چكاپ انديشه‏ها - چکاپ اندیشه ها نسخه متنی

چكاپ انديشه‏ها

خليل صنعتگر

در گذشته - كه علم طب مثل امروزپيشرفته نبود.- بسيارى با نرسيدن به پزشك‏يا نشناختن نوع بيمارى مى‏مردند. باپيشرفت علم، خيلى از بيماريهاى مهلك - كه‏گاه شهر يا منطقه‏اى را در كام مرگ فرومى‏بردند.- شناخته شدند.

امروزه با پيشرفت علم و تكنيك بيشتربيماريهاى خطرناك درمان پذيرند. ديومرگى‏كه بر تمامى جهان سايه افكنده بود، از ميان‏رفته است. تنها بعضى از بيماريها هنوز به‏طور دقيق قابل درمان نيستند. اين دسته نيزراه علاج دارد و آن پيشگيرى است. براى‏پيشگيرى از بيمارى يا جلوگيرى از رشد آن‏روش مورد سفارش پزشكان چكاپ است; به‏اين معنى كه هركس بايد سالى يك بار به‏پزشك مراجعه و تمام بدنش را مورد بررسى‏علمى قرار دهد تا مطمئن شود بيمارى‏خاصى تهديدش نمى‏كند.

بيمارى فكرى و اعتقادى، به فساد اخلاقى‏مى‏انجامد و گاه كشور يا جهان را فاسد كرده،سبب مرگ يا بدبختى هزاران تن مى‏شود.بنابراين، بيمارى فكرى از جسمى خطرناك‏تراست. آيا بشر براى شناخت و درمان اين‏بيماريها چاره‏اى انديشيده است؟

در جواب بايد گفت: هيچ; زيرا اگر انديشيده‏بود اين همه فجايع، كشتار و غارتها به وجودنمى‏آمد. مكتب قرآن و اسلام عزيز، علاج‏بيماريها را به طور دقيق مطرح كرده و حتى‏طبيبان مجربى نيز ارسال فرموده است.پيامبران الهى طبيبان جامعه‏اند. رسول‏گرامى اسلام‏صلى الله عليه وآله مى‏فرمايد:

«يا عبادالله انتم كالمرضى و رب العالم‏كالطبيب فصلاح المرضى فيما يعلمه‏الطبيب لافيما يشتهيه المريض.»

اى انسانها! شما مانند بيمارانيد و خداى‏سبحان مثل پزشك. صلاح بيمار در علم‏پزشك است نه آنچه خود دوست دارد.

حضرت على بن ابى‏طالب‏عليه السلام در موردرسول مكرم اسلام‏صلى الله عليه وآله مى‏فرمايد:

«طبيب دوار بطبه، قداحكم مراهمه واحمى مواسيمة، يضع ذالك حيث الحاجة‏اليه، من قلوب عمى و آذان صم، و السنه‏بكم متتبع بدوائه مواضع الغفله، و مواطن‏الحيره.»

او طبيبى است كه به همه جا مى‏رود ومرهم مى‏گذارد، داغ مى‏نهد و هركجا نيازباشد سر مى‏زند. قلبهاى كور، گوشهاى كر،زبانهاى لال را باز مى‏كند با داروهايش غفلتهارا پيدا مى‏كند و حيرتها را مى‏زدايد.

مولانا در مورد طبيبان الهى چنين سروده‏است:

براى شفاى بيماريهاى مزمن فكرى وروانى، بايد به پيامبران الهى و امامان‏معصوم‏عليهم السلام - كه طبيبان الهى هستند.-مراجعه كرد. مراجعه دو مرحله دارد:

1 - مرحله فراگيرى تعليم و تربيت.

2 - مرحله عمل و يا تحت نظر بودن.

در اين راه نيز چون بيماريهاى جسمى تنهامراجعه به پزشك كافى نيست و بايد زير نظربود و داروها را طبق فرمان مصرف كرد.

