لطفا منتظر باشید ...
غسل
كيفيت غسل
سئوال 1: لطفاً غسلهاي واجب را بيان كنيد؟جواب: غسلهاي واجب هفت تا مي‌باشد:1) غسل جنابت 2) غسل حيض 3) غسل نفاس 4) غسل استحاضه 5) غسل مس ميت 6) غسل ميت 7) غسلي كه به واسطه‌ي نذر و قسم و مانند اينها بر انسان واجب مي‌شود. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، ص221)سئوال 2: آيا غسل همانند وضو، ترتيبي و ارتماسي دارد؟ اگر جواب مثبت است شيوه‌ي آنها را بيان فرمائيد؟جواب: بلي ـ در غسل هم همانند وضو، مي‌شود به دو شيوه‌ي ترتيبي و ارتماسي، طهارت را حاصل كرد. اما در غسل ترتيبي بايد به نيت غسل، اول سر و گردن را، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بايد شست. در غسل ارتماسي باز هم به نيت غسل، بايد تمام بدن را به تدريج يا دفعتاً در آب فرو برد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م 360 و361 و367)سئوال 3:آيا غسل ارتماسي در آب استخر اشكال دارد؟جواب: اشكال ندارد، لكن در موقعي كه به قصد غسل زير آب مي‌رويد بايد لباس مقداري از بدن جدا باشد كه آب در وقت غسل همه بدن را يكبار و دفعتاً بگيرد و نيز كف پا را از زمين بلند نمائيد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م367)سئوال 4: آيا در هنگام غسل كردن مي‌توان از دست براي رساندن آب به جاهاي مختلف بدن استفاده كرد؟جواب: مانعي ندارد، حتي مي‌توانيد از دو دست براي رساندن آب به پوست سر و بدن استفاده نمائيد.(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1, ص56)سئوال 5: اگر انسان جهت پاكي و طهارت نياز به غسل واجب دارد و بدن او داراي زخمي است كه نبايد به آن آب برسد و يا بانداژ شده (جبيره) است، در اين مورد حكم را بيان فرمائيد؟جواب: در مورد سئوال كه قسمتي از بدن بانداژ شده و باز كردن و شستن آن براي زخم ضرر دارد بايد غسل جيره انجام دهد و پس از آن احتياطاً تيمم بدل از غسل هم بجا آورد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م338 و339)سئوال 6: آيا براي انجام غسل در هر قسمت بايد نيت جداگانه كرد؟جواب: همين كه مي‌دانيد براي غسل مي‌خواهيد سر و گردن يا طرف راست و يا چپ را بشوئيد، نيت محسوب مي‌شود و گفتن به زبان لازم نيست. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م361)سئوال 7: آيا در غسل حتماً بايد دست به اعضاي بدن كشيد يا اينكه فقط آب به آنها جاري شود كافي است؟جواب: در غسل لازم است آب به پوست بدن برسد، پس اگر بدون دست ماليدن، آب به تمام بدن برسد نيازي به دست ماليدن نيست.
(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، س117)سئوال 8: آيا در غسل هنگامي كه طرف چپ يا راست را مي‌شوئيم حتماً بايد طرف چپ يا راست سر را شست يا فقط بدن را بشوئيم؟جواب: فقط طرف راست يا چپ بدن لازم است و ديگر شستن سر لازم نيست. سر و گردن را بايد قبل از طرف راست بدن شستشو داد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م361)سئوال 9: در هنگام غسل براي حصول اطمينان از شستن جايي از بدنم مقداري زيادي آب هدر مي‌رود و همچنين در حال غسل احساس مي‌كنم باد معده يا روده از من خارج مي‌شود و در اين مورد نيز زياد شك مي‌كنم لطفاً مرا راهنمايي فرمائيد؟جواب: اگر زياد شك مي‌كنيد به شك خود اعتنا نكنيد و به وسوسه‌ي شيطان توجه نداشته باشيد و از اسراف هم بپرهيزيد، بهرحال غسل شما صحيح است و در مواردي كه يقين كرديد در بين غسل باد روده يا معده خارج شده است پس از غسل، براي نماز وضو بگيريد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م386 واستفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س139)
احكام غسل
سئوال 1:اگر انسان براي غسل كردن آب در اختيارش باشد، ولي عمداً مدت دو سه روز همينطوري نماز بخواند، حكمش چگونه است؟جواب: در مورد سئوال نمازهايي كه خوانده است باطل است و بايد قضاي آن را به جا آورد و از گناه خود نيز توبه نمايد.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1, ص247, استفتائات مقام معظم رهبري)سئوال 2: اگر بر ذمه شخص چند غسل واجب شود آيا مي‌توان همه غسلهاي واجب را با يك نيت انجام داد؟
يا اينكه غسل‌ها را بايد يكي پس از ديگري انجام داد؟جواب: اگر همه‌ي غسل‌ها را نيت كند مي‌تواند با انجام يك غسل رفع تكليف نمايد.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م389)سئوال 3: بعد از غسلي كه انجام داده‌ام و لباس‌هايم را پوشيده‌ام متوجه لكه خوني در اثر خراشي بر روي دست خود شده‌ام، مقدار خون كم است وظيفه چيست؟جواب: اگر خون قبل از غسل بوده و هنوز باقي مانده است، به جهت نجس بودن محل، غسل او صحيح نيست و اگر بعد از تمام شدن غسل خون آمده است غسل صحيح است لكن هر كجاي دست و يا لباس كه با رطوبت مسريه به محل خون رسيده است نجس مي‌باشد و بايد آن را آب كشيد. (ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1, ص60, س129)سئوال 4: اگر كسي به حمام رود و مفصلاً خود را شتسشو نمايد آيا لازم است غسل هم بكند؟جواب: شستشوي بدن بدون انجام غسل به ترتيب خاص كفايت از غسل نمي‌كند.
(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س112 با تغيير عبارت)سئوال 5: لطفاً اين جمله را توضيح دهيد:
«اگر يقين كند وقت نماز شده و نيت غسل واجب كند بعد معلوم شود كه پيش از وقت غسل كرده»
آيا غسل او صحيح است؟ (مقلد آيت الله فاضل لنكراني)جواب: انجام غسل جنابت قبل از وقت نماز، مستحب است و پس از رسيدن وقت نماز چون نماز واجب مي‌شود غسل و طهارت بدن هم كه از شروط نماز است واجب مي‌شود. بنابراين قبل از وقت نماز نبايد نيت غسل واجب نماييد. اما اگر يقين كرديد كه وقت نماز شده و نيت غسل واجب نموديد، بعد معلوم شد كه هنوز وقت نماز نشده، غسل او صحيح است. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م357 و359)سئوال 6: آيا واجب است كه قبل از غسل بدن شسته شود؟ و اگر انسان قبل از غسل بدن خود را شست آيا بايد حتماً صبر كند تا بدنش كاملاً خشك شود بعد غسل كند؟جواب: قبل از غسل بدن بايد پاك باشد بنابراين اگر بدن پاك است لازم به شستن نيست و غسل را با شستن سر و گردن شروع مي‌نمايد. و اگر بدن نجس است ابتدا بايد بدن را تطهير نمايد و سپس غسل كند و خشك كردن بدن قبل از غسل لازم نيست. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م372 واستفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س128)سئوال 7: آيا در غسل جنابت بايد آب را از بالا به پايين باشد؟
در صورت مثبت بودن غسلهاي قبلي چه حكمي پيدا مي‌كند؟ (مقلد آيت الله بهجت)جواب: به نظر حضرت آيت الله بهجت بنابر احتياط واجب بايد هر عضو از بالا به پايين شسته شود. لكن چون مسأله بنابر احتياط است مي‌توانيد در خصوص آن به مرجع ديگري كه شستن از بالا را واجب نمي‌داند مراجعه نماييد و در اين صورت غسلهاي قبلي هم نياز به اعاده ندارد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م361)سئوال 8: با غسل جنابت قبل از وقت آيا مي‌توان نماز واجب خواند؟ (مقلد آقاي لنكراني)جواب: اگر پس از غسل كارهايي كه وضو را باطل مي‌كند انجام نداده باشيد با همان غسل جنابت مي‌توان نمازواجب را هم خواند.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م358 و359)سئوال 9: در غسل ارتماسي و ترتيبي آيا لازم است قبل از غسل تمام بدن پاك باشد؟جواب: در غسل ارتماسي بايد تمام بدن پاك باشد ولي در غسل ترتيبي پاك بودن تمام بدن لازم نيست. و اگر هر قسمتي را پيش از غسل دادن آن قسمت آب بكشد كافي است. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م372 )سئوال 10: در غسل آيا لازم است ظواهر بدن شسته شود؟
در مورد بواطن بدن مثل توي گوش يا توي بيني و يا سوراخ جاي گوشواره چه مي‌فرمائيد؟جواب: بله در غسل شستن ظواهر بدن لازم است و شستن بواطن بدن (جاهايي از بدن كه ديده نمي‌شود) مثل توي گوش يا بيني واجب نيست. اما در موارد سوراخ جاي گوشواره بايد گفت كه اگر اين سوراخ بقدري گشاد باشد كه داخل آن ديده شود، بايد آن را شست و اگر ديده نمي‌شود شستن داخل آن لازم نيست. اما جايي كه مكلف شك نمايد كه فلان عضو آيا از ظاهر بدن است يا از باطن آن، شستن آن لازم نيست، ولي احتياط در شستن است. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م374 و376)سئوال 11: اگر كسي براي غسل واجب به حمام عمومي برود و قصد داشته باشد اجرت حمامي را از پول غير مشروع بدهد آيا غسل او صحيح است؟جواب: به نظر بعضي مراجع اگر كسي بخواند پول حرام يا پولي كه خمس آن را نداده، به حمامي بدهد، غسل او باطل است. مرجع تقليد خود را معين كنيد تا جواب لازم داده شود. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م383)سئوال 12: اگر كسي شك كند كه غسل كرده يا نه چه بايد بكند؟جواب: اگر كسي شك كند كه غسل كرده يا نه، بايد غسل كند، ولي اگر بعد از غسل شك كند، كه غسل او درست بوده يا نه، لازم نيست دوباره غسل كند. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م385)
