شيوه آموزش چند فرهنگي (با استفاده از روش «گفتگوي فرهنگ‌ها) - شیوه آموزش چند فرهنگي (با استفاده از روش «گفتگوي فرهنگ‌ها) نسخه متنی

شيوه آموزش چند فرهنگي (با استفاده از روش «گفتگوي فرهنگ‌ها)

نشريه «مسايل فرهنگ‌شناسي» ، شماره 9 ، سال 2005

نويسنده: س. رضوانوف، شهر راستوف-دون

مسأله آموزش چند فرهنگي در جامعه روسي از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌شود. هدف اين آموزش، پرورش انساني است كه بتواند در محيط متنوع امروزي فعاليت كند و به فرهنگ‌هاي ديگر احترام بگذاردبه عبارت ديگر شكل‌دهي برداشت دانشجويان از تنوع فرهنگهاي موجود در جهان و تربيت نگاه مثبت به ويژگي‌هاي فرهنگي-تمدني و قومي ملت‌هاي مختلف است.

تدريس ويژگي‌هاي فرهنگ دنياي باستان، اروپاي قرون وسطي، دوران رنسانس، فرهنگ اروپايي قرنهاي 18، 19 و 20، فرهنگ اسلاو‌هاي قديم، روسيه دوران كي‌يف و فرهنگ روسيه باعث درك اين واقعيت مي‌شود كه فرهنگ بومي، يكي از نمونه‌هاي تنوع فرهنگي جهان است. به منظور تدريس فرهنگهاي مختلف در روند آموزش، بايد از شيوه‌هاي فعال تدريس استفاده كرد كه ما در اين زمينه از شيوه «گفتگوي فرهنگها» با مشاركت فعال خود دانشجويان استفاده مي‌كنيم.

انتخاب اين روش تصادفي نيست. فرهنگ ذاتاً بر گفتگو استوار است و به شريك گفتگو احتياج دارد. شناخت واقعيت بر اساس گفتگو، از يادگيري اين واقعيت شروع مي‌شود كه جهان متنوع است و اينكه در اين جهان حقايق گوناگوني وجود دارند كه انسان بايد حقيقتي را پيدا كند كه به تطبيق ارزش‌ها و منافع وي با ارزش‌ها و منافع ديگران كمك كنند. به عبارت ديگر، اين ارزش‌ها بايد بر اصول تسامح و سازش با تفاوت‌ها در آداب و رسوم و باورهاي مردم استوار باشند. گفتگو به عنوان ارتباط اطلاعاتي دوجانبه، مهمترين قسمت روند آموزش را تشكيل مي دهد. گفتگوي درون شخصيت ( تضاد بين آگاهي و احساسات)، گفتگو به عنوان معاشرت لفظي انسانها و گفتگوي مفاهيم فرهنگي وجود دارد كه شيوه «گفتگوي فرهنگ‌ها» بر همين اصل اخير استوار است.

شرايط «گفتگوي فرهنگها» به گونه‌اي تنظيم مي‌شود كه پيرو يك فرهنگ مشخص با فرهنگها و شخصيت‌هاي ديگر در تماس باشد و بر اساس تحليل اوضاع اجتماعي و فرهنگي، مواد آموزشي و تجربه زندگي خود، بعضي مشخصات اين فرهنگ را قبول يا رد كند.
گفتگو خود به خود شروع نمي‌شود. پيش‌درآمد وضعيت گفتگو ناظر بر استفاده از شيوه‌هاي ذيل است:

- بررسي آمادگي دانشجويان براي گفتگو از نظر دانش پايه، تجربه معاشرت و آمادگي براي بيان انديشه‌هاي خود و پذيرش ديدگاه ديگران،

- جستجوي موضوعات كليدي كه براي دانشجويان اهميت دارند و امكان تعيين مفهوم مواد مورد مطالعه را مي دهد،

- تبديل مواد آموزشي به سيستم مسايل و سئوالات بحث‌برانگيز كه در چارچوب اين كار تضادهاي موجود بايد عمداً حاد شوند تا سطح مسايل جاويدان انساني ارتقا يابند،

- بررسي گزينه‌هاي مختلف توسعه گفتگو،

- طراحي راه‌هاي همكاري شركت كنندگان در مباحثه، نقش احتمالي آنها و شرايط پذيرش شرايط گفتگو توسط دانشجويان،

- كشف فرضي حوزه‌هاي بديهه‌گويي يعني آن قسمتهاي گفتگو كه از قبل نمي توانند پيشبيني و طراحي شوند،

در طول روند آموزش محتواي گفتگو بايد تحت تأثير ويژگي‌هاي فرهنگ و طرز تفكر دوره‌هاي مربوطه تاريخي قرار گيرد:

- تفكر دنياي باستان (تفكر با استفاده از سيماهاي آرماني)،

- تفكر قرون وسطي كه انسان را به عنوان بخشي از دنياي الهي محسوب مي كند و به سوي خدا مي ‌برد،

- عصر جديد - تفكر عقلايي،

- عصر حاضر - نسبيت و فقدان تصوير واحد جهان.

استاد در جريان گفتگو همه ديدگاه‌ها را در نظر گرفته و به كشف منطق فرهنگهاي مختلف كمك مي كند تا دانشجويان بتوانند از نظريات فرهنگي خود دفاع كنند.

از نظر تئوري فعاليت، معاشرت در گفتگو، مهمترين بخش روش‌هاي آموزشي معاصر را تشكيل مي دهد. شيوه شناخت بر اساس گفتگو باعث مي‌شود كه دانش امروزي متحرك، در حال تكامل و نيز به عنوان محصول اجتماعي فعاليت مشترك مردم تلقي شود. در نظريه معاصر آموزش، انجمن دانشجويان و استادان به عنوان جامعه پژوهشي تلقي مي‌شود كه دانش به وجود مي‌آورد. آموزش مبتني بر گفتگو، امكان تشكيل اين «انجمن» را فراهم مي كند.