مرحله اول

مردى به محضر محترم امام صادق‏عليه السلام‏شرفياب شد و عرض كرد: من براى تحصيل‏معاش مى‏كوشم و به مقصودى كه دارم،مى‏رسم; ولى پس از رسيدن به مقصود، بازحرص مى‏زنم; در پى بيشتر مى‏روم و قانع‏نمى‏شوم. با اين افزون‏طلبى، چه كنم؟

امام فرمود:

«ان كان ما يكفيك يغنيك فاونى مافيهايغنيك و ان كان ما يكفيك لايغنيك فكل‏ما فيها لايغنيك‏»

اگر آنچه از مال دنيا - كه تو را كفايت‏مى‏كند.- تو را غنى مى‏سازد، كمتر از آن هم تورا بى‏نياز مى‏سازد; و اگر آنچه تو را كفايت‏مى‏كند، بى‏نيازت نمى‏كند، اگر آنچه در دنيااست‏به دست آورى، بى‏نيازت نمى‏گرداند.

امام‏عليه السلام بهترين نسخه بى‏نيازى و غنى ساختن را تجويز فرمود.

مرحله دوم

در اين مرحله بايد تحت نظر پزشك عمل كرد. ارتباط با پزشك الهى شرطسلامت عمل است. قطع ارتباط انسان را با مشكل مواجه مى‏سازد.

براى پيشگيرى از بيمارى نيز بايد چون درمان به پزشك مراجعه‏كرد. اين كار - چنان كه در مقدمه يادآور شديم. - چكاپ نام دارد.

نمى‏توان به فراگيرى و عمل اكتفا كرد. بايد ساليانه باورها و روان‏انسان مورد بررسى كامل قرارگيرد. چه بسا حرامى به نام حلال ياحلالى به نام حرام مورد عمل يا ترك قرار گرفته است.

يكى از شخصيتهاى الهى ومردان بزرگ شيعه، حضرت عبدالعظيم حسنى‏است كه از اصحاب امام ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم‏عليهم السلام شمرده مى‏شود.

او روزى به امام دهم‏عليه السلام عرض كرد: اى فرزند رسول خدا، مى‏خواهم‏دين خود را به شما عرضه كنم. چنانچه مورد رضايت‏شما بود، بر آن‏ثابت قدم باشم تا خداى متعال را ملاقات كنم. امام فرمود: بگو.

عرض كرد: معتقدم خداى تبارك و تعالى يكتا است و هيچ چيزشبيه او نيست. او از ابطال و تشبيه بيرون است. او نه جسم است، نه‏صورت، نه عرض و نه جوهر.

سپس در مورد قيامت و نشر و معراج سخن گفت و عرض كرد:معتقدم واجبات دين پس از ولايت، نماز، زكات، روزه، حج، جهاد،امربه‏معروف و نهى‏ازمنكر است.

در اين حال امام على‏النقى‏الهادى‏عليه السلام به او فرمود:

«هذا والله دين‏الله‏الذى ارتضاه لعباده فاثبت عليه ثبتك الله‏بالقول الثابت فى الحيوة الدنيا و فى‏الاخره.»

اى اباالقاسم، به خدا سوگند، اين همان دينى است كه خداى متعال‏براى بندگانش پسنديده است. بر آن ابت‏باش. خداوند تو را در دنيا وآخرت برگفتار ثابت و استوار بدارد. على بن ابى‏طالب‏عليه السلام نيز فرمود:

«من اعجب برايه ضل و من تكبر على الناس ذل و من استغنى‏بعقله زل‏»كسى كه به راى خود عجب داشته باشد، گمراه مى‏شود، كسى كه برمردم تكبر ورزد، ذليل خواهد شد و كسى كه عقل خود را از ديگران‏مستغنى بداند، خواهد لغزيد.

مطالعه، خواندن و درس شرط فهم نيست. توجه و ارتباط با بزرگان‏دين و برجستگان مكتب شرط سلامت است. راز انحراف گروه‏هاى‏فرقان، منافقين و فرقه‏هاى ديگر خود محورى و عدم مراجعه به پزشك‏معنوى است. ما بايد در حفظ سلامت دين خود بكوشيم و با مراجعه به‏طبيبان ماهر معنوى از انحراف خويش پيشگيرى كنيم.