آيا قبل از انقلاب اسلامي در دوران شاهنشاهي ولي فقيه بوده؟ اگر بوده اين مقام را چه كسي دارا بوده است - پرسش: آيا قبل از انقلاب اسلامي در دوران شاهنشاهي ولي فقيه بوده؟ اگر بوده اين مقام را چه كسي دارا بوده است؟ نسخه متنی

آيا قبل از انقلاب اسلامي در دوران شاهنشاهي ولي فقيه بوده؟ اگر بوده اين مقام را چه كسي دارا بوده است

پاسخ

فقدان ولي‎فقيه در جامعه به دو صورت زير قابل تصور است:

1.اصلاً در ميان افراد جامعه فقيه نباشد، يعني؛ كساني حاضر نشوند عمر خود را صرف تعليم و تعلّم در زمينه فقه بكنند.

2. فقيه باشد ولي بسط‎يد نداشته باشد يعني به واسطه سلطه‎ي ستمگران و ظالمين دست فقيه باز نباشد. وضع جامعه اسلامي از زمان معصومين تا حال نوعاًَ اين گونه بوده است كه فقهاء بزرگي در هر عصري بوده‎اند ولي دست‎شان باز نبوده است، تا اعمال ولايت بكنند، و عمده علت باز نبودن دست فقهاء در طول تاريخ هم آماده نبودن جامعه و ناآگاهي ملت مسلمان بوده است.

و اين مسئله باز نبودن دست فقها، مخصوص فقط فقها نبوده بلكه اكثر معصومين هم اين‎گونه بوده‎اند از بعثت پيامبر اكرم-صلي الله عليه و آله- تا وفات امام حسن عسگري ـ عليه السّلام ـ 273 سال معصوم در ميان مردم بوده ولي فقط 15 سال (10 سال پيامبر در مدينه، نزديك 5 سال امام علي ـ عليه السّلام ـ و چند ماه امام حسن مجتبي ـ عليه السّلام ـ حكومت داشته‎اند بقيه به خاطر خيانت و ستمگري از جانب غاصبين و عدم حمايت مردم از معصومين، اين جانشينان الهي خانه‎نشين بوده و يا در زندان بسر برده‎اند.

با همة اين مشكلات و خانه‎نشين بودن معصومين و فقهاء مسلمانان بخصوص شيعه در طول تاريخ، بوسيله‎ي تقليد با مراجع و فقهاء هر عصري مرتبط بوده‎اند و در حد امكان به اعمال ولايت از سوي آنان كمك كرده‎اند و فقهاء هم هرگاه اساس اسلام را در خطر ديده‎اند اقدام كرده‎اند و حتي در موارد لزوم، حكم جهاد نيز صادر كرده‎اند، نمونه بارز اين اقدامات تحريم توتون و تنباكو توسط ميرزاي شيرازي و قيام امام امت در قبال لايحة ننگين انجمن‎هاي ايالتي و ولايتي (مصونيّت قضائي اتباع امريكا در ايران) بود كه به سرنگوني سلطنت پهلوي و استقرار نظام جمهوري اسلامي انجاميد.

بنابراين‎، در همة زمان‎ها از جمله زمان شاهنشاهي فقيه جامع‎الشرائط وجود داشته است ولي تا پيروزي انقلاب اسلامي دست فقهاء باز نبوده است و بطور مشخص قبل از قيام 15 خرداد 42 كه رهبري امت بوسيله امام امت بود و بلكه كمي قبل از آن مرجعيت و زعامت شيعه به عهده‎ي مراجع معظم شيعه بود كه از بزرگ‎ترين آنها مي‎توان آيت‎الله العظمي بروجردي(ره) را نام برد و قبل از ايشان فقهاء ديگر، كه هر كدام در زمان خودشان به قدر وسع‎شان از اسلام و احكام اسلامي دفاع كرده‎اند، و زحمت‎هاي فراواني را متحمل شده‎اند.

منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. ولايت فقيه ولايت فقاهت و عدالت، آيت‎الله جوادي آملي، مؤسسه اسراء .

2. شئون و اختيارات ولي فقيه، امام خميني (ره) .

3.فقه سياسي، عباسعلي عميد زنجاني .