اقسام غسل
غسل جنابت
سئوال 1: عرق جنب از حلال يعني چه؟ آيا نجس است و لباسي را نجس مي‌كند؟اگر مردي با همسر خويش جماع كند ولي انزال صورت نگيرد آيا عرق ناشي از آنها نجس است؟جواب: جنابت از طريق جماع با همسر چه انزال صورت بگيرد و چه صورت نگيرد و همچنين جنابت از جهت شوخي و ملاعبه با همسر، جنابت از حلال است و عرق آن پاك مي‌باشد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م119)سئوال 2: عرق جنب از حرام يعني چه؟ آيا نجس است و لباس را نجس مي‌كند؟جواب: اگر انسان از طريق حرام جنب شود (مثل استمناء يا نزديكي با غير همسر)، جنابت از حرام است و به نظر بعضي از فقهاء اگر بدن جنب در اين حال عرق كند آن عرق نجس است به نظر برخي عرق مذكور پاك است اما با لباس و بدن آلوده به آن نمي‌توان نماز خواند و اما عرق او بعد از پايان غسل جنابت پاك مي‌باشد.(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م116)سئوال 3: مايعي شفاف شبيه آب در اثر يك صحنه شهوت انگيز از شخص مجرد بدون سستي بدن و بدون فشار بيرون آيد آيا اين مايع مني محسوب مي‌شود و بايد غسل كرد يا خير؟جواب: مايع مذكور مني نيست و پاك است ـ بلي اگر استبراء از بول نكرده باشيد و يا مطمئن نباشيد كه قطرات بول در مجري باقي نمانده است در اين صورت محكوم به نجاست است و بايد از آن اجتناب نمائيد و در هر حال موجب غسل نمي‌شود.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م73)سئوال 4: آيا رطوبتي كه در هنگام ملاعبه با همسر ايجاد مي‌شود نشانه جنابت زن است يا شرايط خاصي دارد؟جواب: ترشحات معمولي خانمها پاك است و حكم مني را ندارد ـ بلي اگر رطوبتي در اوج شهوت خارج شود كه معمولاً با ارضاء‌جنسي و سستي بدن است حكم مني دارد و موجب جنابت مي‌گردد. علاوه بر آن اگر دخول هم انجام گيرد و لو مني خارج نشود زن و مرد هر دو جنب مي‌شوند. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م345)سئوال 5: چگونه فرد جنب مي‌شود؟جواب: به دو چيز انسان جنب مي‌شود:1. جماع كردن كه به اندازه ختنه‌گاه داخل شود.2. بيرون آمدن مني، چه در خواب باشد يا بيداري، كم باشد يا زياد، با شهوت باشد يا بي‌شهوت، با اختيار باشد يا بي‌اختيار.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م345 و349)سئوال 6: چند چيز بر فرد جنب حرام است؟ لطفاً توضيح دهيد؟جواب: پنج چيز بر جنب حرام است:1. رساندن جايي از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا، و اسامي مباركه‌ي پيامبران و امامان ـ عليهم السّلام ـ، بنابر احتياط واجب حكم اسم خدا را دارد.2. رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ، اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.3. توقف در مساجد ديگر، ولي اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براي برداشتن چيزي برود مانعي ندارد.4. گذاشتن چيزي در مسجد.5. خواندن سوره‌اي كه سجده‌ي واجب دارد و آن چهار سوره است:
الف) سوره‌ي سجده
ـ ب) سوره‌ي فصلت
ـ ج) سوره‌ي نجم
ـ د) سوره‌ي علق.
