اصل سوم قانون اساسي - آثار و نتایج انقلاب اسلامی ایران نسخه متنی

اصل سوم قانون اساسي

«دولت جمهوري اسلامي ايران موظف است براي نيل به اهداف مذكور در اصل دوم همه امكانات خود را براي امور زير بكار برد:

1 - ايجاد محيط مساعد براي رشد فضايل اخلاقي بر اساس ايمان و تقوي و مبارزه با كليه مظاهر فساد .

2 - بالا بردن سطح آگاهيهاي عمومي در تمام زمينه ها با استفاده صحيح از مطبوعات و رسانه هاي گروهي و وسايل ديگر.

3 - آموزش و پرورش و تربيت بدني رايگان براي همه در تمام سطوح و تسهيل و تعميم آموزش عالي.

4 - تقويت روح بررسي و تتبع و ابتكار در تمام زمينه هاي علمي و فني، فرهنگي و اسلامي از طريق تأسيس مراكز تحقيق و تشويق محققان .

5 - طرد كامل استعمار و جلوگيري از نفوذ اجانب.

6 - محو هر گونه استبداد و خودكامگي و انحصارطلبي.

7 - تأمين آزاديهاي سياسي و اجتماعي در حدود قانون.

8 - مشاركت عامه مردم در تعيين سرنوشت سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي خويش.

9 - رفع تبعيضات ناروا و ايجاد امكانات عادلانه براي همه در تمام زمينه هاي مادي و معنوي

10 - ايجاد نظام اداري صحيح و حذف تشكيلات غير ضروري

11 - تقويت كامل بنيه دفاع ملي از طريق آموزش نظامي عمومي براي حفظ استقلال و تماميت ارضي و نظام اسلامي كشور.

12 - پي ريزي اقتصاد صحيح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامي جهت ايجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محروميت در زمينه هاي تغذيه و مسكن و كار و بهداشت و تعميم بيمه.

13 - تأمين خودكفايي در علوم و فنون، صنعت و كشاورزي و امور نظامي و مانند اينها.

14 - تأمين حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ايجاد امنيت قضايي عادلانه براي همه و تساوي عمومي در برابر قانون.

15 - توسعه و تحكيم برادري اسلامي و تعاون عمومي بين همه مردم .

16 - تنظيم سياست خارجي كشور بر اساس معيارهاي اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه ي مسلمانان و حمايت بي دريغ از مستضعفان جهان»
همانطور كه ملاحظه مي شود قانون اساسي همه ي نيازها و اهداف مردم و نظام را از جنبه هاي فردي و اجتماعي، داخلي و خارجي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي بصورت وسيع و عميق طرح و ترسيم نموده است.
بطور كلي مبتني بر تجربيات شخصي مي توان اين مدعا و فرضيه را مطرح كرد كه در برخي از اهداف توفيقات نسبي حاصل شده و در پاره اي ديگر عدم توفيق هايي ديده مي شود.

براستي اگر همه ي شهروندان و امت در حال حاضر فعليت اهداف فوق را بخواهند آيا دولت توان پاسخگويي را خواهد داشت؟

در اين مورد اگر فقط بند 12 اصل سوم مورد توجه قرار گيرد وسعت و پيچيدگي و حساسيت مطلب روشن مي شود. براستي انقلاب و جمهوري اسلامي چه مقدار رفاه را برقرار نموده و فقر را بر طرف كرده است؟

در زمينه هاي تغذيه و مسكن و كار و بهداشت و تعميم بيمه چقدر محروميت زدايي شده است؟

بدون يك پژوهش اسنادي و ميداني و صرفاً مبتني بر تجربيات شخصي و محدود، مي توان مدعي شد كه پس از دو دهه از انقلاب هنوز فاصله ي زيادي با اهداف فوق داريم.
در مورد بند 3 از اصل سوم نيز مي توان پرسش كرد كه آيا آموزش و پرورش و تربيت بدني رايگان در جامعه محقق شده است؟

پيدايش و رشد مدارس غيرانتفاعي با شهريه هاي بالا و اخذ وجه از دانش آموزان به عناوين مختلف، مسايل مشهود و ملموسي است كه تقريباً تمامي خانواده هاي كشور با آن سرو كار دارند.
اما به اهدافي نيز مي توان اشاره كرد كه در راستاي عمل و تحقق قرار دارند مثلاً بندهاي 2 و 4 در زمينه پيشرفتهاي علمي و فرهنگي اهدافي را ترسيم نموده اند كه مي توان مدعي بود كه محقق شده اند. قرائن زيادي موجود است كه حكايت از بالا بودن سطح آگاهيهاي عمومي در تمام زمينه ها دارد. همچنين تشكيل و توسعه ي ده ها مؤسسه ي پژوهشي و تحقيقي مي تواند قرينه اي دال بر تقويت روح بررسي و ابتكار و تتبع در كشور باشد.[1]

در مجموع مدعا اين است كه اگر آثار و نتايج انقلاب با اهداف آن مقايسه شود نمره ي بالنسبه پائيني حاصل مي شود. زيرا اهداف، فوق العاده بلند و عالي ترسيم و تدوين شده است.