نجاسات - نجاسات نسخه متنی

نجاسات

كيفيت تنجس

سئوال 1: اگر ديواري نجس باشد و شستن آن به علت نم دادن آن مقدور نباشد، آيا با رنگ زدن كل ديوار پاك مي‌شود؟ آيا اين نجاست به جاي ديگر ديوار كه پاك هست سرايت نمي‌كند؟

جواب: اگر ديوار نجس باشد با رنگ كردن پاك نمي‌شود. و اگر قلم مو با برخورد با نجاست، نجس شود و رنگ را نجس كند، نقاط ديگر ديوار را هم نجس مي‌كند. (ر.ك توضيح المسائل مراجع، ج1، ص96، م125).

سئوال 2: اگر كف زميني نجس باشد و روي آن فرش انداخته باشند، آيا با ريختن آب روي فرش و رسيدن آب به كف زمينِ نجس، فرش نجس مي‌شود يا خير؟

جواب: در صورت سرايت آب به قسمتِ نجسِ كفِ اطاق، پشت فرش نجس مي‌شود. (ر.ك عروه الوثقي، ج1، ص55).

سئوال 3: كسي كه در خواب محتلم شد، و مني به لباس‌هاي تميز او مثل پيراهن، نرسد، آيا پيراهن او به واسطه جنابت نجس مي‌شود.

جواب: بدون رسيدن مني به پيراهن، پيراهن نجس نمي‌شود. (ر.ك تحرير الوسيله، ج1، ص122، م2).

سئوال 4: آيا درست است كه درياي از آب مضاف به وسيله‌ي يك ذره‌ي نجاست متنجس مي‌گردد؟

اين گفته اگر درست باشد، از جانب عقل محال به نظر مي‌رسد، لطفاً در اين مسأله مقداري توضيح دهيد؟

جواب: به نظر برخي از فقهاء با رسيدن نجاست به آب مضاف، آبِ مضاف، نجس مي‌شود هر چند بيش از كُر باشد. و برخي از فقهاء مي‌فرمايند اگر آب مضاف به قدري زياد باشد كه بگويند نجاست به آن سرايت نكرده مثل اينكه استخر بزرگي از آب مضاف باشد و نجاست در گوشه‌اي از آن بيفتد، بقيه‌ي آن آبِ مضاف متنجس نمي‌شود. هر دو صورت فوق حكم شرعي است و براي مقلد قابل اتباع است، و محال عقلي نيز پيش نمي‌آيد زيرا محال عقلي در تكوينيات است نه در احكام تشريعي و اعتباري.

(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م48).

سئوال 5: شخصي با كفش نجس وارد راهروي يك ساختمان سه طبقه مي‌شود، بعد از مدتي نيز از آنجا مي‌رود و سرايدار شروع به تميز كردن و تي كشيدن مي‌كند، حال آيا اين نجاست به طبقات ديگر منتقل مي‌شود؟

در صورتي كه كفش عين نجاست را دارا باشد يا فقط متنجس باشد در حكم آن فرقي وجود دارد يا خير؟ لطفاً بر اساس فتاوي حضرت امام، مكارم، ‌تبريزي پاسخ فرمائيد؟

جواب: اگر عين نجاست در كفش نباشد به واسطه‌ي راه رفتن پاك مي‌شود و ديگر نجس نمي‌باشد تا اينكه به جاي ديگر سرايت كند. بلي اگر عين نجاست در كف كفش باقي باشد و وارد ساختمان شود و زمين را نجس كرده باشد، با كشيدن تي خيس بر آن، نجاست به ساير نقاط ديگر سرايت مي‌كند. (ر.ك تحرير الوسيله، ج1، ص121، م1).

اثبات نجاسات

سئوال 1: حكم نشستن بخار مدفوع و يا ادرار در هنگام تخلي روي لباس يا بدن انسان چيست؟

جواب: اگر حامل ذرات نجاست نباشد اشكالي ندارد. بخار پاك است.

(ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص99، س257).

سئوال 2: شخصي كه بعد از ادرار و مدفوع طهارت مي‌گيرد به اندازه‌ي كمي از آن آب تطهير به بدن او اصابت مي‌كند آيا شستن آن لازم است؟

در صورت لزوم شستن مي‌تواند اول مسح پا را بكشد و بعد بشويد؟

جواب: ترشحات مذكور، اگر با شلنگ متصل به آب كرّ، طهارت مي‌گيرد، پاك است مگر يقين داشته باشد كه قطرات جدا شده به موضع نجس برخورد كرده و از آن به بدن پاشيده است. ـ در صورتي كه عضوي از بدن نجس باشد، وضو گرفتن مانعي ندارد ولي براي نماز بايد آب كشيد ـ بلي اگر نجاست در محل وضو باشد، اول بايد آن عضو را تطهير كرد و بعد وضو گرفت.

