امام رضا عليه السلام و فرهنگ توحيد - امام رضا (علیه السلام) و فرهنگ توحید نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

امام رضا (علیه السلام) و فرهنگ توحید - نسخه متنی

محمود مهدى پور

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

امام رضا عليه السلام و فرهنگ توحيد

نياز انسان به توحيد، شناخت خدا، ايمان به خدا، اطاعت خدا و تسليم در برابر او مهم‌ترين نياز انسانهاست. بشر بدون معرفت، اطاعت و ارتباط با خدا و عبادت او در ظلمات زندگي مي‌کند. اهداف و راه خويش را نمي‌بيند، نابيناست. بدون توحيد، انسان نه براي «از کجا آمده ام» پاسخي مي‌يابد نه براي «به کجا مي‌روم» جوابي دارد. و نه «آمدنم بهر چه بود» را مي‌تواند پاسخ دهد .

توحيد نياز روح و روان انسان است، نيازي که در شمار نيازهاي فرهنگي است. توحيد سالم‌ترين و مفيدترين غذاي قلب و مغز انسانهاست. اکسيژن زندگي و آب حيات جامعة بشري است.

کلمه «لا اله الا الله» دژ امن الهي در برابر هجوم شياطين و سلاطين است. چتر ايمني خدا بر سر جوامع بشري است. در جهان جهل و جور و فريب و در برابر نگهبانان زر و زور و تزوير، فرعون و قارون و بلعم، تنها يک قلعه امن و استوار وجود دارد و آن برج بلند و پولادين توحيد است. تلاش امام رضا عليه السلام در گسترش انديشه توحيدي و آموزشي محتواي« لا اله الا الله » به افراد و امت اسلامي و تربيت جامعه اي خدامحور، در صدر تمام تلاش‌هاي آن بزرگوار است:

سيرة قرآني امام رضا عليه السلام تلاشهاي تفسيري امام رضا عليه السلام سيره امام هشتم در زمينة دعا و نيايش، آموزه هاي رضوي در باب دعا، استغفار ، تسبيح و ياد خدا، تحميد و تهليل و تکبير، اقدامات شب زنده داري و تهجد امام، نيايش هاي صبح و شام و نماز و تعقيبات نماز و ادعيه امام رضا در ماه رجب و شعبان و رمضان و به ويژه دعاي عميق سحرهاي ماه رمضان ( اللهم اني اسئلک من بهائک و کل بهائک بهي ) يکي از بهترين ميراث فرهنگي حضرتعليه السلام در باب توحيد است . اين دعا را امام رضا عليه السلام براي ايوب بن يقطين نوشته و فرموده است اين دعاي امام محمّد باقرعليه السلام است.[1]

گاه امام رضا عليه السلام شيوه کرنش و سجود در برابر خداوند را به ياران آموزش مي‌دهد و در نامه­ اي به سليمان بن حفص مروزي نوشته‌اند. در سجده شکر صد بار بگو: شکراً شکراً و اگر خواستي صدر بار چنين بگو : عفواً، عفواً .[2]

امام هشتم حضرت علي بن موسيعليه السلام از پدرانش از رسول گرامي نقل کرده است. که آن بزرگوار فرمود :

من انعم الله تعالي عليه نعمة فليحمد الله تعالي. ومن استبطأ [ عليه ] الرزق فليستغفرالله ، و من حزنه امرفليقل : لا حول و لا قوة الاّ باالله. [3]

هر کس خداوند به او نعمتي مي­دهد بايد او را حمد و ستايش کند، هر کس جريان روزي بر او کند مي­شود بايد از خداوند آمرزش بخواهد و هر کس گرفتار اندوهي مي­شود ، جمله ي « لا حول ولا قوة الا بالله» را بگويد.

در انديشه رضوي نعمت و قدرت از آن خدا و در دست اوست و اگر انسان گرفتار فقر مي­شود و يا از مشکلات اينده بيم دارد، بايد به خود و ديگران يادآور شود، که هيچ تغيير و عامل حرکت و سکوني و هيچ انرژي حرکت آفرين و کنترل کننده­اي جز به کمک خداوند متعال وجود ندارد.

حضرت رضا عليه السلام از پدر بزرگوار و اجداد گراميش از رسول گرامي نقل کرده است که فرمود: انّ لا اله الاّ الله کلمة عظيمة کريمة علي الله عزوجل . من قالها مخلصاً استوجب الجنة و من قالها کاذباً عصمت ماله و دمه و کان مصيره الي النار.[4]

کلمه توحيد سخني بزرگ و در پيشگاه خداوند، گرانبهاست. هر کس صادقانه و از روي اخلاص آن را بگويد. شايسته بهشت مي­شود و هر کس بدون پذيرش قلبي و به دروغ آن را به زبان آورد ، جان و مالش در امان است ولي سرانجامش در آتش خواهد بود.

