لطفا منتظر باشید ...
نگاه و محرم و نامحرم
سؤال 1: آيا شنيدن نوارها و ديدن فيلمهايي كه مجوز اداره ارشاد ندارد تنها به علت اينكه مجوز ندارد حرام است يا خير؟جواب: گوش دادن به موسيقي مطرب و ديدن فيلمهايي كه شخص را در معرض فساد اخلاق و عقيده قرار مي دهد و موجب تحريك شهوات مي گردد حرام است چه مجوز ارشاد داشته باشد يا نداشته باشد.(
ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، ج2، س42)سؤال 2: نگاه كردن به صورت استاد يا معلم بدون قصد ريبه چه حكمي دارد؟جواب: نگاه كردن خانم به وجه و كفين و مواضعي كه مردان به طور متعارف نمي پوشانند بدون لذت و ريبه اشكالي ندارد ولي چنانچه موجب وقوع در معصيت باشد جايز نيست. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص262، س16)سؤال 3: آيا نگاه كردن به عكس شهدا و انس گرفتن با آنها و همچنين نگاه كردن به صورت بزرگاني مثل رهبر عزيز و مراجع تقليد و ديگران چه حكمي دارد؟جواب: اگر نگاه به قصد لذت نباشد و خوف افتادن در گناه نباشد اشكالي ندارد.
(ر.ك ترجمه استفتائات مقام معظم رهبري، ج2، س100)سؤال 4: آيا نگاه كردن اتفاقي به زني كه حجاب خود را رعايت نكرده حرام است؟جواب: نگاه اتفاقي حرام نيست ولي بايد سعي كنيد كه سريعاً نظر خود را برگردانيد و نظر را ادامه ندهيد.
(ر.ك استفتائات آيت الله مكارم، ج2، ص254)سؤال 5:
اگر انسان با رعايت همه اصول اسلامي با مرد نامحرم يا دانشجوي همكلاسي صحبت كند آيا مرتكب گناهي شده است؟جواب: در صحبت با نامحرم رعايت سه نكته ضروري است:
1 ـ سخن گفتن به قصد لذت نباشد.
2 ـ از ترقيق و تلطيف صدا اجتناب شود.
3 ـ خوف مفسده در بين نباشد. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص257)سؤال 6: گاهي اوقات كه به ديدن فاميلها مي رويم برخي از خانمهاي نامحرم فاميل قصد مصافحه مي كنند و يا مرا مي بوسند و من هم علي رغم ميلم, بي اختيار مصافحه مي كنم هر چند در پي بهانه اي مي گردم تا مصافحه نكنم ولي پيش مي آيد حال آيا اين مصافحه بدون لذت شهواني حرام است يا خير؟ لطفاً مرا راهنمايي فرماييد؟جواب: برادر ارجمند تقيد و پايبندي شما به مسائل و احكام شرع موجب خشنودي ماست و اميد است همواره در اين مسير موفق و مؤيد باشيد. همان گونه كه اشاره كرده ايد تماس با دست و با بدن نامحرم با شهوت و بدون شهوت جايز نيست و شما اين مطلب را براي بستگان خود با كمال آرامش و متانت توضيح دهيد. چه بسا خيال مي كنند از روي شهوت فقط اشكال دارد و با توضيح شما به مسئله آگاه گردند و بعد هم مرتكب اين گناه نشوند. (ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج1، ص482)سؤال 7: در مطب دكتر ارتوپدي قالب گيري و گچ كردن از پاي فرد نامحرم چه حكمي دارد؟جواب: لمس بدن نامحرم با پوشش و بدون ريبه اشكال ندارد لكن چون قالبگيري مستلزم نگاه به بدن نامحرم است در صورت ضرورت و عدم وجود مماثل اشكال ندارد امّا چنانچه ضرورت نباشد و يا مماثل براي انجام كار باشد نامحرم بايد از اين كار اجتناب نمايد. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص279)سؤال 8: در برخي از مكانهاي فرهنگي و هنري پسران از كار كردن با دختران ممنوع هستند حال اگر در مكانهاي فرهنگي و هنري دختران و پسران با رعايت كامل ظاهر اسلامي با يكديگر كار كنند چه حكمي دارد؟جواب: اختلاط دختران و پسران جوان موجب مفاسدي است كه بر كسي پوشيده نيست هر چند رعايت حجاب بنمايند. بنابر اين بهتر است برادران و خواهران هر كدام جداگانه به وظايف خود اشتغال داشته باشند. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص280)سؤال 9: اختلاط زن با مرد نامحرم تا چه حدّي جايز مي باشد؟جواب: در گفتگوها بايد نكات زير را مراعات نمايند:
1ـ از صحبت كردن به نحوي كه موجب تلذذ و ريبه شود خودداري گردد.
2 ـ از شوخي كردن پرهيز شود.
