استفتاءات قضائیه نسخه متنی

استفتاءات قضائيه (فارسي)
السيد محمد صادق الروحاني
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 1 ]
استفتائات قضائيه و مؤسسه حقوقى وكلاى
بين الملل از: حضرت آيت الله العظمى سيد
محمد صادق روحانى (مد ظله العالى)
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 2 ]
استفتائات قوه قضائيه و مؤسسه حقوقى
وكلاى بين الملل از حضرت آيت الله العظمى
سيد محمد صادق روحانى (مد ضله العالى)
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 3 ]
دفتر آية الله العظمى روحانى (دام ظله)
تلفن: 743538 (0251) دورنگار: 743538 (0251) صندوق پستى:
4343 - 37185 قم - ايران پست الكترونيك: E. MAIL: SMS -
ROHANI - AALULBAYT. ORG قم - خيابان ارم استفتائات
قوه قضائيه ومؤسسه حقوقى وكلاى بين الملل
از حضرت آيت الله العظمى آقاى سيد محمد
صادق روحانى (مد ظله العالى) چاپ:... اول / 1378
چاپخانه:... سپهر شمارگان:... 7000 نسخه قيمت:...
600 تومان مركز پخش:... 742967 (0251)
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 4 ]
مقدمه: اجتهاد، رمز جاويد ماندن اسلام
اجتهاد، يعنى به كار بردن منتهاى كوشش
براى درك مقررات اسلام با استفاده از
منابع: كتاب، سنت، عقل واجماع. در اين عصر،
اجتهاد يكى از وظايف خطير وپر مسئوليت
علما وفقهاى اسلام است. اجتهاد در دوره
خاتميت نقش بسيار حساس واساسى به عهده
دارد ودر واقع پلى است كه دنياى گذشته را
با دنياى آينده، مربوط مىسازد. واز شرايط
امكان جاويد مانده آئين اسلام است وبه حق
آن را نيروى محرك اسلام خوانده اند. ابن
سينا (370 - 428 ه‍. ق) فيلسوف نامى اسلامى با
روشن بينى خاصى، موضوع اجتهاد را اين چنين
مطرح كرده وگفته است: كليات اسلامى ثابت
ولا يتغير ومحدود است، واما حوادث ومسائل
نامحدود ومتغير است وهر زمانى مقتضيات
مخصوص خود ومسائل مخصوص خود دارد، به همين
جهت ضرورت دارد كه در هر
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 5 ]
زمانى گروهى متخصص وعامل به كليات اسلامى
وعارف به مسائل وپيش آمدهاى زمان عهده دار
اجتهاد واستنباط حكم مسائل جديد از كليات
اسلامى بوده باشند. (1) آرى زمان به سرعت پيش
مىرود، قهرا مقتضيات زمان، مسائل جديدى را
در زندگى انسان پديد مىآورد كه در زمان هاى
گذشته موضوع آن ها هنوز محقق نشده بود،
براى پاسخ به اين نياز بزرگ فقهاى زنده
وروشن بينى لازم است كه پا به پاى زمان پيش
روند، مفاهيم وكليات اسلامى را با زندگى
نوين جهانى بشر تطبيق كنند تا بر حسب
پيشرفت علم وآگاهى مردم، تلقى وبرداشت
مذهب را در ذهن وانديشه تحول ببخشند وفقه
را بر حسب نياز زمان وبه ميزانى كه در هر
زمان امكان كشف و فهم بهتر آن حقايق مىرود،
ممكن سازند تا مذهب در چهارچوب شرايط كهنه
و گذشته نماند ومنجمد نشود واز زمانش واپس
نيفتد. در يكى از اخبار اجتهاد وتقليد
مىخوانيم: واما الحوادث الواقعة فارجعوا
فيها الى رواة حديثنا (احاديثنا) فانهم
حجتى عليكم وانا حجة الله (2) شخصى به نام
اسحاق بن يعقوب نامه اى براى حضرت ولى عصر
(عج) مىنويسد واز مشكلاتى كه برايش رخ
داده، سؤال مىكند ومحمد بن عثمان عمرى
(نماينده آن حضرت) نامه را مىرساند. پاسخ
نامه به خط مبارك صادر مىشود كه در حوادث
ورويدادها به راويان حديث ما رجوع كنيد،
زيرا آنان حجت من بر شمايند ومن حجت خدايم.
[IMAGE: 0x01 graphic]
1 - شفا، آخر الهيات 2 - وسائل، ج 18، ص 101 ;
كتاب القضاء، باب 11، حديث 9 ; اين حديث را
مرحوم شيخ طوسى در كتاب الغيبه وطبرسى در
الاحتجاج نيز نقل كرده اند.)
[IMAGE: 0x01 graphic]
[ 6 ]
منظور از حوادث واقعه كه در اين روايت
آمده، همان مسائل جديد است نويسنده نامه
سؤال مىكند حالا كه بعد از اين ما دسترسى
به امام خود نخواهيم داشت، مسائل تازه اى
كه پيش مىآيد چه كنيم؟ امام (عج) فرمود: به
فقهاء وحكام شرع مراجعه كنيد. ولى بعضى از
فقهاى معاصر مىگويند: منظور از حوادث
واقعه مسائل واحكام شرعيه نيست زيرا اين
موضوع جز وواضحات مذهب شيعه بوده است كه در
مسائل بايد به فقهاء رجوع كنند، منظور از
حوادث واقعه پيش آمدهاى تازه اجتماعى است
كه براى مردم ومسلمين روى مىداده است. يعنى
حوادث مستحدثه به طور كلى هم روى دادهاى
فرهنگى، فكرى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى
وانسانى است. به هر حال خواه منظور از
حوادث واقعه خود پيش آمدها باشد ويا مسائل
تازه اى كه به مرور زمان رخ مىدهد، برگشت
به يك معنى است. يعنى در حوادث ومشكلات به
روات احاديث (فقهاء) مراجعه كنيد واز آن ها
كسب تكليف نماييد. زيرا آن ها حجت من بر شما