آيا در اين دنيا افرادي وجود دارند كه شيطان نتواند بر آن‌ها مسلط شود؟ - آيا در اين دنيا افرادي وجود دارند كه شيطان نتواند بر آن‌ها مسلط شود؟ نسخه متنی

آيا در اين دنيا افرادي وجود دارند كه شيطان نتواند بر آن‌ها مسلط شود؟

پاسخ

براي پاسخ به اين سؤال ابتدا بايد ببينيم چگونه مي‎توان بر شيطان غلبه كرد، در اين جا به چند راه اشاره مي‌شود:

1. يكي از بهترين راههاي مقابله پيروزمندانه با شيطان اين است كه انسان هميشه به ياد خدا باشد و هيچگاه و در هيچ شرايطي خدا را فراموش نكند و او را در همه حال بر خود ناظر و در همه جا حاضر ببيند. هرگاه انسان همواره به ياد خدا شد قلب او نوراني مي‎گردد و شيطان همانند شب پره (خفاش) همواره در تاريكي قدرت پرواز دارد و هميشه از نور وحشت مي‌كند و از او فرار مي‎نمايد. لذا در برخي از احاديث از رسول خدا _ صلّي الله عليه و آله _ نقل شده كه فرمود: شيطان وقتي مي‌خواهد پا بر قلب انسان بگذارد، اگر آن فرد خدا را ياد كند و به ياد خدا باشد شيطان بلافاصله خود را كنار مي‎كشد وقتي انسان دوباره از ياد خدا غافل شد شيطان دوباره به سراغ او مي‎آيد.[1] از اين روايت به خوبي معلوم مي‎شود كه ياد خدا بهترين راه نجات از شر شيطان است (براي مطالعة بيشتر به منبع ذيل مراجعه شود).[2]

2. شيطان مثل مگس است، همان طور كه هر اندازه بدن و اعضاي بدن و محيط زندگي انسان به ناپاكي آلوده باشد و بهداشت محيط مراعات نشود پشه بيشتر هجوم مي‎آورد و باعث ايجاد امراض گوناگون براي انسان مي‎شود و در مقابل هر اندازه بهداشت بيشتر مراعات شود و بدن و محيط زندگي تميزتر باشد اذيت و آزار پشه كمتر است. شيطان نيز چنين است هر اندازه روح و جان انسان آلوده‎تر باشد شيطان بيشتر تلاش مي‎كند تا از آلودگي روح انسان استفاده كرده و امراض گوناگوني نفساني را براي انسان به وجود آورد. و در مقابل روح انسان هر اندازه پاكيزه‎تر باشد در برابر شرارت‎هاي شيطان بيشتر مي‌تواند مقاومت كند بنابراين يكي از بهترين راههاي غلبه بر شيطان پاكيزه نگاه داشتن روح انسان است و اخلاص يكي از راههاي تأمين طهارت روح انسان است و چون شيطان خود اعتراف كرده كه بر افراد خالص نمي‎تواند نفوذ كند لذا در قرآن كريم از شيطان چنين نقل شده است: (فبعزتك لاغوينّهم اجمعين ـ الا عبادك منهم المخلصين)[3] يعني به عزت تو سوگند مي‎خورم كه البته همه را گمراه مي‎كنم جز بندگان پاك شده و خالص شدة تو را .

از اين آيه به خوبي معلوم مي‌شود كه از راه كسب اخلاص انسان مي‌تواند به شيطان غلبه كند لذا عارف بزرگ حضرت امام خميني نيز در اين باره مي‌گويد: شيطان سگ درگاه خداست اگر كسي با خدا آشنا باشد به او عوعو نكند و او را اذيت نكند، پس اگر ديدي شيطان با تو سروكار دارد بدان كارهايت از روي اخلاص نيست و براي خدا نيست.[4]

3. يكي از راههاي غلبه بر شيطان آن است كه انسان تلاش كند آنچه را او وسوسه مي‌كند و به انسان القاء مي‌كند توجه ننمايد و به آن عمل نكند.

به تدريج شيطان از او دست برمي‎دارد و متوجه مي‌شود كه ديگر قدرت نفوذ در آن شخص را ندارد، امام خميني با استناد به روايات متعدد در اين باره مي‌گويد: البته وقتي مدتي مخالفت او را (شيطان را) كردي و اعتناي به وسواس او نكردي، طمعش از تو بريده مي‌شود و حالت ثبات و طمأنينه نفس عود مي‌كند، ولي در خلال اين مخالفت، تضرع و زاري به درگاه حق تعالي كن و از شر آن ملعون و شر نفس به آن ذات مقدس پناه ببر و استعاذه نما به ذات مقدس، البته دست‎گيري از تو مي‎فرمايد چنان در اولياء بدين معنا اشاره شده است.