3 ـ از حرفهايي كه موجب تهييج شهوت است بايد خودداري شود.
4 ـ رعايت حجاب كامل بشود و از نگاه كردن حرام خودداري گردد.
5 ـ زن و مرد در يك محيط خلوت تنها نباشند. (ر.ك مسائل جديد از ديدگاه علماء و مراجع، ج1، ص137)سؤال 10: آيا استعمال عطر و مواد خوشبو براي بانوان در صورتي كه به مشام نامحرم برسد اشكال دارد؟جواب: بلي اشكال دارد. (ر.ك استفتائات آيت الله مكارم، ج1، ص229)سؤال 11: آيا زن پدر (نامادري) يا دختران و پسران شوهر محرم است يا خير يا داماد شوهر چطور؟جواب: همسر جديد به پسران شوهر محرم است اما به داماد او محرم نيست.
(ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج1، س1449 و 1457 )سؤال 12: مشاهده مي شود وقتي صحبت از نامزدي مي شود در ميان دختر و پسري اسم ازدواج پيش مي آيد مدتي را بدون جاري شدن صيغه محرميت با هم مي گذرانند كه در نهايت يا زن و شوهر مي شوند و يا جدا مي شوند اين مدت نامزدي به چه صورت است؟جواب: تا صيغه خوانده نشود نامحرم هستند و بايد رعايت حدود شرعي حجاب را بنمايند. البته مي توانند براي مدت مثلاً يك هفته يا يك ماه با اجازه پدر دختر عقد موقت بخوانند تا در برخورد و صحبت كردن و ... مرتكب گناه نشوند.
(ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص82، س13)سؤال 13: آيا شخص 70 ساله مي تواند خواهرزاده خود را كه زن 50 ساله مي باشد از سر و سينه و صورت او ببوسد؟جواب: نگاه به محارم و دست زدن به بدن آنها بدون قصد لذّت جايز است و با قصد لذّت جايز نيست هر چند 70 ساله باشند. تنها موردي كه جايز است تماس و نگاه با لذت انجام گيرد در مورد همسر است. (ر.ك تحرير الوسيله، ج2 كتاب النكاح، م18، ص243)سؤال 14: دختر و پسر بر پدرخوانده يا مادر خوانده پس از رسيدن به سنّ بلوغ محرم هستند يا خير در صورتي كه جواب منفي باشد تكليف چيست؟جواب: دختر بر پدرخوانده نامحرم است و پسر نيز بر زن نامحرم است و براي آنكه مشكل پيش نيايد اگر كودك را قبل از 2 سالگي بياورند اگر دختر است خواهر يا زن برادر يا مادر شوهر او را شير دهد به مقداري كه رضاع كامل شود اين دختر بر شوهر و پدر شوهر و برادر شوهر محرم مي گردد و اگر كودك پسر است خواهر يا زن برادر يا مادر زن قبل از 2 سالگي او را شير دهد به نحوي كه در رساله ذكر شده پسر به اين زن محرم مي گردد ـ راههاي ديگري نيز در اين مورد وجود دارد كه البته بهترين آن همين رضاع است. (ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج1، ص434)سؤال 15: آيا شوهر مادر بزرگ به نوه هاي مادربزرگ محرم است؟جواب: بلي ـ پس از همخوابگي با مادر بزرگ با نوه هاي او محرم مي شود. (ر.ك تحرير الوسيله، ج2، ص277، م3)سؤال 16: پسري كه مادرش صيغه مردي شده است چطور مي تواند به مادر و خواهر و همسر مرد صيغه كننده محرم گردد؟جواب: اگر مرد صيغه كننده دختري داشته باشد و دختر او را به عقد صحيح پسر ولو موقتاً درآورد مادر اين دختر و مادر بزرگ او (همسر و مادر مرد مذكور) بر او محرم مي شوند و اگر مادر مذكور شوهر نداشته باشد و اين پسر با مادر او ازدواج نمايد پس از دخول به مادر به دختران ونوه هاي آن مادر محرم مي گردد قابل دقت است كه يكي از اين دو راه قابل عمل است و هر دو را با هم نمي توان انجام داد. (ر.ك تحرير الوسيله، ج2، ص277)سؤال 17: ديدن تصاوير و فيلم غير مجاز چه حكمي دارد؟
در صورتي كه پخش زنده نباشد و بازيگر را شخص نشناسد چه حكمي دارد؟جواب: ديدن تصاوير و فيلمهايي كه موجب فساد اخلاق مي گردد با قصد ريبه و بدون آن جايز نيست. و آنچه شنيده ايد كه ديدن تصوير نامحرم, بدون قصد لذت و بدون وجود مفسده ديگر است.