امام و فرهنگ امامت

امامت تداوم بخش مسئوليت هاي پيامبران و ضامن اجراي اهداف بلند ايشان است. نخستين و بهترين وظيفه پيامبران برقراري رابطه عقلي، قلبي و عملي بين خدا و خلق خداست . تحکيم معرفت الهي ، تقويت عشق ربوبي، و هماهنگ سازي رفتار انسان با اهداف الهي، رسالت بزرگ پيامبران خداست. در ميدان عمل، تا انسان از سلطة طاغوت ها آزاد نشود توحيد تحقق نمي­يابد و انسان توان عبادت و اطاعت خداوند ندارد .

و من يکفر بالطاغوت و يؤمن بالله فقد استمسک بالعروة الوثقي لاانفصام لها والله سميع عليم.[5]

شعار « لااله الاّ الله » بهترين شعار پيامبران و شرط نخست اسلام و مسلماني است.شعار « محمّد رسول الله » پيش شرط عينيت بخشي به فرمان خدا در زندگي فردي و اجتماعي است. همانگونه که در عصر خاتميت قلب محمّد (ص) و عليعليه السلام اينه ارادة الهي و زبان اين دو ترجمان وحي آسماني است. توحيد و نبوت جز با پذيرش امامت مقدور نيست و اهداف رسالت جز با تعيين امام و امامت عملي نمي­شود. نه معرفت خداوند بي تعليم رسالت مقدور است و نه اطاعت خدا و پيوند قلبي و عاطفي و عملي با او بدون رهبري آسماني و اطاعت از خلفاي رسول خدا ممکن است.

و از اينجاست که امامت و رهبري اسلامي، جايگاهي آسماني است نه زميني، مديريت علمي و فقهي و فنّي و هنري نيست. مديريت قرآني است، هم علم است، هم ايمان، هم فقه است هم اخلاق ، هم قدرت روحي است. هم محبوبيت اجتماعي، هم پيوند با خالق است و هم دلسوزي براي مخلوق، هم علم قرآني است، هم شناخت انسان . سخن از دموکراسي و اريستوکراسي و انتخابات مستقيم و غير مستقيم نيست. رهبري شايسته توسط فقيهان عادل و آگاه کشف مي­شود. نصب نمي­گردد. ولي فقيه منصوب خبرگان نيست، توسط فقهاي عادل و آگاه و امين مردم شناخته و معرفي مي‌گردد. سخن از انتخاب اعيان و اشراف و يا « مردم سالاري » نيست. سالار و سردار زمين و زمان خداست و در انديشه شيعه، رهبر کسي است که از همه به خدا نزديک تر است و راه تشخيص آن موازين قرآن و سنت و فقهاي عادل و آگاه به زمان هستند.

امام رضا عليه السلام و ايران

امام يادگار پيغمبر و پاره تن آن بزرگوار و پناه بشريت مظلوم و ملجاء و ملاذ انسانها است پيوند مردم ايران با امام هشتمعليه السلام ، نماد ارتباط امت و امامت و عقيده شيعه نسبت به مسأله رهبري است.
الطاف و برکات پيامبر اعظم (ص) توسط اين يادگار محمّد (ص) و عليعليه السلام در اين سرزمين جاري است.اين بزرگوار، در اخلاق و رفتار و دانش و رحمت و برگات، جلوه­اي از حبيب خدا و پرتوي از« رحمة للعالمين » است که در افق تابناک خراسان مي­درخشد.

برکات دنيوي، علمي و معنوي و برآوردن حوائج کوچک و بزرگ ميليونها زائر دور و نزديک در طول قرنها سبب شده که مرقد و بارگاه اين امام رئوف، هميشه و در تمام ساعات، کانون اجتماع و عشق و راز و نياز مردم و نقطة اميد محرومترين گروههاي اجتماعي باشد، در باور مردم ما ثامن الحججعليه السلام پناه همه مردان و زنان و مردمان نيازمند و حتي ضامن آهوان در بند است.
ميليون ها گرفتار و غمزده و رنج ديده از سختي هاي زمين و زمان به سرزمين مقدس خراسان و مشهد الرضا عليه السلام مي­گريزند، و آزاد از هر گونه غم واندوه به خانه و زندگي خويش باز مي­گردند.

از روزي که سحاب رحمت رضوي از آفاق مدينه تا مرو دامن گسترد، باران دانش و سخاوت مشرق زمين را صفايي ديگر داد و درخت پاک آزادي و رهايي از سلطه طاغوت‌ها در جاي، جاي ميهن اسلامي سر برآورد. برآوردن حوائج کوچک و بزرگ مردم و تأمين آب ونان وعزّت و آبرو و توفيق خدمت و قبولي توبه و دريافت برگ آزادي از آتش و کارت عبور از صراط و ورود به بهشت، همه و همه، نمونه هاي فراوان الطاف رضوي است. قطره هاي ريز و درشت باران رحمت و رأفت رضوي عليه السلام است که بر سر عارف و عامي مي­بارد. توحيد و ولايت دو چشمه آسماني است که امام هشتم در مسير مدينه تا مرو جاري ساخت. هنوز هم اين چشمه هاي پر برکت، زمين خشکيده را حيات مي­بخشد، گياهان پژمرده را طراوت مي­دهد، و غبار غم از چهرة تشنگان مي‌شويد.

