مردم سالاري از ديدگاه امام خميني (ره) - مردم سالاری از دیدگاه امام خمینی (ره) نسخه متنی

مردم سالاري از ديدگاه امام خميني (ره)

مردم سالاري به عنوان يكي از بحث انگيز ترين پديده هاي سياسي جهان معاصر محسوب مي شود، هر چند اختلاف آرا و ديدگاه در خصوص اين پديده، منجر به بروز اختلافات و مجادلات علمي فراوان (خصوصاً در زادگاه آن) شده، ارايه يك تعريف جامع و معين از اين مفهوم را، به امري شبيه به محال بدل كرده است؛ اما جامعه ايران امروز همانند ساير جوامع در حال گذار و واقع در برزخ سنت و مدرنيته، بركنار از بحث ها و فعاليت هاي علمي پيرامون دموكراسي نبوده و خصوصاً به دنبال وقوع انقلاب اسلامي سال 1357 و ايجاد فضاي مساعد انديشه ورزي، شاهد چنين تلاشهايي بوده است.

از سوي ديگر انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي ايران را مي توان حاصل انديشه هاي حضرت امام خميني دانست و هم از اين رو، رجوع به آن انديشه هاي (به عنوان يكي از منابع انديشه سياسي اسلام) مي تواند پاسخگوي بسياري از مسائل و معظلاتي باشد كه جامعه ما در حوزه انديشه سياسي با آن مواجه شده است.

با توجه به مقدمات فوق، تحقيق حاضر بر آن است تا به بررسي ديدگاه هاي حضرت امام در خصوص مردم سالاري بپردازد. طبيعي است كه گام نخست در اين راه گرد آوري سخنان ايشان است كه درباره مردم سالاري بيان شده است و به دنبال آن، پردازش و طبقه بندي ديدگاه ها و طرح استنتاجات مفهومي از مجموعه اطلاعات پردازش شده، كامل كننده اين مقاله خواهد بود.

مردم سالاري مطلوب از ديدگاه حضرت امام

نخستين نكته اي كه در بررسي ديدگاه حضرت امام در خصوص مردم سالاري جلب توجه مي كند آن است كه ايشان در مقطع زماني خاص نسبت به اين مقوله اظهار نظر كرده اند. عمده ديدگاه هاي ايشان درباره دموكراسي و مردم سالاري در سال هاي 1356 تا 1358 ابراز شده است. بديهي است كه ايجاد هرگونه رابطه معني دار ميان مقطع زماني فوق و ابراز ديدگاه هاي حضرت امام درباره دموكراسي و مردم سالاري نيازمند اطلاعات و پژوهش هاي گسترده اي است كه در اين پژوهش به واسطه عدم تناسب موضوعي به آن پرداخته نخواهد شد.

مفهوم دموكراسي و مردم سالاري در بيانات امام به دو شكل به كار گرفته شده است: نخست، دموكراسي مطلوب و مثبت و ديگر، دموكراسي نامطلوب و به تعبير امام، غير حقيقي و جعلي كه در مغرب زمين بنا نهاده شده و طبق نظر ايشان اساساً دموكراسي نيست.
در اين ميان، نكته آن است كه حضرت امام، طرح خود از دموكراسي مطلوب را بر تعريف و قرائت ويژه اي از مفهوم دموكراسي بنا گذشته اند. حضرت امام براي دموكراسي مطلوب خود ويژگي ها و مشخصاتي بيان كرده اند كه طرح آن مي تواند به شكل گرفتن تصوير نسبتاً واضحي از دموكراسي و مردم سالاري مطلوب ايشان بينجامد. ويژگي ها شاخصه هاي دموكراسي و مردم سالاري مطلوب حضرت امام عبارتند از: