حماسه حجاب در سنگر گوهرشاد - حماسه حجاب در سنگر گوهرشاد نسخه متنی

حماسه حجاب در سنگر گوهرشاد

مناسبتها

احمد زمانى

عالمان و مشعل‏داران هدايت و جانشينان انبيا پوشش زن را فرمان خدا و سنتى ارزشمند مى‏دانند و زنان مسلمان حجاب را چتر مصونيت و مايه افتخار و عزت خويش مى‏شناسند.

و از سوى ديگر استعمارگران اين سنت الهى اسلامى را بزرگترين مانع سر راه خود جهت نفوذ در بلاد اسلامى شناخته از آنگاه كه پا به كشورهاى اسلامى نهادند اين سنت والا و ارزشمند را مورد تهاجم قرار دادند و آشكار و پنهان با حجاب مبارزه كردند. آنان با از بين بردن حجاب، نيمى از امت اسلامى را در كمند وابستگى به سياست‏هاى شيطانى خود گرفتار و زمينه انحراف و استثمار را براى همگى فراهم كردند.

در سالهاى‏46 و 1345ه .ق مطابق‏6 و 1305 ه .ش استعمار پايدار جهت‏پياده كردن نقشه‏هاى شوم خويش رضاخان را از ايران و آتاتورك را از تركيه و امان‏الله‏خان را از افغانستان به اروپا فرا خواندند و طى يك سفر سياحتى تفريحى مغز آنان را شستشو دادند و سپس جهت اجراى مقاصد شوم خود آنان را به كشورهاى اسلامى برگرداندند تا آرام آرام سنگر حجاب را نابود كنند و بعد هم اهداف شيطانى ديگر خويش را به مرحله اجرا گذارند.

آهنگ اسارت زن

در راستاى آن حركت استعمارى رضاخان در نوروز همان سال روزى به همراه خانواده خويش به شهرستان قم آمد و در جوار حرم ملكوتى فاطمه معصومه(س) در مراسم تحويل سال - نوروز - شركت نمود. لكن خانواده او و زنان همراه روسرى‏ها را عقب زده و با بى‏حجابى ايستادند تا راه را بر ديگران باز كنند. لكن عالم آگاه و شجاع و دلسوز حضرت آيت‏الله شيخ محمدتقى بافقى كه از وضعيت‏با خبر شد طى اطلاعيه‏اى خطاب به رضاخان و همراهانش چنين نوشت و اطلاعيه معظم‏له بر در و ديوار قم نصب گرديد:

«شما چه كسانى هستيد؟! اگر از غير دين اسلام هستيد در اين مكان شريف چه مى‏كنيد؟! و اگر مسلمانيد در حضور چندين هزار جمعيت در غرفه حرم چرا «مكشفة الوجه و الشعر» نشسته‏ايد؟»رژيم رضاخان آيت‏الله بافقى را دستگير كرد و به تهران برد و پس از پنج ماه حبس در زندان شهربانى مركز در تهران او را در منزل تحت نظر و كنترل نگه داشتند.

رژيم مزدور پهلوى مبارزه با حجاب را ادامه داد و براى اجراى آن هدف، جشن‏هايى در شيراز در سال‏1353ه .ق‏1313ه . ش برگزار كرد. اين مجلس در مدرسه شاهپور توسط ميرزا على اصغرخان حكمت‏شيرازى (وزير معارف و فرهنگ) منعقد گرديد و روز پنج‏شنبه بعدازظهر (ذى‏حجة) حدود 30 - تا 40 نفر زن و دختر بدون چادر به رقص و پايكوبى پرداختند در تهران در ميدان جلاليه با حضور رئيس الوزراء (ذكاءالملك فروغى) دخترهاى مدارس را بدون چادر و بى‏حجاب جمع كردند و متينگ خاصى را انجام دادند، در جمع آنان گفته شد: نسلى بايد پرورش يابد كه قبله‏گاهش «غرب‏» باشد و زيارتگاهش «لندن‏».