براي مطالعة بيشتر به منبع ذيل مراجعه شود.[5]

4. همان طوري كه در جهاد اصغر در ميدان نبرد يك سرباز بايد همواره در حال آماده‎باش كامل باشد و اگر لحظه‎اي غفلت و سهل‎انگاري كند به دست دشمن اسير شده و از پاي در مي‎آيد در ميدان جهاد اكبر (رزم با شيطان) نيز انسان بايد همواره در حال آماده‎باش قرار داشته باشد و اگر لحظه‎اي غفلت كند مورد هجوم شيطان قرار گرفته و به دست او اسير مي‎گردد بنابراين يكي از راه‎هاي غلبه بر شيطان آن است كه انسان از غفلت دوري كند و همواره بكوشد كه كاري نكند كه زمينه را براي حمله شيطان فراهم سازد. و در حال نبرد و مقاومت مستمر باشد.

5. يكي از بهترين راه‎هاي غلبه بر شيطان آن است كه انسان به قرآن و ادعيه روي آورد و هميشه با آن مأنوس باشد و برخي از دعايي را كه در مفاتيح آمده بخواند. شهيد مطهري در اين باره مي‎گويد: يكي از راه‎هاي چاره خود عمل و عبادت است مخصوصاً زياد قرآن بخواند و ذكر خداوند بگويد اين ذكرها مفيد است: (لا حول و لا قوة الا بالله)، (توكلت علي الحي الّذي لا يموت، والحمد لله الّذي لم يتخد صاحبة و لا ولداً و لم يكن له شريك في الملك و لم يكن له ولي من الذّل و كبّر و تكبيراً‌) بهرحال روح انسان و قلب انسان اگر زياد به ياد خدا باشد سوسوها كه وسوسه‎هاي شيطاني است زايل مي‎شود.[6]

از توضيحات فوق روشن مي‌شود كه هر كس شرايط ذكر شده را داشته باشد از گزند شيطان در امان خواهد بود و هر مقدار كه اخلاص و ذكر او بيشتر باشد دوري او از شيطان بيشتر خواهد بود. مطالعه زندگي بزرگاني هم‌چون امام خميني، شيخ رجبعلي خياط، مرحوم نخودكي اصفهاني اين حقيقت را روشن مي‌كند.

تذكر اين نكته نيز لازم است كه اگر منظور شما اين باشد كه كسي در هيچ لحظه از عمرش تحت تسلط شيطان قرار نگيرد بايد گفت شايد اين مقام به معصومين اختصاص داشته باشد و ديگران تا اين حد دور از شيطان نباشند. هر چند بوده‌اند كساني كه بنا به گزارش اطرافيان و مطالعه احوالاتشان در اكثر اوقات زندگي متوجه خداوند بوده و دور از وساوس شيطان رجيم و هواي نفس مي‌باشند.

براي مطالعة بيشتر:

1. آيت الله حسين مظاهري، جهاد با نفس، ج 4، 3، نشر انجمن اسلامي فرهنگيان قم، 1377 ش.

2. ملامحسن فيض كاشاني، راه نجات با ترجمه رضا رجب‎زاده نشر پيام آزادي چاپ اول سال 1364 ش.

3. جواد ملكي تبريزي، لقاء الله، انتشارات هجرت، چاپ 2 سال 1369 ش.

4. علامه سيد محمد حسين طهراني، رسالة لبّ اللباب، انتشارات حكمت، 1366 ش.

5. محمد محمدي ري‌شهري،كيمياي محبت،ياد نامه شيخ رجبعلي خياط، انتشارات دار الحديث،

و اما بنعمة ربك فحدّث :
از نعمت پروردگار خود با مردم سخن گوي.

سورة الضحي، آية 11.

[1] . الميزان، ج 20، ص 398، نشر مؤسسة مطبوعات اسماعيليان، قم 1371 ش.

[2] . همان.

[3] . سورة ص، آية 38.

[4] . امام خميني، چهل حديث، ص 52، نشر مؤسسه آثار امام خميني سال 1371 ش.

[5] . همان، ص 407.

[6] . مطهري، مرتضي، مجموعه مقالات مقاله 14، ص 270، نشر دفتر انتشارات اسلامي قم، 1362 ش.