(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م355 )سئوال 7: مني مرد هنگام اوج عمل جنسي خارج مي‌شود و بعد از استبراء مي‌تواند غسل كند اما در مورد زن گاهاً بعد از دقايقي پس از انزال، مني خارج مي‌شود آيا غسل بايد پس از اطمينان از خروج مني انجام شود يا پس از احساس انزال، زن مي‌تواند غسل كند و اگر غسل كرد و پس از آن مني از او بيرون آمد حكم غسلش چيست؟جواب: زن بعد از انزال مي‌تواند غسل كند اما اگر بعد از غسل باز هم يقين به خروج مني داشته باشد غسل باطل است و مجدداً بايد غسل نمايد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1, ص243, س184)سئوال 8: طرز تشخيص مني از ديگر رطوبت‌هايي كه در حال خواب ديده مي‌شود چيست؟جواب: اگر متوجه سستي بدن و خروج دفعي و همراه با شهوت آن نشود، ممكن است از طريق غلظت و بوي خاص مني، يقين به مني بودن رطوبت خارج شده پيدا كند و در صورت شك، غسل واجب نيست. .
(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س99)سئوال 9: آيا با غسل جنابت انجام داده شده، مي‌توان بدون وضو نماز خواند؟
مسأله را در مورد مجرد و متأهل بودن توجيه كنيد؟جواب: اگر غسل جنابت بر گردن شخص باشد و آن را انجام دهد، تا غسل باطل نشده حكم وضو را دارد و مي‌تواند با آن نماز را به جا آورد و فرقي بين مجرد و متأهل از اين جهت نيست. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م391)سئوال 10: آبي كه از مرد خارج مي‌شود و به صورت جهشي باشد اما بسيار رقيق بوده و شباهتي به مني ندارد در حالي كه انسان به اوج شهوت نرسد چه حكمي دارد؟جواب: صرف جهشي بودن خروج مايعي از شخص دليل بر جنابت نيست، اگر مايع به صورت جهشي و بالشهوت خارج شود حكم مني دارد و غسل جنابت واجب مي‌گردد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م346)سئوال 11: با چه غسل‌هايي مي‌شود به جاي وضو نماز خواند؟جواب: به نظر فقهاء با غسل جنابت بدون گرفتن وضو مي‌توان نماز خواند اما بعضي فقهاء مي‌فرمايند ساير غسلهاي واجب هم كفايت از وضو مي‌كند و بعضي ديگر مي‌فرمايند غسلهاي واجب و غسلهاي مستحب نيز كفايت از وضو مي‌كنند، به نظر مرجع تقليد خود در اين مورد مراجعه فرماييد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م391)سئوال 12: چنانچه شخصي جنب گردد ولي از روي خجالت نتواند غسل انجام دهد، تكليف وي در قبال اداء فرائض خود از قبيل نماز و روزه چه مي‌باشد؟جواب: خجالت مانع شرعي نيست بايد غسل كند، بلي اگر غسل نكرد تا نزديك آخر وقت، بايد با تيمم نماز خود را به جا آورد و نيز براي روزه اگر شب جنب شده بايد قبل از اذان صبح غسل كند و اگر تا نزديك اذان صبح (كه ديگر وقت براي غسل كردن ندارد) غسل نكرد بايد تيمم بدل از غسل كند و پس از آن براي خواندن نماز صبح، غسل نمايد.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، فتواي مقام معظم رهبري، ص244، س194)سئوال 13: فردي جنب شده و غسل جنابت بر او واجب گشته، حال اگر حمام برود و غسل بكند ممكن است بيمار شود و براي او ضرر داشته باشد، اين شخص چه بايد بكند؟جواب: اگر غسل براي كسي ضرر داشته باشد بايد تيمم بدل از غسل نمايد و نماز خود را بخواند والا نماز جنب بدون غسل و تيمم باطل است.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م669 و670 واستفتائات مقام معظم رهبري در توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، ص245)سئوال 14: آيا دختران غير از عمل نزديكي، آيا خود به خود جنب مي‌شوند؟ اگر مي‌شوند آيا مي‌توان بعد از هر حمامي احتياطاً غسل جنابت انجام داد تا به پاكي خود يقين حاصل كند؟جواب: بلي ـ ممكن است دختر هم در خواب و يا بيداري جنب شود و علامت آن خروج مني است كه معمولاً همراه با شهوت است. در مورد سئوال دوم بايد گفت كه اشكالي ندارد كه شخص به نيت ما في الذمه غسل احتياطي انجام دهد اما در غير غسل جنابت يقيني، براي نماز بايد وضو گرفت. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س91)سئوال 15: منظور از اين كه گفته شده: فرد جنب ابتدا حمام رود و آلودگي‌ها را از بدنش پاك كند چيست؟
