فرهنگ کتابخواني در ميان روس ها - فرهنگ کتابخوانی در میان روس ها نسخه متنی

فرهنگ کتابخواني در ميان روس ها

نويسنده : ابوذر ابراهيمي ترکمان

پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي ورهايي جمهوري هاي آماده استقلال از مدارحکومت مرکزي، به يکباره پانزده کشور مستقل به کشورهاي جهان افزوده شد. با اين وجود هنوزهم فدراسيون روسيه به عنوان هسته اصلي باقيمانده از دوران ديوارهاي آهنين ،کشوري است که داشته هايش را در معادلات سياسي وفرهنگي جهان موثر مي داند.

فرهنگ کتاب وکتابخواني يکي ازهمان داشته ها است که روس ها همواره به آن باليده اند .

فرهنگ مردم روسيه برپايه فرهنگ شرقي،پي ريزي شده است ودر سالهاي اخيربراثر آميختگي نه چندان مطلوب با فرهنگ غربي،به فرهنگي با زيرينه شرقي ورويه غربي تبديل شده است.
اکنون فقط در مسکو بيش از 420 کتابخانه عمومي و4100 کتابخانه تخصصي وجود دارد که کتابخوانان براي مطالعه در آنها گرد هم مي آيند.

بيش از 265 ميليون کتاب در مخزن هاي کتابخانه هاي شهر مسکو وجود دارد که با وجود رشد کتابخانه هاي الکترونيکي هنوز هم خواهان زيادي دارند در کتابخانه مرکزي لنين که در شهر مسکو بنا نهاده شده است بيش از 23000 جلد کتاب ومجلات فارسي وجود دارد.
تنوع کتابخانه ها بر اساس سلايق وعلاقه هاي افراد از شيوه هاي خوب جذب مردم به کتابخواني در روسيه است کتابخانه هاي اختصاصي براي کودکان که خود در درون خود داراي تقسيم بندي هاي متعدد براي گروه هاي سني مختلف است و وجود تالارهاي قصه گويي شعرخواني نمايشگاههاي ترغيب کننده در امر کتابخواني ازديگر شيوه هاي آشنا سازي کودکان با کتاب وکتابخواني است.

کتابخانه هنر،کتابخانه دولتي نابينايان،کتابخانه اختصاصي ادبيات،کتابخانه اختصاصي تحقيقات پزشکي،کتابخانه اختصاصي علوم طبيعي از ديگر کتابخانه هاي اختصاصي هستند که بر اساس نياز متخصصان تاسيس شده اند.

امروزه در مترو ،ايستگاههاي اتوبوس،قطار وهواپيما وهرجايي که فرصت خواندن پديد آيد همواره عده اي در حال خواندن کتاب هستند وبا وجود اينکه از نظر بسياري از روس ها سالهاي اخير براي آنان،سالهاي گذر از زندگي دررفاه عمومي به زندگي ماشيني ونيز سالهاي گرفتاري هاي سخت درپي فرووپاشي دولت بوده است ،اما در عين حال کتابخواني از رواج نيفتاده است.

با اينکه اکنون فعاليت هاي انتشاراتي كاملاً تجاري شده است و بيش از 91% كتابهاي عرضه شده در بازارروسيه توسط ناشران غيردولتي منتشر شده‌اندو اين شركت‌ها عمدتاً بر دورنماي محبوبيت آينده كتاب و بازگشت هزينه‌ها و كسب سود مي انديشند اما در عين حال هنوز تغيير ذايقه در خوانش کتاب تا به آن حد نبوده است که به گذشته فرهنگي اين کشور آسيب بزند وجوان امروزي نتواند با افتخارآفرينان فرهنگ وادبيات کشورش ناآشنا باقي بماند.

بر اساس يك نظرسنجي که در سال 2005 انجام گرفت، 66% مردم خود را كتابخوان اعلام كردند و 26% از اين تعداد اعلام کرده اند که به طور مرتب كتاب مي‌خوانند. تعداد كتاب در كتابخانه‌هاي خانگي به طور متوسط برابر 300 عنوان است. از سوي ديگر، بنياد «افكار عمومي» بر اساس مطالعات خود اعلام كرد كه مردم امروز كمتر ادبيات داستاني را خوانده و در باره محتواي آنها بحث مي‌كنند. با اين حال، عده زيادي همانند دوران شوروي سابق سابق به اهميت کتب ادبيات ،آموزشي، تربيتي و فلسفي توجه مي‌كنند.

توزيع طبقات کتابخوانان چنين است که جوانان (70%) و ميان‌سالان (71%)، جمعيت آماري با تحصيلات متوسط حرفه‌اي (73%) و عالي (86%)، دارندگان درآمدهاي بالا (70%) و ساكنان شهرهاي بزرگ (72%)در زمره کتابخوانان قرار دارند.

كتب ماجراجويانه روسي، كتب پليسي زنانه و «ادبيات عشقي» در مقامهاي اول کتابخواني قرار دارند. با فاصله اندکي ،ادبيات كلاسيك روس، ادبيات معاصر تاريخي و ادبيات كلاسيك شوروي قرار دارد. مقامهاي بعدي به ترتيب نزولي به رمان پليسي كلاسيك خارجي، ادبيات جنگ، كتب تخيلي و كتب كلاسيك خارجي اختصاص يافتند.
بنابراين با اينکه کتب تجاري بازار کتاب روسيه را اشباع کرده است ولي با اين وجود توجه به ادبيات کلاسيک جايگاه خود را حفظ کرده است.

توجه 3% از خوانندگان روس به خوانش شعر نشانگر آن است که توجه به نثر بيش از شعر است وجالب است.

در سال 2006 منشور اهداف راهبردي وزارت فرهنگ وارتباطات جمعي فدراسيون روسيه که براي سالهاي 2009-2006 ميلادي تدوين شده است موضوع تبليغ کتاب وکتابخواني مورد توجه جدي قرار گرفته است دراين منشور ،متنوع كردن كتب منتشر شده در كشور، انتشار ادبيات براي گروه‌هاي خاص خوانندگان، تبليغات كتاب و كتابخواني، پيشبرد فروش كتب روسي در كشورهاي خارجي به منظور ايجاد چهره مثبت روسيه و افزايش صادرات محصولات فكري روسيه، پرداخت يارانه‌هاي دولتي به بخش انتشارات نه تنها براي تأمين آزادي بيان و مطبوعات بلكه براي فراهم كردن امكانات جهت اجراي وظايف اجتماعي كتب و مطبوعات، به عنوان جهت گيري‌هاي سياست فرهنگي دولت روسيه در اين زمينه مطرح شده اند.