند. بـ از آنجا كه امام حسين (ع) داماد پادشاه ايران بود،ايرانى ها خواستند مذهبى كه ظاهر اسلامى دارد اما در واقع اسلامى نيست و مليّت گراست، داشته باشند، لذا تشيع را به وجود آورده اند. ج- ايرانيان چون مى خواستند سنت مورثى بودن سلطنت را توجيه كنند، تشيع را علم كردند، چون امامان شيعه به همين ترتيب به امامت مى رسيدند. 6- تشيع يك حزب سرّى است كه توسط شعوبيون و عده اى از ضربه خوردگان از اسلام شامل يهود، نصارى، منافقين و براى از بين بردن اسلام به وجود آمد. و امّا واقعيت اين است كه تمامى اين نظريات باطل و بى اساس بوده و تاريخچه تأسيس شيعه به عصر بنى اكرم (ص) برمى گردد. شيعه يك معنى لغوى دارد كه در قرآن كريم به همين معنى استعمال شده است. «شيعه» در لغت عرب به معناى «پيرو» است. قرآن مجيد مى فرمايد: «و انَّ من شيعته لابراهيم».: «يكى از پيروان نوح، ابراهيم است.» اما در اصطلاح مسلمانان، شيعه به گروهى اطلاِ مى شود كه معتقدند پيامبر (ص) پيش از در گذشت خود، جانشين خويش خليفه مسلمين را در مناسبتهاى متعدد از جمله در روز 18 ذى الحجه سال دهم هجرى كه به روز غدير معروف است، در يك اجتماع بزرگ معين فرمود و او را به عنوان مرجع سياسى، علمى و دينى پس از خود تعيين نمود.