و آيا پس از برطرف كردن آلودگي‌ها بايد غسل جنابت هم بكند يا خير؟جواب: چون براي غسل بايد آب به تمام بدن برسد و مانعي از رسيدن آب نباشد، بنابراين اگر كسي جنب باشد لازم است ابتدا چيزهايي كه مانع رسيدن آب به پوست بدن است مثل چربي زياد، رنگ و... را پاك كند و بدن را آب بكشد و سپس مشغول غسل كردن بشود. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1, م372, ص234)سئوال 16: بعد از ملاعبه و همخوابي با همسر و قبل از دخول و انزال مني، زماني كه به توالت مي‌روم همراه بول ذراتي لزج كه شبيه مني است همراه بول خارج مي‌شود، آيا غسل واجب است؟جواب: بعد از ملاعبه رطوبتي كه از انسان خارج مي‌شود و علائم مني (جستن ـ سستن شدن بدن و با شهوت بودن) را ندارد مذي ناميده مي‌شود و پاك است و موجب غسل نمي‌گردد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م73)سئوال 17: اگر شخص شك كند كه جنب شده است يا نه چه حكمي دارد؟جواب: تا يقين به جنابت پيدا نكنيد غسل واجب نيست. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س101)سئوال 18: اگر شخص جنب شده باشد و نفهمد و با آن حال نمازش را بخواند و بعد از نماز ملتفت گردد كه جنب شده چه حكمي دارد؟جواب: نمازهايي را كه با حالت جنابت خوانده بايد بعد از غسل كردن قضا كند. .
(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س155)سئوال 19: اگر دكتر در ادرار كسي تشخيص اسپرم (مني) بدهد و خود او هم بعد از ادرار آبي لزج ببيند و احتمال قوي دهد كه مني است، آيا آن آب حكم مني را دارد؟جواب: حكم مني ندارد، مگر يقين پيدا كند كه مني است. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س100)سئوال 20: اگر بعد از غسل شك كند كه مانعي از رسيدن آب در وقت غسل بوده يا نبوده غسل او چگونه است؟جواب: غسل محكوم به صحت است. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س116)
غسل استحاضه
سئوال 1: لطفاً علائم خون استحاضه را بيان نماييد؟جواب: خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مي‌آيد و غليظ هم نيست. ولي ممكن است گاهي سياه يا سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش بيرون آيد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م392)سئوال 2: استحاضه چند قسم است و علامت مشخصه هر قسم را بيان كنيد؟جواب: استحاضه سه قسم است: الف) قليله ـ ب) متوسطه ـ ج) كثيره. استحاضه قليله آن است كه خون، در پنبه‌اي را كه زن داخل فرج مي‌نمايد نفوذ نكند و از طرف ديگر ظاهر نشود. استحاضه متوسطه آن است كه خون در پنبه فرود رود و از طرف ديگر ظاهر شود ولي به دستمالي كه معمولاً زنها براي جلوگيري از خون مي‌بندند، جاري نشود. استحاضه كثيره آن است كه خون از پنبه به دستمال جاري شود. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م393 )سئوال 3: اگر زني دچار استحاضه قليله شد براي نماز خواندن و طهارت چه بايد انجام دهد؟جواب: در استحاضه قليله بايد زن براي هر نماز يك وضو بگيرد و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسيده، آب بكشد و بنا بر احتياط واجب پنبه (يا پوشاک) را عوض کند.(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م 394)سئوال 4: اگر زني پيش از نماز يا در بين نماز دچار استحاضه متوسطه شود براي اداي نماز و اجب چه حكمي بر گردن او مي‌باشد؟(نظر حضرت امام)جواب: اگر پيش از نماز يا در بين نماز خون استحاضه متوسطه ببيند بايد براي آن نماز غسل كند.
(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م395)سئوال 5: اگر زني دچار استحاضه كثيره شود براي نماز خواندن چه عملي را بايد انجام دهد؟ (نظر حضرت امام)جواب: بايد براي آن نماز غسل كند و علاوه بر آن بايد براي هر نماز دستمال را عوض كند، يا آب بكشد و يك غسل براي نماز ظهر و عصر و يكي براي نماز مغرب و عشاء به جا آورد، و بين دو نماز فاصله نيندازد و اگر فاصله بيندازد بايد براي نماز عصر يا عشاء دوباره غسل كند. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م396)سئوال 6: استحاضه كثيره و متوسطه كه بايد وضو بگيرد و غسل كند به جهت نماز خواندن، كدام از اين وضو و غسل را بايد اول انجام دهد؟ (نظر حضرت امام)جواب: مستحاضه‌ي متوسطه و كثيره كه بايد وضو بگيرد و غسل كند هر كدام را اول به جا آورد صحيح است، ولي بهتر آن است كه اول وضو بگيرد سپس غسل را انجام دهد و نماز بخواند. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م398)سئوال 7: آيا مستحاضه‌ي كثيره و متوسطه مي‌تواند پيش از داخل شدن وقت غسل كند؟ (نظر حضرت امام)جواب: خير ـ در فرض مذكور غسل باطل است و حتماً بايد وقت داخل شده باشد و بعد غسل كند.