(ر.ك تحرير الوسيله، ج1، ص121، م1).

سئوال 3: آيا متنجس، منجّس است يا خير؟ و آيا فرقي بين جامد و مايع نيست؟

جواب: متنجس اگر با رطوبت مسريه با چيز ديگر ملاقات كند، منجس است، مگر آنكه واسطه زياد باشد.

(ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص112، س301).

سئوال 4: واسطه‌ي چندم از متنجس، ‌نجس مي‌شود؟

جواب: واسطه‌ي چهارم، نجس نمي‌كند. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص112، س302).

موارد نجاسات

سئوال 1: به چه چيزهايي نجس گفته مي‌شود؟

جواب: نجاسات عبارتنداز: خون ـ مردار ـ مني ـ بول ـ مدفوع ـ سگ ـ خوك ـ كافر ـ شراب، و توضيح در مورد هر كدام را در رساله‌ي توضيح المسائل ملاحظه فرمائيد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، م83).

سئوال 2: آيا ادكلن نجس است يا طاهر؟

جواب: اگر يقين به نجاست آن نداشته باشيد پاك است. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص100، س261 و 262).

سئوال 3: آيا آب دهان نوزاد پاك است يا نجس؟

جواب: پاك است. (ر.ك: ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، چاپ وزيري، س296).

بول و غائط

سئوال 1: در ديگي بيش از صد كيلو گرم بادام ريخته و روي آن آب مي‌ريزيم، بعد از خيس كردن بادام‌ها، در آبِ آن مقداري فضله‌ي گربه ديده مي‌شود، آيا بادام و آب پاك است يا بايد بادام و آب را تطهير كرد؟

جواب: اگر فضله در آب است و آب در بادام نفوذ كرده، نجس است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص105، س279).

سئوال 2: اگر شك كنيم كه نجاست به بدن و لباس ترشح كرده وظيفه چيست؟

جواب: تا يقين به ترشح پيدا نكرده لباس و بدن او پاك است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص106، س282).

سئوال 3: مگس‌هايي كه روي غائط مي‌باشند و يادر توالت زندگي مي‌كنند، اگر بر بدن يا لباس‌مان بنشيند آيا موجب نجاست بدن يا لباس مي‌گردند؟

جواب: تا يقين به انتقال نجاست حاصل نشود، محكوم به طهارت است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص106، س281).

خون

سئوال 1: وسائل آرايشگاه كه به خون آلوده مي‌شوند و ما نمي‌دانيم كه آيا آنها را بعداً به طريقه شرعي شستشو مي‌دهند يا نه؟ حكم آنها چيست؟

جواب: پس از نجاست تا يقين به پاك شدن به طريق شرعي نداشته باشيد، محكوم به نجاست است، بلي اگر مسلمان بعد ادعا كند كه اين چيز را آب كشيده‌ام، حرف او قبول مي‌شود.

سئوال 2: اگر خون بدن انسان مبدل به بعضي از تركيبات شيميايي ديگر شود و انقلاب شيميايي در ماهيت وي رخ دهد، ‌آيا از حالت متنجس بودن خارج مي‌شود يا خير؟

جواب: چنانچه تغيير به نوعي باشد كه ديگر به آن خون گفته نشود و تبديل به شيء پاك گردد، پاك مي‌شود. مثل تبديل شدن شراب به سركه و يا مانند خوني كه زير پوست مي‌ميرد. (توضيح المسائل مراجع، مساله 101 و مساله 195).

سئوال 3: خون داخل تخم مرغ پاك است يا نجس؟

جواب: برخي از فقهاء آن را پاك مي‌دانند و مي‌فرمايند، ‌اگر خون را خارج كنيد، مصرف بقيه تخم مرغ اشكال ندارد. و برخي ديگر از فقهاء مي‌فرمايند، ‌بنابر احتياط اجتناب شود. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، م98).

سئوال 4: وقتي در هنگام نماز لب انسان يا قسمتي از بدن به علت خشكيدگي خون بيايد تكليف چيست؟

جواب: اگر خون كمتر از درهم (به اندازه سطح دو ريالي) باشد اشكالي ندارد ـ و مي‌توانيد با دستمال آن را پاك كنيد، ولي بايد توجه داشته باشيد كه ساير نقاط را آلوده ننمايد. (ر.ك: عروه الوثقي، ج1، ص73).

سئوال 5: اگر شخصي در حالي كه صورتش به واسطه‌ي خون نجس شده باشد و با آب قليل يك بار آن را بشويد، تكليفش نسبت به وسايلي كه با دست خيس لمس كرده چيست؟ و اگر قطراتي از آب وضو كه اگر محكوم به نجاست باشد و روي زمين ريخته شود و زير كفش افرادي كه از آن مكان تردد مي‌كنند چه حكمي دارد؟ آيا كف كفش‌هاي آنها پاك است يا خير؟

جواب: هر جايي كه با اين آب متنجس ملاقات كند، نجس است و بايد جاهايي را كه يقين به ملاقات داريد، تطهير نمائيد. ولي اگر پس از برطرف شدن خون صورت و يا عضو نجس يك بار شسته شود آن عضو يا صورت پاك است.

(تحرير الوسيله، ج1، ص123، م9).

سئوال 6: اگر دهان خوني شود، و در دهان، دندان مصنوعي طوري باشد كه به دندان طبيعي چسبيده باشد و نشود آن را براي آب كشيدن بيرون از دهان آورد، آيا نحوه‌ي تطهيرش مانند دندان طبيعي است؟

جواب: بنابر احتياط واجب حكم دندان طبيعي را ندارد و بايد تطهير شود. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص99، س258).

سئوال 7: اگر ظرفي كه محتوي آب كمتر از كر باشد و با خون يا فرآورده‌هاي خوني نجس شود، به جوش بيايد، ايا بخار آن پاك است؟ و آيا فرآورده‌هاي خوني مثل پلاسما و سرم نجس است؟

جواب: بخار پاك است، ولي سرم كه از فرآورده‌هاي خون است، نجس است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص99، س257).

مني

سئوال 1: اگر از فردي به دلايلي رطوبتي خارج شود چه حكمي دارد و تكليفش چيست؟

جواب: اگر علامت مني را داشته باشد نجس است و بايد غسل جنابت به جا آورد. ولي تا يقين به خيانت و مني بودن آن رطوبت پيدا نشود غسل واجب نمي‌شود. (ر.ک استفتائات جديد امام(ره) ج1، ص53، س101).

سئوال 2: در مورد رطوبتي كه از بدن خارج مي‌شود توضيح بيشتري بفرمائيد؟

جواب: رطوبتي كه از انسان خارج مي‌شود سه قسم است:

1. بول يا ادرار است كه مشخص مي‌باشد.

2. مني كه با شهوت و جستن خارج مي‌شود و بعد از بيرون آمدن آن بدن سست مي‌شود؛ كه اگر اين رطوبت از انسان خارج شود، نجس است، و واجب است غسل جنابت به جا آورد.

3. وذي ـ مذي ـ ودي، كه اين رطوبت‌ها پاك مي‌باشند، براي توضيحات بيشتر به توضيح المسائل قسمت نجاسات مراجعه فرمائيد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، م73 و م346).

سئوال 3: اگر از انسان آبي خارج شود و هيچ يك از علائم مني را نداشته باشد بايد چه كار كرد؟

جواب: ممكن است بعد از بول يا ملاعبه و يا ديدن مناظر شهوت انگيز، آبي از شخص خارج شود كه اگر يقين نداريد مني و يا ادرار است و استبراء از بول هم كرده باشيد، مايع مذكور پاك است و وضو را هم باطل نمي‌كند.

در توضيح المسائل مسأله‌ي 72 و 73 را ملاحظه فرمائيد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع، ج1، م74).

سئوال 4: اگر هنگام دفع ادرار مايعي شبيه مني از شخص خارج شود و بوي آن شبيه بوي مني باشد اما هيچ كدام از شرايط مني را نداشته باشد چه حكمي دارد؟

جواب: اگر يقين داشته باشيد مايع خارج شده مني است هر چند با شدت خارج نشود، موجب جنابت است و غسل واجب مي‌شود و در صورت شك غسل واجب نمي‌گردد. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص52، س98).

مردار

سئوال 1: آيا چرم‌ها يا پوستهايي كه از خارج وارد مي‌شود و در ساختن كفش و امثال آن به كار مي‌رود پاك است يا نجس؟ (لطفاً نظر حضرت امام ـ ره ـ و آيت الله خامنه‌اي را مرقوم فرمائيد)

جواب: پوستي كه از بلاد اسلامي وارد مي‌شود محكوم به طهارت است مگر آنكه ثابت شود كه ذبح به طريق غير شرعي بوده و پوستي كه از بلاد غير اسلامي وارد مي‌شود، محكوم به نجاست است، مگر احراز شود كه ذبح به طريق شرعي بوده، يا احتمال داده شود كه وارد كننده‌ي مسلمان، احراز تذكيه‌ي حيوان را نموده است، ‌و پوست را در دسترس مسلمين قرار داده است. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص98، س253).

نظر مقام معظم رهبري: پوستي كه از بلاد غير اسلامي وارد مي‌شود محكوم به طهارت است اما نماز خواندن با آن صحيح نيست. اگر احتمال دهيد كه حيوان ذبح اسلامي شده پوست و چرم آن پاك است و اگر يقين داريد كه ذبح اسلامي نشده محكوم به نجاست است (ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، چاپ وزيري، س275).