قضاياى كشف حجاب بر صفحات روزنامه‏ها نقش بست و هر روز دست‏به دست مى‏گشت: آيت‏الله سيدعبدالله شيرازى از شيراز به قم آمد و با آيت عظام مرحوم حاج شيخ عبدالكريم حائرى و سيد احمد خوانسارى و حاج ميرزا مهدى بروجردى ملاقات كرد و سپس به مشهد رفت و در مشهد با آيت‏الله حاج‏آقا حسين قمى ملاقات نمود. معظم‏له(ره) مى‏گويد: روزنامه‏ها در جلو ايشان گذاشته شده بود، راجع به قضاياى تدريجى كشف حجاب و جشنواره‏هاى آن در شيراز، تهران، مازندران و ... صحبت‏شد و حركت ضد اسلامى رضاخان و عوامل آن مطرح گرديد، حاج‏آقا حسين قمى متاثر شد و گريه زيادى كرد و فرمود:

«امروز اسلام فدايى مى‏خواهد و من حاضرم فدا شوم.» بعد فرمود:

من مى‏روم تا با اين شاه صحبت‏بكنم، شايد كه او را از تصميمش منصرف گردانم، شما مردم را بايد آگاه كنيد و هشيار نماييد كه توطئه عظيمى در كار است. بعد از آن حاج‏آقا حسين قمى به همراه دو فرزندش حاج‏آقا سيدمهدى و حاج‏آقا سيدسميع به تهران رفتند و مستقيما با رضاشاه وارد مذاكره شدند، معظم‏له قبلا هم تلگراف تندى‏براى رضاشاه فرستاده بود. بعد از گفتگو وى را در شهررى (شاه‏عبدالعظيم) گرفتند و در باغ «سراج الملك‏» بازداشت كردند و ممنوع‏الملاقاتش نمودند.

در پى تهاجم فرهنگى رژيم شاه و مزدور پهلوى به سنگر حجاب و پوشش زن مسلمان به پشتوانه استعمار غرب، مراجع بزرگ تقليد ايستادند و موضع صريح خويش را اعلان داشتند.

در مشهد آيات عظام همچون آيت‏الله شيخ هاشم قزوينى و ميرزاحسين فقيه سبزوارى و سيديونس اردبيلى و شيخ على‏اكبر نهاوندى و شيخ‏آقابزرگ شاهرودى و شيخ‏ابوالحسن شيرازى و شيخ حسن كاشى و ... در اين نهضت‏بزرگ شركت داشتند و به پشتيبانى همين امر انبوه جمعيت مردم مسلمان و زنان آزاده روزى در مسجد وكيل شيراز جمع شدند و روزى در صحن مطهر حضرت معصومه(س) و روزى هم در مسجد جامع گوهرشاد مشهد در جوار بارگاه ملكوتى على بن‏موسى‏الرضا(ع) اعتراض خويش را به سياست‏هاى طاغوت در زمينه حجاب‏زدايى اعلام داشتند.

حماسه جامع گوهرشاد

پس از دستگيرى و بازداشت آيت‏الله حاج‏آقا حسين قمى در مشهد وضع متشنج گرديد مسجد گوهرشاد محل‏اجتماع مردم و سخنرانان متعهد و دلسوز عليه كشف حجاب وكلاه «بين‏المللى‏» يا به عبارتى ديگر فرهنگ منحط تحميلى نظام شاهنشاهى گرديده بود. خطباى معروف امثال شيخ مهدى واعظ خراسانى و شيخ عباسعلى محقق و شيخ شمس نيشابورى و شيخ محمد قوچانى و ... در آن روزها برفراز منبر گوهرشاد (به نام منبر صاحب‏الزمان(ع)) مى‏نشستند و به مردم آگاهى و بيدارى مى‏دادند.

صبح روز جمعه دهم ربيع‏الثانى 1354 ه .ق برابر با 20 تيرماه 1314 ه .ش مسجد گوهرشاد شور و حال ديگرى داشت جمعيت فراوانى به همراهى علما در آنجا اجتماع كرده بودند از سوى ديگر رضاخان قزاقان را در مشهد مستقر كرد تا مردم را متفرق نمايند آنان وارد عمل شدند و بر روى مردم بى‏محابا آتش گشودند و حدود يكصد و پنجاه نفر را كشته و زخمى كردند لكن مردم متفرق نگشتند و مقاومت كردند و در برابر آنان ايستادند. در پى آن مقاومت قشون قزاقان عقب‏نشينى كرده كه در همين موقع تلگرافى مبنى در دفاغ از اسلام به شاه مخابره شد و هشت نفر از عالمان و آيات عظام بر آن امضا كردند همانند مرحوم آيت‏الله سيديونس اردبيلى و سيدعبدالله شيرازى و ...

پس از هجوم قزاقان و كشته و زخمى شدن عده‏اى در روز جمعه مردم اطراف مشهد با داس و بيل و چهار شاخ و اسلحه سرد به طرف مسجد سرازير شدند مسجد پر از جمعيت‏شده بود، زنان شجاع و آزاده مسلمان تقاضاى شركت در آن تظاهرات بزرگ داشتند كه در مسجد پيرزن چادر زدند و آنان نيز حضور پيدا كردند مرحوم نواب احتشام رضوى براى زنان سخنرانى كرد.

روز شنبه 11 ربيع‏الثانى 1354 ه .ق فرا رسيد در و ديوار مسجد گوهرشاد پر از جمعيت‏بود. شعارهاى ضد سلطنت و ضد حجاب‏زدايى فضاى مسجد را پر كرده بود آنان سرود مقاومت‏سر مى‏دادند و وحشت عجيبى در ميان نيروهاى دولتى ايجاد كرده بودند، تلگراف‏خانه مشهد محل رفت و آمدهاى شتابزده‏اى شد كه آنان با مردم چه كنند آيا مسجديان را تار و مار كنند و همه را نابود نمايند و يا با اين وضع صبر كنند منتظر اوامر ملوكانه بودند.

نتيجه آن تماس‏ها اين شد كه سران لشكر و فرماندهان شهربانى و آگاهى نيروهاى خود را آماده كنند و قزاقان در جاهاى حساس شهر و نقاط مهم مسجد گوهرشاد مستقر شوند و مسلسل‏هاى سنگين را بر بام‏هاى مشرف بر مسجد بگذارند و شايع نمايند اين سازماندهى جهت‏حفاظت از بانكها و اماكن دولتى است. اسدى نايب‏التولية رضاشاه كه از نقشه كشتار مطلع بود و چون مى‏دانست كه عده‏اى از مجتهدين و خطباء بزرگ در ميان مسجدند چنانچه آنان كشته شوند خراسان و چه بسا ايران يكپارچه آتش خواهد شد. شب يكشنبه در صدد برآمد آنان را با حيله‏اى از مسجد خارج كند لذا به دروغ پيام فرستاد كه تلگراف شما را اعليحضرت همايونى پاسخ داده براى مذاكره به داخل كشيكخانه تشريف بياوريد. آنها را از ميان جمعيت‏بيرون بردند و سپس راه برگشت را بر آنان بستند و از مسجد هم خارجشان نمودند.

