اسماعيل محمديشخصيت پرآوازه و بىبديل پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم ، محور وحدت امّت اسلامى، در چنان جايگاه معنويى قرار دارد كه علم و آگاهى كامل به او، حقيقتا براى عالم و عامى مقدور و ميسر نيست. اما حقيقت ديگرى وجود دارد كه ما (عموما مسلمين) از آن غافليم و آن، شناخت شخصيت آن بزرگوار به حدّ مقدور و بهرهمندى از گفتار و سيره پيامبر بزرگوار است. متأسفانه بايد اذعان داشت اكنون پس از چهارده قرن، امّت اسلامى عظمت و سجاياى شخصيت پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم را چنان كه بايد، نشناخته است. اميدواريم در سالهاى آتى از سوى رهبر فرزانه انقلاب اسلامى، سالى نيز به نام نبى اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم ناميده شود، تا از ره آورد آن، وجود گرامى پيامبر اكرم بيشتر به جامعه اسلامى شناسانده شود.ناگفته نماند كه اين نام گذارى سالها نيز خود پيروى از سيره نبوى مىباشد.و امّا صحيفه نبوى كتاب ارزشمندى است كه فاضل و دانشمند گرامى، جناب آقاى جواد قيومى اصفهانى در مجموعه «موسوعة الادعيه» آن را به پايان رسانيده است.موسوعة الادعية مجموعهاى است چند جلدى از صحيفههاى معصومين عليهمالسلام كه نخستين آن، «الصّحيفة النبويّه» و آخرين آنها، «الصّحيفة المهدويّة» خواهد بود.البته مجلّد اوّل و دوم آن، شامل: ادعيه آيات قرآنى، صحيفه نبويه، صحيفه علويه و صحيفه فاطميه به طبع رسيده و نگارنده از چاپ مجلّدات ديگر آن مطلع نيست.آقاى قيومى در مقدمه كتاب ـ كه به تاريخ 13 جمادى الاول 1416 ه .ق. مطابق با 17 مهر 1374 مىباشد ـ مواردى را ياد آور شده است، از جمله سه مورد از آن را برمىشماريم:1. تشكر از تأثير و تشويق مرحوم حجة الاسلام و المسلمين آقاى سيد عبدالعزيز طباطبائى در تأليف اين كتاب.2. تصريح به ترك مواردى كه مؤلف عدم صحّت انتساب آن را به نبىّ اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم احراز كردهاند.3. اشاره به بابهاى كتاب.
ويژگىهاى صحيفه نبويّه.
كتاب صحيفه نبويه در برگيرنده 1043 دعا است كه از لسان مبارك نبىّ اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم صادر شده است.شماره گذارى جملات دعاها از كارهاى ارزنده اين كتاب است.متن ادعيه، از صفحه 61 تا 674 را شامل است.فهرست مصادر ادعيه كه در نوع خود بى نظير است، از صفحه 681 تا 853 را در برگرفته است.فهرست عناوين ادعيه نيز از صفحه 863 تا 888 مىباشد.در ضمن، ادعيه، اعراب گذارى شده است كه ارزش كار را دو چندان ساخته است.چاپ اول كتاب در 1418 ه .ق. در 1000 نسخه وزيرى توسط بنياد پژوهشهاى آستان قدس رضوى منتشر شده است.اميد است در آينده نزديك اين كتاب با ترجمه فارسى نيز منتشر شود. ان شاء اللّه.در ادامه، فهرست بابهاى كتاب را كه 23 باب است، مرور مىكنيم:باب 1. دعاهاى پيامبر در ثناء بر خداوند تعالى.باب 2. دعاهاى او در مناجات با خداوند تعالى.باب 3. دعاهاى او در استغفار و طلب توبه.باب 4. دعاهاى او در طلب مكارم اخلاق و استعاذه از مذمّتهاى اخلاقى.باب 5. دعاها و نفرينهاى پيامبر، از آن جمله است دعاهاى آن حضرت براى امام على، حضرت فاطمه، امام حسن و امام حسين عليهمالسلام و در مقابل نفرينهاى آن حضرت است بر ابوسفيان، معاويه، عمرو بن عاص و قاتلان امام على و امام حسين عليهماالسلام .باب 6. دعاهاى او در باره آنچه كه به بحث طهارت مرتبط است.باب 7. دعاهاى او در آنچه مرتبط به نماز است.باب 8. دعاهايى كه مرتبط با بحث حج است.باب 9. دعاهايى كه مربوط به جنگ و جهاد است.باب 10. دعاهايى كه مربوط به نكاح است.باب 11. دعاهايى كه مربوط به تجارت (خريد و فروش) است.باب 12. دعاهاى پيامبر كه مربوط به خوردنىها و آشاميدنىهاست.ناگفته پيداست كه مباحث بابهاى 6 تا 12 در مباحث فقهى كه بيشتر در درسهاى حوزه علميه مطرح است، مىتواند بيش از پيش مورد استفاده قرار گيرد.باب 13. دعاهاى پيامبر در بعضى از آداب مثل1. قرائت.2. خواب و رؤيا.3. پوشيدن لباس.4. سفر و آنچه مرتبط با آن است.5. و...باب 14. دعاهاى او در امور مهم و كشف شدائد.باب 15. دعاهاى او در برآورده شدن حاجات.باب 16. دعاهاى او در طلب رزق و اداى دين.باب 17. دعاهاى او در گشايش غمها و حزن و اندوهها.باب 18. دعاهاى او در احتراز و احتجاب از دشمنان.باب 19. دعاهاى او در پناه بردن از امراض.باب 20. دعاهاى او در پناه بردن در ساير امور.باب 21. دعاهاى او در ايام و ليالى هفته.باب 22. دعاهاى او در ماههاى سال.باب 23. دعاهاى ديگر پيامبراكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم .حسن ختام اين نوشته را به دعايى از آن حضرت در طلب علم قرار مىدهيم (دعاى شماره 80):«اللَّهُمَ انْفَعْنى بِما عَلَّمْتَنى و عَلِّمْنى ما يَنْفَعُنى وَ ارْزُقْنى عِلْما تَنْفَعُنى بِهِ».