چرا ويژنامه رضوي

همراهان « فرهنگ کوثر» بخوبي مي‌دانند که اين نشريه از بدو ميلاد به معرفت و محبت عترت پيامبر مي­انديشد و غبار نعلين قنبر و گرد مقنعة فضّه را با طلاي سرخ ديگران سودا نمي­کند توان محدود و امکانات موجود خويش را به پژوهش و نگارش در آستان قدسي چهارده معصوم و ياران و فرزندان آنان اختصاص داده است و هم اکنون که نهمين سال ميلاد خويش را مي­گذراند، سر به آسمان مي­سايد که جز از اهل بيت پيامبر (ص) سخن نگفته و قلم را به صاحبان زر و زور نفروخته و به مداحي اين و آن نپرداخته است.

« فرهنگ کوثر» هر چه دارد، از فيض گل روي محمّد و آل محمّد دارد و هر چه مي­خواهد در آستان قدسي اين خاندان: مي­جويد، آب زلال کوثر از چشمه والاي اهل بيت است. اين نشريه به سقايت فرهنگي فرزندان امت اسلامي مي­انديشد و اين ويژه‌نامه که 6عليه السلام پيمانه از زلال« فرهنگ کوثر» است که همزمان با ماه پر برکت رمضان 142عليه السلام ه . ق در اختيار تشنگان فرهنگ عترتعليه السلام قرار مي­گيرد.

تا کنون ويژنامه‌هاي غدير ، فاطمي(س)، علويعليه السلام ، حسنيعليه السلام ، حسينيعليه السلام ، سجادي عليه السلام ، باقري عليه السلام ، صادقيعليه السلام ، و دو ويژه نامه نبوي (ص) ، و ويژه نامه امام جوادعليه السلام و امام عسکري عليه السلام در اختيار علاقمندان قرار گرفته است. تدوين ويژه نامه رضوي عليه السلام و امام هاديعليه السلام و حضرت مهديعليه السلام از سلسله ويژه‌نامه هاي فرهنگ کوثر آرزويي بود که در جان همکاران اين نشريه مي­تپيد. خداي را شکر که در آستانه ماه پر برکت رمضان ( 142عليه السلام ه . ق ) « ويژه‌نامه رضوي» به عنوان هديه‌اي کوچک از ديار خواهر به محضر مقدّس برادر گرامي حضرت معصومه (س) خورشيد پر فروغ دو عالم، حضرت علي بن موسي الرّضا تقديم مي­شود.

دست اندرکاران فصلنامه خوشحال اند که نشر اين شماره با تحوّلي فرخنده در آستان مقدس حضرت معصومه(س) همراه است و اميدي تازه به ارتقاي خدمات فرهنگي پديد آمده است. اين اميدواري مولود تشکيل معاونت فرهنگي در اين بارگاه قدسي است. با انتصاب و حضور سيد بزرگوار و دانشور مخلص و پرتلاش سيد عباس لاجوردي دام عزه العالي از سوي مقام محترم توليت، انتظار مي­رود، در کم و کيف فعاليتهاي فرهنگي تحولي مثبت و گسترده پديد ايد و آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) جايگاه خويش را در احياي امر اهل بيتعليه السلام و پاسداري از فرهنگ ايشان بازيابد .

همکاران « فرهنگ کوثر» حضور اين چهرة ولائي و فرهنگي را در جمع خدمتگزاران اين بارگاه قدسي گرامي مي­دارند و از تلاش­هاي مخلصانة برادر گرامي جناب آقاي غلامعلي عباسي که نهال فرهنگي آستانه را به درختي تناور تبديل کردند، صميمانه تشکر مي­کنند. و اميدواريم پايه­هاي فرهنگ قرآن و عترت8 استوارتر و زائرانش روز به روز فزون تر گردند. انشاء الله

و اذ يرفع ابراهيم القواعد من البيت و اسماعيل، ربنا تقبل منا انک انت السميع العليم.[6]

ربّنا واجعلنا مسلمين لک و من ذرينتا امة مسلمة لک و أرنا مناسکنا وتب علينا انک انت التوّاب الرحيم.[7]

والسلام



1. مسند الامام رضا (ع)، ج2 ، ص 15

2. من لا يحضره الفقيه ، ج 2 ، ص 46.

3. عيون اخبار امام رضا، ج 2 ، ص 46

4. التوحيد، ص 23.

5. سوره بقره ، ايه 256

6. سوره بقره، ايه 12عليه السلام

7. سوره بقره، ايه 128

/ 1