فرهنگ شاعران پارسی گوی جلد 1

بخارايى - شيرين (معتصم)

ملامحمدشريف‏مخدوم شيرين فرزند قاضى‏ملاعبدالرحيم بلخى جويبارى بخارايى.

متخلص به شيرين و معتصم. شاعر. قرن 13 ه. ق.

وى در بخارا متولّد شد و دانش‏هاى زمان خويش را در همان‏جا آموخت. به جز زبان فارسى، زبان‏هاى عربى و تركى را نيز به خوبى مى‏دانست و از موسيقى، جفر و اوقاف آگاهى داشت. خطوط نسخ و نستعليق را نيز نيكو مى‏نوشت. وى در زمان حكمرانى اميرمظفر (1303 - 1277 ه. ق) در بخارا، رييس و محتسب شد اما به سببى از آن‏جا گريخت و در اسلامبول به نشر كتاب پرداخت. در آغازشيرين و سپس معتصم تخلص مى‏كرد. در اواخر زندگانى به تجارت كتاب روى آورد. شمارى از غزليات و اشعار پراكنده‏ى او در چند تذكره و جنگ آمده است.

براى آگاهى بيش‏تر، مراجعه شود به رتحفةالاحباب، صص 4 - 103 , تذكرةالشعراى محترم، صص 3 - 332 , دايرةالمعارف شوروى تاجيك، ج 8، ص 136 , دانشنامه‏ى ادب فارسى (ادب فارسى در آسياى مركزى)، ج 1، ص 554 , گنج زرافشان، ص 475 , نمونه‏ى ادبيات تاجيك، صص 2 - 350.

بخارايى - شيون‏

ملامحمدشريف شيون بخارايى. متخلص به شيون. عالم و شاعر. قرن قرن 19 ميلادى. متوفّى 1845 ميلادى.

اجداد وى قاضى‏كلان بخارا، شيخ‏الاسلام و آخوند (مدرس) مدرسه‏ى كوكلتاش آن‏شهر بودند. خود وى تا سن 18 سالگى دانش‏هاى متداول زمان خود را نزد پدرش آموخت. سپس به زيارت آرامگاه خواجه‏عبدالخالق غجدوانى رفت و در آن‏جا با خليفه‏محمدامين دهبيدى (مشهور به ايشان) ديدار كرد و مريد وى شد و همراه او به دهبيد رفت. پس از چندى با اجازه‏ى مرادش به بخارا بازگشت. اميرنصراللَّه (61 - 1826 ميلادى) به وى منصب قاضى‏كلانى بخارا را داد. بيش‏تر علماى بخارا در آن زمان شاگرد شيون بودند. وى شعر نيز مى‏سرود و ديوانى تدوين كرد.

براى آگاهى بيش‏تر، مراجعه شود به رتحفةالاحباب، صص 100 - 98 , گنج زرافشان، ص 5 - 473 , دانشنامه‏ى ادب فارسى (ادب فارسى در آسياى مركزى)، ج 1، ص 555 , نمونه‏ى ادبيات تاجيك، صص 8 - 347.