(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م401)سئوال 8: خانمي که بعد از هفت روز ديدن خون حيض، به مدت 3 الي 5 روز بعد نيز با ترشحاتي صورتي رنگ مواجه مي‌شود، آيا در اين مدت مي‌تواند نماز بخواند يا خير؟ (نظر حضرت امام)جواب: اگر روزهايي كه ترشحات هست به ضميمه‌ي ايام عادت از ده روز تجاوز مي‌كند، ترشحات حكم استحاضه را دارد و در اين صورت بايد به وظيفه مستحاضه عمل کنيد و نمازها را بخوانيد. (ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، س162)سئوال 9: بعضي از خانمها در سفر حج براي پيشگيري از عادت ماهانه، قرص مي‌خورند، گاهي با خورن قرص باز هم عادت مي‌شوند، اما به وسيله آمپول از ادامه آن جلوگيري مي‌كنند. آيا با جلوگيري به وسيله آمپول حكم طهارت از حيض بر آنها مترتب مي‌شود و مي‌توانند اعمالي كه متوقف بر طهارت از حيض است انجام دهند؟ (نظر حضرت امام)جواب: اگر سه روز متوالي خون نبيند، حكم حيض مترتب نيست و نماز و روزه صحيح است و كمتر از سه روز حكم استحاضه را دارد.
(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، س162)سئوال 10: خانمي كه 50 سال تمام دارد ولي هنوز به صورت منظم, ماهانه خون مي بيند و سر وقت هم پاك مي‌شود, اين خون چه حکمي دارد حيض است يا استحاضه؟ (نظر حضرت امام)جواب: خوني كه زن بعد از پنجاه سالگي قمري مي‌بيند محكوم به استحاضه است مگر آنكه زن قرشيه باشد كه در اين صورت تا سن شصت سالگي در حكم حيض است. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س168)سئوال 11:خانمي که عادت ماهانه اش 10 روز است و بعد از آن ايام ابتدا ترشحاتي طبيعي و سفيد رنگ مشاهده نموده ولي روزهاي بعد يكبار ترشح زرد رنگ و يك بار سفيد رنگ بيند, آيا حکم استحاضه دارد يا خير؟جواب: مايع سفيد رنگي كه پس از ايام عادت مي‌بينيد پاك است، اما ترشحات زرد رنگ پس از تكميل ده روز ايام عادت، اگر خون يا خونابه باشد حكم استحاضه را دارد كه بايد به وظيفه‌ي استحاضه عمل نمائيد. (استفتائات امام خميني(ره), ج1, ص69, س162)
غسل حيض
سئوال 1: لطفاً علامت مشخص حيض را بيان كنيد ؟جواب: خون حيض در بيشتر اوقات، غليظ و گرم و رنگ آن سرخ مايل به سياهي يا سرخ است و با فشار و كمي سوزش بيرون مي‌آيد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م434)سئوال 2: خوني كه دختر پيش از تمام شدن نه سال و زن بعد از يائسه شدن مي‌بيند آيا حيض است؟جواب: خير ـ حيض نمي‌باشد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م436)سئوال 3: آيا حيض مدت خاصي دارد، اگر دارد چه مدت است؟جواب: مدت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمي‌شود و اگر مختصري هم از سه روز كمتر باشد، حيض نيست.(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م440)سئوال 4: چند چيز بر حائض حرام است؟جواب: 1. عبادتهايي كه مانند نماز بايد با وضو يا غسل يا تيمم به جا آورده شود.2. تمام چيزهايي كه بر جنب حرام است
.(رساندن جايي از بدن به خط قرآن كريم يا اسم خدا ـ رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود ـ توقف در مساجد ديگر ـ گذاشتن چيزي در مسجد ـ خواندن سوره‌هاي عزائم).3. جماع كردن در فرج.(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م450)سئوال 5: حكم نماز و روزه شخص حائض در دوره عادت را لطفاً بيان فرمائيد؟جواب: نمازهاي يوميه زن حائض در اين دوره‌ي عادت باطل است و قضا ندارد ولي روزه‌هاي شخص حائض در اين دوره باطل است ولي بايد بعد از رفع عادت، روزه‌هاي خود را قضا نمايد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م469)سئوال 6: اگر بر اثر بي‌احتياطي و بي‌توجهي غسل حيض را اشتباه انجام داده باشم چه بكنم و همچنين اگر مسأله جنابت را نمي‌دانستم و مدتي غسل جنابت نكرده باشم؟جواب: روزه‌هايي را كه با غسل حيض، باطل انجام مي‌داده‌ايد و نيز روزهايي كه نمي‌دانستيد جنب هستيد و روزه گرفتيد، قضا ندارد ولي نمازهايي كه با غسل باطل يا در حال جنابت خوانده‌ايد، قضا نماييد.
