سيره سياسي امام علي عليه السلام، سيد احمد خاتمي، ويراستار: حسين استاد ولي، نشر مطهر، تهران، چاپ اوّل، 1379 ش. 245 ص، رقعي.كتاب سيره سياسي امام علي عليه السلام مجموعه مقالاتي است كه پيرامون سيره آن حضرت در ماهنامه پاسدار اسلام منتشر شده و سپس در قالب كتاب توسّط نشر مطهّر، به بازار كتاب عرضه شد.چنان كه از نام كتاب پيداست، مؤلف قسمتي از سيره سياسي امام علي عليه السلام را مورد مطالعه و تحقيق قرار داده و در صدد استقصاء تمامي موارد نبوده است. و نيز در اين كتاب، سيره سياسي آن حضرت تا پايان جنگ جمل، ملاحظه شده است.سيره سياسي امام علي عليه السلام مشتمل بر 3 بحث مقدماتي يعني: «مقصود از سيره سياسي»، «سياسي بودن علي عليه السلام» و «سياست از ديدگاه علي عليه السلام» و 15 مبحث كلان به شرح ذيل است:1. سيره سياسي امام علي عليه السلام در عهد رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم؛ 2. موضع منفي امام علي عليه السلام در برابر فرصت طلبان؛ 3. بينش حكومتي امام علي عليه السلام؛ 4. حاكميت ارزش هاي الهي در حكومت امام علي عليه السلام؛ 5. ابعاد توسعه در حكومت امام علي عليه السلام؛ 6. امام علي عليه السلام و كارگزاران حكومت؛ 7. شايسته سالاري در سيره امام علي عليه السلام؛ 8. آزادي فلسفي و عرفاني از ديدگاه امام علي عليه السلام؛ 9. آزادي بيان از ديدگاه امام علي عليه السلام؛ 10. دشمن شناسي از ديدگاه امام علي عليه السلام؛ 11. امام علي عليه السلام و مخالفان؛ 12. پيمان شكنان؛ 13. تشنگان قدرت؛ 14. روش هاي مخالفت پيمان شكنان؛ 15. روش برخورد با پيمان شكنان.
2. سيماي حكومتي امام علي عليه السلام
سيماي حكومتي امام علي عليه السلام، علي اكبر بابازاده، انتشارات انصاريان، قم، چاپ اوّل، 1378 ش، 508 ص، وزيري.اين كتاب در 34 فصل، حاوي بيش از 230 موضوع است كه شيوه هاي اخلاقي، سياسي و اجتماعي اميرمؤمنان علي عليه السلام در آن ترسيم گرديده و بدين وسيله، كيفيت برخورد با ديگران در حال جنگ و صلح، خشم و غضب، نشان داده شده است. نيز در اين 34 فصل، گوشه اي از حقوق مردم و دولت به طور متقابل بيان گرديده و موارد به كارگيري تواضع و نرمش، قاطعيت و خشونت، بخشش و دادگري و نظير آن، مورد بحث و تحليل قرار گرفته است.مباحث و موضوعات مورد بحث فقط از ديدگاه اميرمؤمنان عليه السلام و تاريخ زندگي آن حضرت تحليل شده و به ندرت از ديدگاه ساير ائمّه عليهم السلام سخن به ميان آمده است.عناوين فصل هاي كتاب سيماي حكومتي امام علي عليه السلام به قرار ذيل است:حكومت علي عليه السلام يا تجسّم عدالت اجتماعي؛ علي عليه السلام مرد ضابطه و قانون؛ علي عليه السلام مرد بي تكلّف و ساده زيست؛ كنترل عمّال و كارگزاران؛ علي عليه السلام مرد عمل و تعهّد؛ علي عليه السلام پيشگام خطرها و مشكلات؛ علي عليه السلام مرد منطق و دليل؛ آزادي در حكومت علي عليه السلام؛ علي عليه السلام و مشاوره با مردم؛ علي عليه السلام مرد صلح و اصلاح؛ علي عليه السلام مرد سوز و مسئوليت؛ علي عليه السلام پناه بي پناهان؛ علي عليه السلام و حفظ آبروي مردم؛ تواضع علي عليه السلام؛ علي عليه السلام و اقليت ها؛ علي عليه السلام و متخلّفان؛ علي عليه السلام و انصاف با دشمنان؛ شيوه علي عليه السلام در حال جنگ و خشم؛ علي عليه السلام و عفو دشمنان و متخلّفان؛ خوشرويي و اخلاق علي عليه السلام؛ سخاوت و بخشش علي عليه السلام؛ ايثار و فداكاري علي عليه السلام؛ توزيع به موقع بيت المال؛ زهد و قناعت علي عليه السلام؛ علي عليه السلام و كار و زندگي؛ علي عليه السلام مرد مصمّم و پشتكار، علي عليه السلام و اعتدال و ميانه روي؛ علي عليه السلام و رشد اجتماعي و سياسي؛ زندگي علي عليه السلام و تشويق؛ علي عليه السلام و تبليغ؛ علي عليه السلام و افشاي منافقين؛ شجاعت و قدرت علي عليه السلام؛ قاطعيت علي عليه السلام؛ جهادگري و ستم زدايي علي عليه السلام.
