لطفا منتظر باشید ...
حلقة مفقودة نظام آموزشي حوزه
حجّت الاسلام و المسلمين جواد رفيعي مسؤول مركز برنامه ريزي و تدوين دروس حوزه،سردبير پيام حوزه - ارگان شوراي حوزه - و دبير دبيرخانه نهضت نرم‌افزاري و توليد
علم حوزه:
آن حلقه مفقوده ...
? يكي از حلقه هاي مفقوده در نظام آموزشِ رايج حوزه، نبودن ارتباط نظام مند وبرنامه ريزي شده ميان آموزش و پژوهش است. يك نظام آموزشي وقتي به مرحلة پويايي و
رشد مي‌رسد كه برآيند آن مجموعه، پژوهشگراني باشند كه بتوانند با توجه به آموخته
هاي خود، در عرصه نوآوري و پژوهش در حوزه هاي مختلف مورد نياز جامعه و رشته‌هاي
علمي، قدم بگذارند و پشتوانه علمي مناسبي براي آن نظام آموزشي باشند و تحوّلات
مثبتي را در روند آموزش و رسيدن به اهداف گوناگون مورد نظر ايجاد نمايند.
* * *
اين ساليان دراز حضور در دروس خارج ...
? اگر بپذيريم كه رشد دانش و نوآوري در عرصه هاي علوم ديني و حوزوي، از رسالت ها و آرمان هاي نظام آموزشي حوزه است، طبيعي است كه رويكردمان نسبت به امر پژوهش و
ارتباط آن با بدنه آموزش حوزه، بايد متناسب با چنين هدفي باشد. از اين رو به نظر مي
رسد توجه جدي به كارورزي پژوهش، از ضرورتهاي نظام آموزش حوزه است تا به اين وسيله
آموخته هاي طلبه، در عرصه كارورزي‌هاي پژوهش استحكام يافته و محك بخورد، و
دانش‌آموخته‌ي حوزوي، آشنايي لازم را با اسلوب و روشهاي پژوهش، قبل از ورود به درس
خارج، كه در حقيقت مرحلة جدي پژوهش در علوم حوزوي است، كسب كند. اين مسأله وقتي
جنبه حياتي‌تري پيدا مي‌كند كه توجّه كنيم طلبه امروز فرصت چنداني را در اختيار
ندارد تا با حضور ساليان دراز در دروس خارج با استفاده از روش آموزش غير مستقيم به
صلاحيتهاي لازم براي پژوهش دست يابد.
مي‌توان آهنگري را در كنار يك آهنگر كه با فنون و مهارت زايد الوصفي آهن سخت را
با گداختن در كوره و با پتك تجربه و سندان تلاش شكل مي‌دهد آموخت. اما اين كار
زماني به درازاي عمر مي‌طلبد و همتي و عشقي و فراغتي. و مي‌توان آن را با آموختن
دقيق اصول و معيارها و روشهاي شكل‌دهي به آهن سخت و كارورزي همزمان آموخته‌ها در
عرصة عمل با اشراف و هدايت استاد در زماني كمتر و با نتيجه و بازده بيشتر فرا گرفت
اما با بهره جستن از فن و مهارت آموزش روشمند و هدفدار. چنانچه مي‌توان مسيري را كه
مي‌شود با اتومبيل در ده ساعت پيمود با وسيله‌اي ديگر به مراتب سريعتر پيمود.
* * *
وجود نيازهاي جدي طلاب جوان ...
? به نظر مي رسد طلبه هاي جوان هم در جنبة ضرورت پرداختن به امر پژوهش و هم در بعد آشنايي با اصول و فنون پژوهش نيازهاي جدي‌اي دارند كه هر گونه تلاش در اين
زمينه مي تواند قدم شايسته اي براي رسيدن به مطلوب باشد.
* * *
پس چه بايد كرد ...
? ذهن جوانان جوياي دانش در حوزه بايد به صورتي جدي با مقوله پژوهش و مباحث پيراموني آن درگير شود و عرصه آموزش در حوزه، بيش از پيش با محوريت تحقيق و ژرف
انديشي سامان يابد؛ به گونه اي كه فارغ التحصيل سطح با آمادگي لازم براي پژوهش،
وارد حوزه درس خارج گردد تا بتواند از فرصت‌هاي ارزشمند حضور در محضر استادان
برجسته حوزه، بهره‌هاي لازم را برده و در كوتاهترين زمان ممكن و ميسور، به درجه خود
اتكايي در اكثر زمينه هاي تحقيق دست يابد.
* * *
رسيدن به چنين وضعيتي از يك سو برنامه ريزي، ايجاد ساختارهاي لازم، مديريت
شايسته، هماهنگي، هدايت و حمايت همه جانبه را و از سوي ديگر فرهنگ سازي و اطلاع
رساني و ايجاد فضاي علمي، تعامل و تضارب آراي انديشه هاي نخبگان، استادان و طلاب
جوان را اقتضا مي‌كند.
* * *
سوتيتر:
طلبه امروز فرصت چنداني را در اختيار ندارد تا با حضور ساليان دراز در دروس خارج
با استفاده از روش آموزش غير مستقيم به صلاحيتهاي لازم براي پژوهش دست يابد.
