امام در فكر شيعى - امام در فكر شيعى نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

امام در فكر شيعى - نسخه متنی

علي نظري منفرد

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

امام در فكر شيعى

منبر حرم

آنچه در اين ستون مى‏آيد خلاصه‏اى از سخنرانيهايى است كه در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) انجام مى‏گيرد. به مناسبت رحلت پيامبر اكرم(ص) و آغاز دوران سرخ امامت آل الله گزيده‏اى از سخنرانى حجة‏الاسلام و المسلمين نظرى منفرد تحت عنوان «معيارهاى ويژه امامت‏» را به حضورتان تقديم مى‏كنيم.

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمدلله الذى جعل الحمد مفتاحا لذكره و سببا للمزيد من فضله و دليلا على آلائه و عظمته.

بعد از رحلت رسول مكرم اسلام(ص) نياز جامعه اسلامى در وهله اول به امامت‏بود اين واقعيت را هيچ گروهى انكار نكرده است. سر لزوم وجود امام را در خطبه صديقه طاهره زهراى مرضيه(س) مى‏توان يافت آنجا كه با تعبير دقيق و ظريف فلسفه احكام را براى مهاجران و انصار بيان مى‏فرمايد «خدا ايمان را براى پاكيزگى شما از شرك، نماز را براى پاكى از كبر و امامت ما را براى نظام ملت قرار داد» تا جامعه و امت نظمى پيدا كنند و اختلاف و پراكندگى بر امت محمد(ص) چيره نشود.

در فرهنگ شيعى سه ويژگى مخصوص براى امام شايسته تعيين شده است كه عبارتند از:

1- نص و تصريح از كتاب خدا (قرآن)، سنت و روش پيامبر اكرم(ص) و عقل:

بايد امامت را خداوند متعال تعيين كند قرآن مجيد به اين واقعيت‏با عبارت «و اذ ابتلى ابراهيم ربه بكلمات فاتمهن قال انى جاعلك للناس اماما قل و من ذريتى قال لاينال عهدى الظالمين‏» اشاره دارد. كه خداوند متعال بعد از آزمايشهايى كه از ابراهيم گرفت از قبيل آتش خشم نمرود، ذبح فرزند ... او را به مقام امامت منصوب كرد. بر پايه همين آيه امامت معصومين(ع) يك مرتبه و موهبت الهى است نه انتخاب از طرف مردم و در پاسخ به سؤالى كه مى‏پرسد در اين صورت «و امرهم شورى بينهم‏» امورشان با شورى بين خود است، چه مى‏شود مى‏گوييم از خود عبارت برداشت مى‏شود امورى كه مربوط به مردم است اما امامت امرى است كه مربوطه به خداست و او جاعل اين مقام است.

رسول الهى نيز بارها به امامت تصريح كرده‏اند و جالب اين است كه اگر اول و آخر دوران رسالت را در نظر بگيريد هم در دوران اوليه و هم در دوران پايان رسالت تصريح پيامبر چنان بر امامت مشهور عام و خاص شده كه قابل انكار نيست. از جمله در خبر مربوط به دوران آغازين رسالت. طبرى، ابن‏اثير جزرى جريان غذا دادن پيامبربه قريش و دعوت پيامبر به يارى را ثبت كرده‏اند. حضرت رسول(ص) فرمود: هر شخص دعوت مرا بپذيرد و به من روى آورد وزير و خليفه من و وصى من بعد از من خواهد بود اميرمؤمنان خود فرمود: «و قمت و كنت اصغر القوم‏» برخاستم در حالى كه كوچكترين فرد در بين جمع بودم. و سه بار اعلام آمادگى نمودم. اين واقعه و واقعه غدير خم براى هيچ فردى قابل انكار نيست از اين روى ابن ابى‏الحديد شارح نهج‏البلاغه مى‏گويد: مهاجر و انصار شكى نداشتند كه امر امامت‏بعد از رسول بر عهده على(ع) بود.

2- مقام عصمت

امام بايد معصوم باشد. شيعه معتقد است امام بايد از خطا، گناه، اشتباه سهو ... به دور باشد زيرا نگهدارنده امانت و پيام الهى است.

به همين خاطر در زيارت جامعه كبيره از عبارات «خزان العلم‏» و «امنا الله‏» ياد شده است. و در زيارت امين الله مى‏خوانيم «السلام عليك يا امين الله فى ارضه و حجة على عباده‏» سلام بر تو اى امين خدا در زمين و حجت‏خدا بر بندگان. آنكه امين است نبايد گناهكار و اشتباهكار باشد. پس امام امين خداست و بايد معصوم باشد.

3- عالمترين بودن

سيره ائمه و تاريخ امامان در اين باره سخن براى گفتن بسيار دارد. در حديث ثقلين رسول خدا(ص) فرمود: دو چيز گرانبها در بين شما مى‏گذارم كتاب خدا و عترت خودم; تا آن زمان كه به آنها تمسك بجوييد گمراه نخواهيد شد. آنگاه مى‏فرمايد: به اهل بيت من چيزى نياموزيد آنها اعلم از شما هستند. در حديث ديگرى فرمود: اگر شخصى مى‏خواهد بر من كه شهر علم هستم وارد شود از «در» آن كه على بن‏ابيطالب است داخل شود.

ماجراى حسن بن‏على وشاء: او از علاقمندان اهل بيت‏بود مى‏گفت: وقتى شنيدم امام رضا(ع) به دستور مامون به خراسان منتقل شده تصميم گرفتم به آنجا مسافرتى كنم و به زيارت امام نيز مشرف شوم وقتى مقدمات كار فراهم شد دخترم پارچه‏اى را كه به دست‏خود بافته بودم نزدم آورد و از من خواست در خراسان آن را با نگين فيروزه نيشابورى معاوضه كنم. وقتى به خراسان رسيدم اجناس خود را فروختم چند نفر پيش من آمدند و گفتند پارچه فروشى دارى؟ يكى از غلامان امام رضا(ع) از دنيا رفته مى‏خواهيم او را كفن كنيم. من كه از وجود پارچه غافل بودم جواب منفى دادم و آنان برگشتند اما چند لحظه بعد باز آمدند يكى از آنان گفت امام فرمود: آن پارچه‏اى كه دخترت در كوفه به تو داده تا با فيروزه مبادله كنى در فلان قسمت از اثاثيه توست آن را به ما بفروش.

اين علم مورد نظر است كه خداوند متعال در قرآن كريم از زبان حضرت عيسى(ع) مى‏فرمايد: «و انبئكم بما تاكلون و ما تدخرون فى بيوتكم‏» از آنچه مى‏خوريد و آنچه در منزل داريد شما را خبر مى‏دهم اين علم غيب و لدنى است كه خداوند به ائمه خود عطا مى‏كند و با وجود اين سه ويژگى ائمه شيعى مى‏توانند امين و خزانه‏دار الهى باشند و خلق خدا را به سوى او راهنمايى نمايند..

/ 1