انقلاب اسلامی و بازتاب آن بر پاكستان نسخه متنی

از سوي ديگر، دولت عربستان همواره يكي از حاميان و كمك دهندگان اقتصادي پاكستان بوده و در شرايط بحراني، هيچ گاه پاكستان را فراموش نكرده است. در دوران جنگ افغانستان (1979ـ1992م)، زماني كه پاكستان نياز شديد به كمك‌هاي عربستان داشت، اين كشور سلطنتي به صورت گسترده به حمايت از پاكستان پرداخت. طبيعي است اين امر در نحوه واكنش دولت و مسلمانان پاكستان منعكس خواهد شد. انجمن‌ها و محافل مذهبي عربستان به انگيزه تبليغ و كمك به مجاهدان و مهاجران افغاني و نيز دستياري گروه‌هاي مذهبي داخل پاكستان وارد اين كشور شدند.

محافل مذهبي عربستان، كه همانند دولت متبوع خود از اسلام غير سياسي تبليغ مي كردند، سرمايه گذاري‌هاي اصلي خود را در زمينه تأسيس مدارس و مساجد متمركز نمودند. اين مدارس به آموزش افكار اسلام سنّتي ابن تيميه و محمّدبن عبدالوهّاب و شاه ولي اللّه سرگرم شدند. همچنين رقابت عربستان با ايران، كه آمريكا نيز آن را تشديد مي كرد، سياست‌هاي خارجي اين كشور را به سوي مقابله با نفوذ ايران در جهان و از جمله پاكستان هدايت نمود.

در داخل پاكستان، مدارس تحت نفوذ عربستان از موضع ستيزه جويانه عربستان در برابر ايران حمايت مي كردند. با توجه به قدرت روز افزون اين گونه مدارس، موج خشونت و ضديت با هواداران اسلام انقلابي مورد حمايت ايران نيز تشديد شد. به گفته گزارشگر روزنامه لوموند، «مدارس مذهبي سنّي تندرو در پاكستان نفوذ زيادي دارند و برخي از آن‌ها از حمايت‌هاي مالي عربستان سعودي برخوردارند. در واقع، عربستان در اوايل دهه هشتاد براي مقابله با نفوذ ايران بر شيعيان پاكستان، وارد صحنه شد.»[1]

در اين ميان، گروهي كه بيش از همه از حمايت‌هاي عربستان برخوردار بوده و بيش از هر گروه ديگري از منافع عربستان دفاع مي كرده «جمعيت اهل حديث» پاكستان بوده است؛[2] چنان كه يكي از مراكز نفوذ عربستان «دانشگاه بين المللي اسلامي» است كه همانند مسجد بزرگ «الفيصل» از سوي عربستان در اسلام آباد تأسيس شده است.

در پي حمايت‌هاي بي دريغ دولت سعودي از اسلام گرايان تندرو در پاكستان، وهّابيت در اين كشور به نحو بي سابقه اي قدرت يافت،[3] و بي سبب نيست كه گروه‌هاي اسلامي در دو دهه اخير در اين كشور، غالباً گرايش‌هاي وهّابي پيدا كرده اند. اسامه بن لادن در خط دهي و تأمين بعضي از اين گروه‌ها نقش فعّالي داشته است. برخي از اين گروه‌ها عبارتند از: «سپاه صحابه» به رهبري اعظم طارق (شعبه اي از اكثريت ديوبندي)، «لشكر جنگوي»، به رهبري ملك اسحاق و رياض بسرا، «لشكر طيبه» به رهبري پروفسور حافظ سعيد و «حركه المجاهدين» كشميري.[4]

اعظم طارق، سرپرست كل «سپاه صحابه»، درباره اهداف و انگيزه تشكيل گروه خود مي گويد:

«... در يك چنين شرايطي، در حالي كه گروه شيعه از لحاظ سياسي و مذهبي با خشونت و وحشت به صورت لجام گسيخته در پاكستان در حال گسترش و پيشرفت بود، شكل گيري يك گروه به عنوان واكنش در برابر آن يك امر طبيعي بود. از اين رو، در ششم سپتامبر 1985 "سپاه صحابه" به وجود آمد.»[5]