3. سيري در سيره و جواني علي عليه السلام
سيري در سيره و جواني علي عليه السلام، سيد مجيد پورطباطبايي با همكاري دارالتّحقيق معارف اسلامي، جامعه اسلامي فرهنگيان، تهران، چاپ اوّل، 1379 ش.در پي اعلام سال 1379 ش. از سوي رهبر فرزانه انقلاب، حضرت آيةالله خامنه اي به عنوان «سال اميرالمؤمنين علي عليه السلام» جامعه اسلامي فرهنگيان، در صدد برآمد تا با انجام اقدامي فرهنگي، به بزرگداشت اين امام همام اقدام نمايد. از اين رو، طيّ جلساتي كه با مديران دارالتّحقيق معارف اسلامي قم برگزار شد، دست اندركاران اين طرح در صدد برآمدند كتاب هايي در قطع پالتويي در 23 جلد و 48 صفحه ارائه نمايند. مسئوليت 15 جلد آن كه به سيري موجز در زندگي علي عليه السلام پرداخته، به مؤلّف محترم، سيد مجيد پور طباطبايي واگذار گرديد. 6 جلد آن هم درباره شبهات ديني است. و 2 دفتر آخر براي بهره گيري از كلام امام علي عليه السلام در نهج البلاغه در نظر گرفته شد. در نتيجه 15 دفتر از اين مجموعه 23 جلدي در سال 1379 ش. به زيور طبع آراسته شد.
فهرست دفتر اوّل با عنوان «همراه»: نكوداشت سال اميرالمؤمنين عليه السلام:
1. سرّ دلبران در حديث ديگران؛ 2. سزاوارترين فرد نسبت به رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم؛ 3. در آغوش پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم؛ 4. در خانه پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم؛ 5. در غار حرا؛ 6. اوّلين يار و ياور رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 7. اطاعت بي چون و چرا از رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 8. توصيف امّ سلمه از همراهي مريد و مراد.
فهرست دفتر دوم با عنوان «جواني پرشور»با موضوعات زير آمده است:
1. در سايه سار نخل نبوّت؛ 2. حمايت از رسول صلي الله عليه وآله وسلم در برابر كودكان و نوجوانان كافر؛ 3. نقش علي عليه السلام در جلوگيري از قتل رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 4. نقش علي عليه السلام در حفاظت از جان رسول صلي الله عليه وآله وسلم در سال هاي محاصره؛ 5. بت شكني علي عليه السلام در عنفوان جواني؛ 6. زاهد جوان؛ 7. درايت سردار جوان در برخورد با دشمن مكّار.
دفتر سوم نيز با عنوان «شب حادثه» و با اين ريز عنوان ها گردآوري شده: چرا شب حادثه؟
1. رحلت حضرت ابوطالب عليه السلام؛ 2. علي عليه السلام نمونه اعلاي اخلاص؛ 3. توصيف اميرالمؤمنين عليه السلام از فداكاري خود؛ 4. هجرت مسلمانان و ياران رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم به مدينه؛ 5. پيوند برادري ميان مهاجران قبل از هجرت؛ 6. شوراي كفر؛ 7. شب حادثه؛ 8. علي عليه السلام مؤدّي امانات و ديون رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم؛ 9. به سوي دوست؛ 10. رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم در انتظار علي عليه السلام.
دفتر چهارم با نام «پيوند آسماني» و چنين آمده است:
1. هم ترازي و همتايي؛ 2. فاطمه عليها السلام در آستانه ازدواج؛ 3. خواستگاري علي عليه السلام از فاطمه عليها السلام؛ 4. مهريه فاطمه عليها السلام؛ 5. جهيزيه؛ 6. مجلس عقد؛ 7. پيوند آسماني؛ 8. درس هايي از پيوند دو معصوم؛ 9. نتيجه.
دفتر پنجم به نام «خلق حماسه» است:
1. خلق حماسه؛ 2. تمجيد حضرت فاطمه عليها السلام از شجاعت علي عليه السلام؛ 3. فداكاري علي عليه السلام در احد؛ 4. برتري علي عليه السلام بر همه مؤمنان در مراتب پيكار و جانفشاني در راه خدا؛ 5. علي عليه السلام پرچم دار پيروز پيكار خيبر.
دفتر ششم با عنوان «طالب و مطلوب» است:
1. ارتباط طالب و مطلوب؛ 2. علي عليه السلام طالب، رسول صلي الله عليه وآله وسلم مطلوب؛ 3. علي عليه السلام محبوب ترين خلق نزد خدا و رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 4. علي عليه السلام اميرمؤمنين و بزرگ مسلمين؛ 5. جايگاه علي عليه السلام نزد رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 6. علي عليه السلام حبيب رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم؛ 7. آزمايش رسول صلي الله عليه وآله وسلم توسّط خداوند؛ 8. از علي عليه السلام چه مي خواهيد؟ 9. آثار و نتايج مصاحبت علي عليه السلام با پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم.
