وصيت - وصیت نسخه متنی

وصيت

سؤال 1: وصيت از نظر شرعي چيست و به چه چيزي تعلق مي‌گيرد؟

جواب: وصيت آن است كه انسان سفارش كند بعد از مرگش براي او كارهايي انجام دهند يا بگويد بعد از مرگش چيزي از مال او ملك كسي باشد يا براي اولاد خود و كساني كه اختيار آنان با اوست قيم و سرپرست معين كند و كسي را كه به او وصيت مي‌كنند وصي مي‌گويند. (توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2694)

سؤال 2: كسي كه خودكشي كند آيا وصيت او نافذ است؟

جواب: كسي كه از روي عمد مثلاً زخمي به خود زده يا سمي خورده است كه به واسطه آن يقين يا گمان به مردن او پيدا مي‌شود اگر وصيت كند كه مقداري از مال او را به مصرفي برسانند صحيح نيست. (توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2698)

سؤال 3: اگر كسي نشانه‌هاي مرگ را در خود مي‌بيند واجب است وصيت كند؟

جواب: كسي كه نشانه‌هاي مرگ را در خود مي‌بيند اگر خمس و زكات و مظالم بدهكار است بايد فوراً بدهد و اگر نمي‌تواند بدهد چنانچه از خودش مال دارد يا احتمال مي‌دهد كسي آنها را ادا نمايد بايد وصيت كند و همچنين است اگر حجبر او واجب باشد يا نماز و روزه قضا داشته باشد واجب است وصيت نمايد. (توضيح المسائل امام (ره), ص2701 ـ 2702)

سؤال 4: اگر انسان از وصيت خود برگردد آيا وصيت به قوت خود باقي است يا خير؟

جواب: اگر انسان از وصيت خود برگردد مثلاً بگويد ثلث مالش را به كسي بدهند بعد بگويد به او ندهند وصيت باطل مي‌شود و اگر وصيت خود را تغيير دهد مثل آنكه قيّمي براي بچه‌هاي خود معين كند بعد ديگري را به جاي او قيم نمايد، وصيت اولش باطل مي‌شود و بايد به وصيت دوم او عمل نمايند. (توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2706)

سؤال 5: اگر كسي در مرضي به واسطه آن مرض مي‌ميرد مقداري از مالش را به كسي ببخشد و وصيت كند كه بعد از مردن او هم مقداري به كس ديگر بدهند اين اموال بايد از ثلث ميت پرداخت شود يا از اصل مال او؟

جواب: آنچه را كه در حال زندگي بخشيده از اصل مال است و احتياجبه اذن ورثه ندارد و چيزي را كه وصيت كرده اگرزيادتر از ثلث باشد زيادي آن محتاجبه اذن ورثه است. (توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2709)

سؤال 6: آيا مي‌توان به كسي كه هنوز متولد نشده است و در شكم مادر است و همچنين كسي كه هنوز به وجود نيامده است وصيت كرد و مالي را به آنها بخشيد؟

جواب: كسي كه انسان وصيت مي‌كند كه چيزي به او بدهند بايد وجود داشته باشد پس اگر وصيت كند به بچه‌اي كه ممكن است فلان زن حامله شود چيزي بدهند باطل است ولي اگر وصيت كند به بچه‌اي كه در شكم مادر است چيزي بدهند اگر چه هنوز روح نداشته باشد وصيت صحيح است پس اگر زنده به دنيا آمد بايد آن چه را كه وصيت كرده به او بدهند و اگر مرده به دنيا آمد وصيت باطل مي‌شود و آنچه را كه براي او وصيت كرده ورثه ميان خودشان قسمت مي‌كنند.

(توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2712)

سؤال 7: اگر مقداري از مال ميت دردست وصي او تلف شود آيا وصي ضامن است؟

جواب: چنانچه در نگهداري آن كوتاهي كرده باشد و يا تعدي نموده وصي ضامن است والا ضامن نمي‌باشد.

(توضيح المسائل حضرت امام (ره), ص2717)

سؤال 8: اگر كسي وصيت كند كه بعد از فوتش مقداري پول جهت مدرسه سازي صرف كنند آيا مي‌شود اين پول را در راه ديگري چون حمام سازي و غيره خرجنمود؟

جواب: اگر وصيت صحيح كرده است تغيير وصيت جايز نيست.

(برگرفته از استفتاثات امام (ره), ج2, ص441, س76 و ص413, س20)

سؤال 9: اگر شخصي در مورد قرض يا نذر خود وصيتي نداشت پرداخت آن واجب است يا خير؟

جواب: بلي, اگر مال معيني را براي موردي نذر کرده باشد البته نذر صحيح شرعي و قبل از وفاي به نذر بميرد بايد آن مال را از اصل ترکه اش بپردازند. (تحرير الوسيله, ج2, ص122, م20)

سؤال 10: اگر شخصي فوت كند و بدهي داشته باشد آيا اقوام او موظف پرداخت آن هستند؟

جواب: اقوام موظف به پرداخت بدهي او از مال خودشان نيستند بلكه اگر مالي از او مانده بايد بدهي از اصل همان مال داده شود. (استفتاثات امام (ره), ج3, ص435, س127)

سؤال 11: چه كسي موظف به عمل كردن وصيت ميت است؟

جواب: وصي بايد به وصيت عمل كند و ديگران وظيفه‌اي ندارند.

سؤال 12: فرزند شهيدم وصيت كرده كه دو ماه و نيم روزه براي او استيجار شود ولي ايشان نظر به اينكه ما ترك نداشته بنده هم فاقد امكانات مالي هستم در اين رابطه وظيفه‌ام چيست؟

جواب: با فرض اينكه ما ترك ندارد وصيت او نافذ نيست. (استفتاثات امام ج2, ص430)