(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، س155 و احکام روزه، س101)سئوال 7: اگر عادت ماهانه بعد از 7 روز كه تمام مي‌شود مايع زرد رنگي ديده شود و بعضي مواقع در ده روز تمام شود و آن مايع لزج مانند زرد رنگ يا سفيد است آيا استحاضه مي باشد يا حيض و حكمش چيست؟جواب: اگر بر مايع مذكور خون يا خونابه صدق كند و از ده روز نگذرد احكام حيض بر آن مترتب مي‌شود و اگر از ده روز بگذرد بعد از ايام عادت حكم استحاضه دارد. اما ترشحات سفيدي كه خون و يا خونابه بر آن صدق نمي‌كند استحاضه نيست و محكوم به طهارت است. (ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، س159 و162)سئوال 8: آيا هنگام قاعدگي خواندن قرآن گناه دارد؟جواب: خواندن قرآن در اين حال مكروه است يعني ثواب كمتري دارد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م477)سئوال 9: آيا انسان هنگامي كه غسل حيض مي‌كند براي اداي نماز، از وضو كفايت مي‌كند؟جواب: به نظر مشهور فقهاء غسل حيض كفايت از وضو نمي‌كند، براي خواندن نماز پس از غسل حيض وضو بگيريد. البته بعضي از فقهاء نيز تمام غسلهاي واجب را به جاي وضو كافي مي‌دانند. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م466)سئوال 10: حكم نزديكي در ايام عادت زنانگي چيست و آيا اشكال دارد يا خير؟ آيا در صورت انجام مي‌بايست كفاره داد؟جواب: نزديكي در ايام عادت حرام است و برخي از فقها كفاره آن را بنابر احتياط واجب مي‌دانند و كفاره آن در ثلث (يك سوم) اول عادت 18 نخود طلا و در ثلث دوم 9 نخود طلا و در ثلث سوم 5/4 نخود طلاست كه بايد به فقير پرداخت گردد.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م450 و452)سئوال 11: غسل كردن دختران در عادت ماهانه چگونه است و چه چيزي بايد بگويند؟جواب: پس از پاك شدن از عادت ماهانه به قصد غسل حيض بايد غسل نمايند. گفتن نيت به زبان لازم نيست بلكه همين مقدار كه مي‌داند چه غسلي را مي‌خواهد انجام دهد كفايت مي‌كند. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م466)سئوال 12: اگر خانمي در مورد تعداد ايام عادت ماهيانه‌اش شك داشته باشد كه چند روز است و يك ماه در روز هشتم و ماه ديگر روز نهم پاك شود و غسل كند، چه بايد بكند؟
اگر در مورد زمان آن كه آيا صبح يا ظهر يا عصر پاك مي‌شود شك نمايد چه بايد بكند؟جواب: بايد صبر كند تا كاملاً پاك شود و پس از آن غسل نمايد و در اين جهت فرقي نمي‌كند كه هشتم پاك شود يا نهم.
(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، ص68, س160)سئوال 13: اگر خانمي كه در عادت ماهانه است سهواً آيه‌ي سجده را بخواند چه حكمي دارد؟جواب: خواندن آيه سجده‌دار به صورت سهوي گناه نيست لكن بايد سجده آن را انجام دهد.
