گفتمان احیاء و زوال گفتمان های پیشین نسخه متنی

نگاه به كالبد سنت نيز، «به معناي بازگشت به سنت سلف صالح» (يعني سنت مسلمانان صدر اسلام) و تكيه بر متون ديني اما در جايگاه زماني جديد بود. با چنين تعبيري، ديگر دانش واژه «احيا Restoration» تفاوت چنداني ميان نوگرايان و سنت گرايان نمي بيند. به عبارتي يك احياگر ـ در شكل آنچه ميراث عظيم امام خميني - رحمه الله عليه - است ـ هم نوگرا و هم سنت گرا است؛ معترف به ايستارهاي راهبردي گفتمان تجدد است و علاقمند به انضباط عقيدتي در سنت. به زبان نويسنده اي اين طيف فكري «به مجموعه اي از فقه و حقوق اعتقاد داد كه هم پويا و هم ايستا باشد، اين مردان، مؤمنان راستين منابع اوليه قرآن و سنت و منابع ثانويه اجماع و قياس و سرانجام اجتهادند.»[1]

اصول و مباني موجود در گفتمان احيا، بر محوريت و زعامت امام خميني - رحمه الله عليه - حاكي از نوعي نفي، پذيرش، و در همان حال ارائه قرائت جديد بوده است. از اين حيث بايستي گفت، اين ديدگاه دين شناختي كه البته با همين محور بر اموري چون سياست، توسعه، اقتصاد و فرهنگ مي نگرد، الزاماً مترادف گفتمانهاي پيشين نيست، در عين حال مي تواند در پارادايم (يا الگوهاي پيشين)،‌با ابعاد راهبردي آن همزيستي كند، تا به يك سطح جامع تر دست يابد. در همين حوزه، شخصي چون استاد مطهري،‌«با دلبستگي يكسان به همه امور و معارف ديني و مسأله شناسي روشن بينانه و تكيه بر اصل خردباوري نقادانه و بها دهي به نگرش تاريخي و مددجويي از آموزه هاي عرفان ديني، از انواع روشهاي احياگري ـ پيرايش، جامع يابي و توانمندسازي بهره مي جست و با استخراج و به فعليت رسانيدن بسياري از قوه هاي تعاليم دين، همواره ميان سه رأس مثلث، نابي و توانمندي و جامعيت در كوشش و تكاپوي فكري بود، تا بتواند بينش و انديشه كلان حضور فكر ديني در دو عرصه انديشه و عمل را به دست دهد.»[2]