(ر.ك ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، ج2، ص124)سؤال 18: دست دادن با نامحرم حرام است حال اگر با پوششي مانند دستكش يا چادر باشد چگونه است؟جواب: تماس با بدن نامحرم جايز نيست و دست دادن از روي پوشش در صورتي كه دست يكديگر را فشار ندهند و قصد لذت هم نداشته باشند اشكالي ندارد. (ر.ك استفتائات آيت الله مكارم، ج1، س786)سؤال 19: چه نوع فيلمي براي تماشا كردن حرام است لطفاً بيان فرماييد؟جواب: هر فيلمي كه در آن صحنه هاي شهوت انگيز باشد و يا موسيقي لهوي باشد يا موجب بدآموزي باشد ديدن آن گناه دارد و فرقي بين ايراني و خارجي آن نيست.
(ر.ك ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، ج2، س101 و استفتائات جديد آيت الله مكارم، ج1، س782)سؤال 20: آيا نگاه كردن به بازي فوتبال يا كشتي و ... براي خانمها جايز است يا خير؟جواب: اگر به قصد لذت به بدن آنها نگاه نكنند و مفسده ديگري هم نداشته باشد اشكال ندارد. (ر.ك ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، ج2، س1033)سؤال 21: اگر بدون اينكه ما متوجه شويم نامحرم موي سرمان را ببيند چه حكمي دارد؟جواب: اگر در جايي كه معمولاً نامحرم نمي آيد باشيد و اتفاقاً نامحرم شما را ببيند براي شما اشكال ندارد ولي وقتي متوجه شديد فوراً خود را بپوشانيد. (ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج2، ص448 و 449)سؤال 22: آيا شنيدن صداي زن به طور مطلق حرام است يا خير؟جواب: شنيدن صداي زن به طور مطلق حرام نيست بلكه در صورتي حرام است كه معرض تحريك نامحرمان باشد. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص271، س52 و، س56 ـ توضيح المسائل 12 مرجع، ج2، ص809 استفتاء از مقام معظم رهبري )سؤال 23: آيا زنها براي يكديگر نامحرم هستند يا نه؟جواب: خانمها به يكديگر نامحرم نيستند ولي نگاه كردن به عورت يكديگر حرام مي باشد و بايد عورتين خود را از يكديگر بپوشانند و همچنين جايز نيست كه به قصد لذت به بدن يكديگر نگاه كنند.
نگاه و محرم و نامحرم
(ر.ك توضيح المسائل 12 مرجع، ج2، م2436 و 2438)سؤال 24: آيا ماندن در خانه اي كه دو نامحرم تنها در آن وجود دارد اشكال دارد؟ نماز خواندن در اين صورت چه حكمي دارد؟جواب: امام خميني (ره): بودن مرد و زن نامحرم در جاي خلوت جايز نيست و احتياط در نماز نخواندن در آنجاست لكن اگر نماز خواند نمازش باطل نيست. (توضيح المسائل، م 889) .آيت الله گلپايگاني: بودن مرد و زن در اطاقي كه كسي در آنجا نيست و كسي هم نمي تواند وارد شود حرام است و نمازشان هم در آنجا صحيح نيست.ساير مراجع هم در اين خصوص نظراتي دارند كه مي توانيد با مراجعه به توضيح المسائل مرجع تقليد خود در باب مكان نمازگزار مطالعه فرماييد. (ر.ك توضيح المسائل 12 مرجع، ج2، م889)سؤال 25: موقع رد و بدل كردن پول مثلاً دست زن گاهي موقع به دست مرد برخورد مي كند چه حكمي دارد؟جواب: بايد سعي كنند كه در اين مواقع تماس حاصل نشود البته اگر اتفاقاً و بدون قصد, تماس حاصل شود اشكال ندارد. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص268 بخش نامحرم، س45)سؤال 26: ديدن فيلمهاي رقص و آهنگ خوانندگان جهت زدودن افسردگي چه حكمي دارد؟جواب: اولاً ديدن اين برنامه ها و فيلمها به نظر علما و مراجع چون مستلزم مفسده و فعل حرام مي باشد حرام است. و ثانياً اينها نه تنها رفع افسردگي نمي كنند (گرچه شايد از نظر ظاهري و در مرحله اول بر اثر تلقين چنين اثري را حس كنيد) بلكه در بلند مدت اثرات مخربي بر روح و روان انسان بر جاي مي گذارد. (ر.ك استفتائات آيت الله مكارم، ج2، ص233 و 232)سؤال 27: آيا دوستي با مؤنث اگر مرتكب حرامي نشوند اشكال شرعي دارد؟