(ر.ک استفتائات امام خميني(ره)، ج1، ص72, س170)سئوال 14: زني كه براي جلوگيري از عادت ماهانه قرص مي‌خورد و در بين آن بر اثر ترك قرص لك مي‌بيند (ولي ادامه ندارد) و در ايام عادتش هم هست، اين لك حيض است يا خير؟جواب: اگر سه روز متوالي خون نمي‌بيند، حيض نيست. .(ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره)، ج1، س165)
غسل نفاس
سئوال 1: اگر مي‌شود، نفاس را برايم تبيين كنيد؟جواب: از وقتي كه اولين جزء بچه از شكم مادر بيرون مي‌آيد هر خوني كه زن مي‌بيند، اگر پيش از ده روز يا سر ده روز قطع شود خون نفاس است. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م508)سئوال 2: چند روز پس از زايمان مي‌توان با همسر خود نزديكي كرد؟جواب: بعد از زايمان تا زماني كه محكوم به نفاس است، نزديكي جايز نيست و تعيين حد ايام نفاس در رساله مذكور است.(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م513)سئوال 3: اگر زني كه از خون نفاس پاك شد و غسل نمود و عبادت‌هاي خود را بجا آورد، اگر دوباره خون ببيند چه حكمي دارد؟جواب: اگر دوباره خون ببيند چنانچه روزهايي كه خون ديده با روزهايي كه در وسط پاك بوده، روي هم ده روز يا كمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است، و اگر روزهايي كه پاك بوده روزه گرفته باشد بايد قضا نمايد.(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م515)سئوال 4: اگر خون نفاس زن از ده روز بگذرد، آيا اين خون نفاس است يا خير؟جواب: اگر خون نفاس زن از ده روز بگذرد، چنانچه در حيض عادت دارد به اندازه‌ي روزهاي عادت او نفاس، و بقيه استحاضه است و اگر عادت ندارد تا ده روز نفاس و بعد از ده روز استحاضه محسوب مي‌شود. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م517)سئوال 5: آيا لازم است، حتماً بچه تمام الخلقه از شكم خارج شود تا خون ديده شده، خون نفاس باشد؟جواب: لازم نيست كه خلقت بچه تمام باشد، بلكه اگر خون بسته‌اي هم از رحم زن خارج شود و خود زن بداند، يا چهار نفر قابله بگويد كه اگر در رحم مي‌ماند انسان مي‌شد، خوني كه تا ده روز ببيند خون نفاس است.
(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م510)
غسل مس ميت
سئوال 1: در چه صورتي غسل مس ميت بر گردن انسان مكلف مي‌آيد؟جواب: اگر كسي بدن انسان مرده‌اي را كه سرد شده و غسلش نداده‌اند مس كند يعني جايي از بدن خود را به آن برساند، بايد غسل مس ميت بنمايد، حال اين مس كردن در خواب باشد يا بيداري، با اختيار مس كند يا بي‌اختيار. ولي اگر حيوان مرده‌اي را مس كند غسل بر او واجب نيست. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م521)سئوال 2: اگر تمام بدن مرده‌اي سرد نشده باشد بلكه قسمتي هنوز گرم باقي مانده است آيا مس كردن او، غسل لازم دارد؟جواب: مس كردن مرده‌اي كه تمام بدن او سرد نشده، غسل واجب نيست اگر چه جايي را كه سرد شده مس نمايد.(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م522)سئوال 3: آيا مس بچه مرده، حتي بچه‌ي سقط شده‌اي كه چهار ماه او تمام شده، غسل واجب است؟جواب: بلي ـ بايد غسل مس ميت انجام داد، بنابراين اگر بچه‌ي چهار ماهه‌اي مرده به دنيا بيايد، مادر او بايد غسل مس ميت به جا آورد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م524)سئوال 4: اگر هر سه غسل ميت تمام نشده و به بدن او دست بزنيم آيا غسل مس ميت بر گردن ما واجب مي‌شود يا خير؟جواب: تا سه غسل ميت تمام نشده، مس او موجب غسل مس ميت مي‌شود. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م526)سئوال 5: كسي كه غسل مس ميت بر گردن دارد مي‌تواند وارد مسجد شود يا خير؟جواب: بلي ـ مي‌تواند به مسجد برود و قرآن بخواند لكن براي نماز بايد غسل كند.
(ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره)، م532 )سئوال 6: وضعيت ميتي كه در هنگام غسل و كفن كردن بر عكس قرار گرفته چيست؟ مثلاً جايي كه بايد سر گذاشته شود پاها و بالعكس قرار گيرد؟جواب: اگر چه به نظر برخي از فقها احتياط واجب آن است كه تا غسل ميت تمام نشده است پاهاي او رو به قبله باشد. لكن چنانچه به اين تكليف عمل نشود و غسل و كفن رو به قبله انجام نگيرد، غسل باطل نمي‌شود.
(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م534)سئوال 7: حكم دست زدن به اجساد يا استخوان‌هاي مرداري كه در گروه آناتومي و سالن تشريح استفاده مي‌كنيم چيست؟
نگاه كردن و لمس اجزاي اجساد چه حكمي دارد؟جواب: اگر ميت مسلمان باشد و او را غسل داده باشند دست زدن به او موجب غسل مس ميت نمي شود والا در هر مورد كه تماس بدون دستكش انجام شود غسل مس ميت واجب مي‌شود و از نظر نگاه به اجساد نامحرم، چنانچه حفظ نفس محترمه موكول به آموزش باشد و ناچار از نگاه باشيد و جسد مماثل هم نباشد اشكال ندارد.
(ر.ک تحرير الوسيله امام خميني(ره)، ج1، ص63, م1)
