پرواز به اوج آسمان به وسيله نماز
انّ الّذين يتلون كتاب الله و اقاموا الصّلوه و انفقوا ممّا رزقناهم سرّاً و علانيهً يرجون تجارهً لن تبور.كساني كه كتاب الهي را تلاوت ميكنند و نماز را برپا ميدارند و از آنچه به آنها روزي دادهايم پنهان و آشكار انفاق ميكنند تجارت پر سودي را اميد دارند كه نابودي و كساد در آن نيست.« فاطر ، 29»از آنجا كه در آيات گذشته به مقام خوف و خشيّت عالمان اشاره شده بود.در آيه مورد بحث به مقام اميد و رجا آنها اشاره ميكند چرا كه گفتيم:تنها به وسيله دو بال است كه انسان ميتواند به اوج آسمان سعادت پرواز كنند، و مسير تكامل را طي نمايد، نخست ميفرمايد:1ـ كساني كه كتاب الهي را تلاوت ميكنند.2ـ و نماز را برپا ميدارند و از آنچه به آنها روزي دادهايم در پنهان و آشكار انفاق ميكنند.عملي كه از يك سو انسان را به خدا پيوند دهد مظهر آن نماز است.با توجّه به آنچه در اين آيه و آيه پيشين آمد. چنين نتيجه ميگيريم كه علماي راستين داراي اين صفاتند.از نظر روحي قلبشان مملوّ از خشيّت و ترس آميخته با عظمت خداست.از نظر گفتار زبانشان به تلاوت آيات خدا مشغول است.از نظر عمل روحي و جسمي نماز ميخوانند و او را عبادت ميكنند.از نظر عمل مالي از آنچه دارند در آشكار و پنهان انفاق مينمايند.آنها كه نماز را برپا ميدارند و انفاق در راه خدا ميكنند اميد و علاقه به سراي ديگر دارند، چرا كه نيكيها را قبل از خود فرستادهاند و مايلند به آن ملحق شوند.[1]تلاوت كتاب به معناي خواندن قرآن است، كه خداي سبحان آن را ستوده.و اقامه نماز به معناي برپا داشتن آن و محافظت در ترك نشدن آن است.[2]در آيه بعد آمده كه آنها اين اعمال صالح را انجام ميدهند، خداوند هم اجر و پاداش كامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها ميافزايد كه او آمرزنده و شكور است.آنها كه كتاب خدا را تلاوت ميكنند و نماز را به استمرار انجام ميدهند هر چه انجام ميدهند به اين منظور ميكنند كه خدا پاداشهايشان را به طور كامل بدهد و چيزي از ثواب اعمال از ايشان فوت نشود.[3]ـ خداوند پاداش نمازگزاران را هم در اين دنيا و هم در آن دنيا ميدهد.
[1] . نمونه، ج 18، ص 252.[2] . الميزان ج 17 ـ 66[3] . الميزان، ج 17 ـ 67.