شب يكشنبه از نيمه گذشت. در نيمه‏هاى آن شب شيخ محمدتقى بهلول سخنانى را در دفاغ از اسلام مطرح كرد و رژيم شاه را فاسد دانست. خون مردم غيور و شجاع به جوش آمده بود شعارهايى بر عليه سلطنت فاسد سر مى‏دادند در آن هنگام از سوى ماموران مزدور داخلى آرامش مردم برهم زده شد. درگيرى داخلى آغاز گشت و فشارى فوق‏العاده بوجود آمد. از سوى ديگر فرمانده سفاك قشون شرق سرلشكر «ايرج مطبوعى‏» با غرورى خاص دستور آتش توپها و مسلسلهاى .ق زنده گردد. توپهاى مستقر در خيابانهاى «تهران‏» و مسلسلهاى سنگين اطراف توسط قزاقان رضاخانى به غرش درآمد سنگين راصادر كرد گويا روسيه تزار بار ديگر به سركردگى ژنرال «روكو» وارد عمل شده و فجايع سال 1330 ه و براى فتح مسجد گوهرشاد پس از صداى شيپور به آن سوى حركت كردند دژخيمان از خدا بى‏خبر پاى به درون خانه خدا گذاردند و به هيچ كس رحم ننمودند و به قول خودشان «كارى كردند كه روسها نكردند». صبحگاهان كه سپيده دميد فريادهاى ياالله و ياعلى و ياصاحب‏الزمان از آن كشتگان مظلوم خاموش گشته و به صورت خون بر در و ديوار مسجد نقش بسته بود اينك قزاقان فاتح بر روى هزاران كشته پاى مى‏گذارند و خود را غالب مى‏دانند ولى غافل از آنكه محكوم و مغلوبند و آينده از آن بندگان صالح و نمازگزار است «و سيعلم الذين ظلموا اى منقلب ينقلبون‏»زود است‏بدانند ستمكاران كه بر سرشان چه خواهد آمد.

«كتب الله لاغلبن انا و رسلى‏»

خداوند سبحان پيروزى برستمكاران را براى خويش و فرستادگانش نوشت و آن را حتمى نمود.

آرى، رضاخان مزدور به حمايت انگليس خبيث‏براى جا انداختن فرهنگ بى‏عفتى و فحشا غرب بين دو تا پنج هزار نفر از مؤمنين را در مسجد گوهرشاد به خاك و خون كشيد و به گفته بعضى از شاهدان عينى روز يكشنبه 12 ربيع‏الاول‏56 كاميون جنازه را از مسجد و اطراف آن برگرفتند و در محله خشتمالها و باغ خونى مشهد در گودالى ريختند. در ميان جنازه‏هاى شهدا بعضى از زخمى‏هاى زنده را نز دفن كردند. و بعد هم بيش از هزار و پانصد نفر از روحانيون و مردم را بازداشت نمودند و به زندان انداختند، عده‏اى هم متوارى شدند كه بعدا از ايران به سوى نجف اشرف و جاهاى ديگر گريختند و فرارى‏گشتند.

استعمار جهانى و رضاخان مزدور بر اين گمان بودند كه با آن كشتار عظيم و جنگ روانى مى‏توانند فرياد مقاومت ملت و روحانيت‏بيدار و هوشيار شيعه را خاموش و ايران اسلامى را فرنگستان كنند، لكن برخلاف خيال‏هاى شيطانى تئوريسين‏هاى غربى و وابسته به نظام منحط پهلوى مردم غيور و شجاع و شهيدپرور ايران اسلامى به رهبرى رجعيت‏شيعه بويژه امام خمينى - رضوان الله عليه - سرانجام سرود مقاومت و پيروزى سرداد و امروز ميليونها زن شجاع و بيدار و آگاه و علاقه‏مند به سرنوشت‏خود در ايران و ديگر كشورهاى اسلامى با حجاب خويش مانع نفوذ استكبار گرديده و صلاح و سداد و عفاف و آرامش را به جامعه خود باز گردانده‏اند.

در پايان بايد توجه كرد كه ياد حماسه‏آفرينان گوهرشاد در ديده‏ها و قلب‏ها از مصاديق روشن احياى فرهنگ ارزشمند اسلامى است و انتقال آن به نسل‏هاى آينده از وظايف اوليه جامعه انقلابى ماست.

مسؤولين محترم استان خراسان بويژه طلايه‏داران آستان قدس رضوى مى‏توانند محل دفن شهداى حماسه حجاب را با ستون يادبود و يا مجسمه‏اى از بانوى محجبه و يا ... زنده بدارند و در ابقاء آن سهم بسزايى داشته باشند. از اين خاطره دلسوز و از اين دفاع مقدس 62 سال مى‏گذرد و امروز هم شاهدان زنده فراوانى دارد كه آنان مى‏توانند در نام و نشان محل كمك كنند و اين عمل خداپسندانه دل آنان و همه مؤمنان را مسرور خواهد نمود.