سئوال 2: آيا پوست مار و اشيائي كه از پوست مار درست شده، نجس است؟

جواب: پوست مار نجس نيست. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص98، س254).

كافر

سئوال 1: با توجه به مسأله‌ي 2447 رساله‌ي حضرت امام ـ ره ـ اگر كسي احكام ديني را انجام ندهد و مانع انجام از طرف ديگران بشود آيا مرتّد است؟

جواب: اگر كسي منكر احكام ضروري شود، چنانچه بداند آن چيز ضروري دين است و انكار آن به انكار خدا، توحيد يا نبوت برگردد. مرتّد مي‌گردد، ولي اگر كسي خدا را قبول دارد و مي‌داند نماز مثلاً واجب است اما تنبلي مي‌:ند و نماز نمي‌خواند،‌گناه بزرگي مرتكب شده اما مرتد محسوب نمي‌شود. (ر.ک استفتائات امام(ره) م106).

سئوال 2: شخصي يخچالي را براي تعمير نزد يك شخص بهايي برده است، آيا تماس بدن او با وسايل يخچال باعث، نجس شدن آن مي‌شود؟

جواب: بهايي نجس است و اشيايي كه با دست مرطوب او برخورد كرده نجس مي‌شود و همچنين وسايل مربوطه‌اي كه با ملاقات با او نجس شده، موجب نجاست چيزهاي ديگر مي‌گردد.

(ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري، چاپ وزيري، س 328).

سئوال 3: با اهل كتاب، از نظر طهارت چگونه بايد برخورد كرد؟

جواب: (به نظر بسياري از فقهاء)، غير مسلمان از هر دين و مذهبي كه باشد، محكوم به نجاست است.

(ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص102، س267).

سئوال 4: قسمت روغن پُركني شركتي، سرپرست آن مسيحي است و در بعضي مواقع جهت سنجيدن روغن، به روغن مايع دست مي‌زند كه لازمه‌ي كار ايشان است، از آنجا كه نامبرده غير مسلمان است، تماس دست او با روغن از لحاظ شرعي چه صورتي دارد؟

جواب: نجس مي‌شود ولي بر كسي كه شك دارد محكوم به طهارت است و اعلام لازم نيست.

(ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص103، س271).

سئوال 5: دست دادن با غير مسلمان چگونه است؟

جواب: مانع ندارد ولي در صورتي كه با رطوبتي ملاقات شود نجس مي‌شود.

(ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، 104، س273).

شراب و فُقاع

سئوال 1: آيا نوشيدن ماء الشعير حرام است يا خير؟

جواب: اگر آب جو است، حرام است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص101، س266).

سئوال 2: اگر مقداري انگور را جهت سركه شدن در كوزه‌اي بريزيم و هر بار مقداري انگور به آن اضافه كنيم در صورتي كه انگورهاي قبلي به اصطلاح جوش آمده باشد، ‌آيا آن سركه پاك است يا نه حرام است؟ پختن كشمش به همراه غذا حكمش چيست؟

جواب: بعد از سركه شدن حلال است و باد كردن كشمش و جوش آمدن آن در غذا موجب حرمت آن نيست.

(ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص101، س265).

ساير نجاسات

سئوال 1: آيا استفراغ نجس است؟

جواب: اگر همراه آن خون نباشد، نجس نيست ولي اگر با خون همراه باشد، نجس مي‌باشد.

(ر.ك: استفتائات مقام معظم رهبري، چاپ وزيري، س297).

سئوال 2: الكل طبي و صنعتي آيا نجس مي‌باشند؟

جواب: اگر ندانيد از چيزي كه به تنهايي مست كننده و روان است، درست شده باشد، پاك است.

(ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص100، س260).

سئوال 3: هنگامي كه باران يا برف مي‌بارد، زمين تا مدتي خيس است و اين رطوبت و خيسي سبب مي‌شود كه نجاست چيزهاي نجس، از جمله سگ، به همه جا انتقال پيدا كند و چون اجتناب از اين رطوبت‌ها و ترشحاتي كه در مسير عبور اين حيوان است، ممكن نيست، انسان احساس مي‌كند كه همه چيز نجس شده است، ‌لطفاً بفرمائيد چگونه مي‌شود از اين نجاسات اجتناب نمود؟

جواب: تا يقين به نجاست رطوبتي كه به داخل منزل يا به لباس رسيده نداشته باشيد، حكم به طهارت مي‌شود و از وسوسه بايد اجتناب نمائيد و تحقيق لازم نيست. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص106، س283).

سئوال 4: آيا آبهايي كه در نهرهاي شهرها روان است حكم نجاست را دارند و يا پاكند؟

جواب: اگر يقين به نجاست آنها نباشد، پاك است. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني (ره) ج1، ص107، س285).