دفتر هفتم با عنوان «ولايت در جواني» است:
1. كلّيات؛ 2. ولايت در جواني...دفتر هشتم با عنوان «قرآن ناطق» است:1. قرآن، كتاب هدايت؛ 2. غَرس نهال شخصيت علي عليه السلام در سرزمين وحي؛ 3. علي عليه السلام و قرآن ناطق؛ 4. همراهي هميشگي قرآن و علي عليه السلام؛ 5. علي عليه السلام و قرآن؛ 6. علي عليه السلام در قرآن؛ 7. نتيجه.
دفتر نهم با عنوان «ساده زيستي» است:
1. ساده زيستي، ارزشي والا؛ 2. توصيف ساده زيستي پيامبران الهي توسّط علي عليه السلام؛ 3. ساده زيستي رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم از زبان علي عليه السلام؛ 4. توصيف ساده زيستي رسول صلي الله عليه وآله وسلم و علي عليه السلام از زبان شهيد مطهّري؛ 5. تأكيد علي عليه السلام بر ساده زيستي كارگزاران حكومتي؛ 6. نمونه هايي از ساده زيستي علي عليه السلام؛ 7. نتيجه.
دفتر دهم با نام «الگوهاي رفتاري» است:
1. آنچه خوبان همه دارند؛ 2. پيشواي دادگر از نگاه علي عليه السلام؛ 3. تفاوت هاي رفتاري علي عليه السلام با ديگران؛ 4. الگوهاي رفتاري علي عليه السلام با دشمنان؛ 5. عفو و بخشش علي عليه السلام؛ 6. مهرباني با اهالي يمن؛ 7. فروش نخلستان براي اجابت خواهش مرد فقير؛ 8. اجير شدن براي اطعام رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم؛ 9. برحذرداشتن اميرالمؤمنين عليه السلام از عادت كردن به دشنام و نفرين؛ 10. جود و بخشش امام علي عليه السلام از منظر ابن ابي الحديد.
دفتر يازدهم با عنوان «شيوه هاي مديريتي» است:
1. علي عليه السلام شايسته ترين جانشين براي مديريت حكومت اسلامي؛ 2. اعتقاد به برادري انسان ها، اصولي ترين معيار مديريتي علي عليه السلام؛ 3. حُسن مديريت علي عليه السلام در جبران جنايت خالد بن وليد؛ 4. برخي از آموخته هاي مديريتي علي عليه السلام از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم؛ 5. نتيجه.
دفتر دوازدهم با عنوان «سلوك سبز» است:
1. مفهوم تربيت؛ 2. تفاوت انسان ها در پذيرش تربيت؛ 3. ضرورت و اهميت تربيت از ديدگاه علي عليه السلام؛ 4. تربيت و بيداري مردم، هدف علي عليه السلام؛ 5. عشق علي عليه السلام؛ 6. جاذبه شخصيت علي عليه السلام؛ 7. شيوه هاي علي عليه السلام در انسان سازي؛ 8. سيرت برخي از ياران علي عليه السلام.
دفتر سيزدهم با عنوان «رويه قضايي» است:
1. نياز جامعه به قوّه قضائيه؛2. قضاوت و فقاهت علي عليه السلام؛ 3. قضاوت علي عليه السلام در زمان حيات رسول صلي الله عليه وآله وسلم؛ 4. برخي از رويه هاي قضايي علي عليه السلام؛ 5. حكم علي عليه السلام درباره زيور آلات كعبه.
دفتر چهاردهم با عنوان «ساقي كوثر» است:
1. روايت احمد بن حنبل از ده فضيلت علي عليه السلام؛ 2. برخي از فضيلت هاي ويژه علي از زبان علي عليه السلام؛ 3. ولايت علي عليه السلام ركن ايمان؛ 4. افتخار علي عليه السلام به سبقت در اسلام؛ 5. عالي ترين ايمان؛ 6. اطاعت مطلق از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم؛ 7. علي عليه السلام ساقي كوثر؛ 8. كرامت ويژه علي عليه السلام؛ 9. فروتني امام علي عليه السلام؛ 10. بسته شدن همه درها مگر در خانه علي عليه السلام؛ 11. جوانمردي علي عليه السلام؛ 12. نگاه به چهره علي عليه السلام، عبادت است.
دفتر پانزدهم، با نام «عدالت و ارزش هاي اجتماعي» است:
1. خاستگاه اجتماعي مردان الهي؛ 2. عدالت و ارزش هاي اجتماعي؛ 3. مردم سالاري ديني؛ 4. رفق و مدارا؛ 5. تسامح و رحمت علي عليه السلام در روز فتح مكّه؛ 6. اصلاح طلبي علي عليه السلام؛ 7. قانون مداري اميرالمؤمنين عليه السلام؛ 8. نتيجه.
لطفا منتظر باشید ...