جواب: گفتگوي با نامحرم تا آنجا كه به شكستن هنجارهاي ديني منجر نشود اشكال ندارد لكن اظهار مطالب شهوت انگيز و يا تماس با دست و بدن نامحرم و يا ديدن مو و بدن او جايز نيست. و براي آنكه انسان در معرض وسوسه هاي شيطاني قرار نگيرد لازم است نسبت به ارتباط و گفتگوي با جنس مخالف حساسيت داشته باشد و خود را در معرض مفاسدي كه بر اين گونه ارتباطات مترتب مي شود قرار ندهد در روايتي مي فرمايد: «النظر سهم من سهام ابليس» نگاه تيري از تيرهاي شيطان است, يعني ممكن است يك نگاه غير مشروع انسان متدين را از پاي درآورده و در دام شيطان گرفتار سازد.(ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج1، ص482)سؤال 28: لطفاً بفرماييد چگونه مي توان با فرد مؤنث محرم شد؟جواب: به طور كلي محرميت از سه طريق ممكن است حاصل گردد: 1ـ نسب 2ـ رضاع 3ـ ازدواج .در مورد نسب فرزند و نوه و نتيجه, فرزندان خواهر و برادر و فرزندان آنها, عمه و خاله, مادر و مادربزرگ پدري و مادري محرمند.رضاع: اگر دختري قبل از دو سالگي از زن ديگري با شرايط معين شير بخورد آن دختر به تمام فرزندان آن زن محرم مي شود و نيز اگر پسري قبل از دو سالگي شير زن ديگري را بخورد به تمام دختران آن زن محرم مي شود.ازدواج: با انجام عقد ازدواج با شرايط آن مرد و زن نامحرم با يكديگر محرم مي شوند كه اين عقد ممكن است موقت يا دائم باشد در عقد موقت تا مدت تمام نشده محرميت باقي است كه پس از پايان مدت در عقد موقت و انجام طلاق در عقد دائم محرميت بين زن و شوهر از بين مي رود. لازم به ذكر است كه با انجام عقد (چه موقت و چه دائم) مادر زن به داماد و عروس به پدر شوهر محرم مي شوند و اين محرميت دائمي است يعني پس از طلاق و پايان مدت هم باقي مي ماند. البته محرميت مادر زن به داماد و عروس به پدر شوهر در حد محرميت مادر و خواهر است كه نگاه و لمس و مو و بدن آنها (به غير از عورتين) بدون قصد لذت اشكال ندارد. شرايط رضاع و عقد موقت و دائم در رساله توضيح المسائل مذكور است مراجعه فرماييد.
(ر.ك تحرير الوسيله، ج2، ص262)سؤال 29: نظر شما در مورد برنامه هاي صدا و سيما من جمله سريالهايي كه از شبكه هاي مختلف پخش مي شود چيست؟ (مقلد آيت الله فاضل لنكراني)جواب: هر يك از برنامه هايي كه مشتمل بر خلاف شرع از قبيل موسيقي مطرب و تشويق به بدحجابي و اختلاط زن و مرد يا ساير محرمات باشند موجب فساد اخلاقي و سست شدن ايمان مي گردد و تماشاي آن جايز نيست.
(ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل لنكراني، ج1، س995 و 1002)سؤال 30: استفاده از ماهواره و وسايل مشابه از نظر فقهاء چه حكمي دارد؟جواب: استفاده مشروع از آن اشكال ندارد لكن برنامه هايي كه موجب فساد اخلاق و سست شدن ايمان و ارتكاب معصيت مي شود تماشاي آن جايز نيست.
(ر.ك جامع المسائل آيت الله فاضل، ج1، س1001 و ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، ج2، س126)سؤال 31: به خاطر شرايط خاص رشته ام احتياج به برقراري ارتباط با اينترنت دارم, ديدن تصاوير مبتذل چه حكمي دارد؟جواب: در صورتي كه تحصيل متوقف بر ديدن عكسهاي مبتذل است نگاه بدون قصد لذت اشكال ندارد.
(ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص270، س48)سؤال 32: نگاه كردن به زن نامحرم كه پير شده اند و قدرت جمع و جور كردن خود را ندارند چه حكمي دارد؟جواب: اگر نگاه با قصد ريبه و شهوت نباشد اشكال ندارد و اگر از روي قصد باشد فرقي بين پير و جوان وجود ندارد.
(ر.ك عروه الوثقي، ج2 كتاب النكاح، ص636)سؤال 33: چاپ تصاوير زنان در روزنامه ها و پوسترها چه حكمي دارد؟جواب: اگر به نحوي باشد كه موجب تحريك و تهييج خواننده شود و يا مفاسد اخلاقي ديگري را در جامعه به همراه داشته باشد جايز نيست. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص264 و 265 نظر, لمس, صداي نامحرم)سؤال 34: عكاس ها براي ظهور عكس ها به عكس زنان نامحرم لزوماً نگاه مي كنند لطفاً حكم شرع را در اين باره بيان بفرماييد؟جواب: نگاه به عكس يا فيلم صورت و موي زنان ناشناس بدون قصد لذت در صورتي كه مفسده نداشته باشد اشكال ندارد. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص264، س26).
