آيا شيطان به تنهايي انسان‌ها را فريب مي‌دهد يا فرزنداني نيز دارد؟ - آيا شيطان به تنهايي انسان‌ها را فريب مي‌دهد يا فرزنداني نيز دارد؟ نسخه متنی

آيا شيطان به تنهايي انسان‌ها را فريب مي‌دهد يا فرزنداني نيز دارد؟

پاسخ

ابتدا خوب است بدانيم كه شيطان به چه موجودي گفته مي‎شود:, به موجودي سركش و متمرد گفته مي‎شود و نيز به معني روح شرير و دور از حق نيز آمده است.[1] شيطان عام است و هر موجودي را كه سركش و شرير باشد شامل مي‎شود ولي گاهي مراد از آن همان ابليس است كه آدم را سجده نكرد و از فرمان الهي سرپيچيد و براي گمراه كردن انسان‎ها قسم خورد.[2]

اما اين که آيا شيطان فرزنداني دارد يا نه بايد گفت طبق آيات قرآني براي شيطان ذريه و فرزنداني وجود دارد چنانچه خداوند مي‎گويد «آيا او ـ ابليس ـ و فرزندانش را به عنوان اوليائي غير از من انتخاب مي‎كنيد»[3] اين آيه صراحتاً از فرزندان ابليس نام برده شده است فرزند مي‎باشد.

آيا او در فريب دادن انسان‎ها تنها است يا فرزنداني نيز دارد؟

گفته شد ابليس فرزنداني دارد و عده‎اي به جاي آن كه خداوند را ولي خود قرار دهند سراغ ابليس و فرزندان او مي‎روند و آنها را اولياء خود قرار مي‎دهند بنابراين در كنار ابليس فرزندان او نيز بر انسان‎ها مسلّط مي‎شوند و به فريب آنها مي‎پردازند. امّا اين جور نيست كه فقط فرزندانش به كمك او بيايند در قرآن از لشكريان ابليس خبر مي‎دهد و مي‎گويد: «او ـ ابليس ـ و دارو دسته‎اش شما را مي‎بيند به طوري كه شما آنها را نمي‎بينيد.»[4]

يا در آيه‎اي ديگر به ابليس مي‎گويد: «هر كدام از آنها را كه مي‎تواني با صدايت تحريك كن، و لشكر سواره و پياده‎ات را بر آن‎ها گسيل دار...»[5] كه در اين آيه از لشكر پياده و سواره ابليس سخن به ميان آمده است و اين گويا اشاره به اين است كه لشكريان شيطان بعضي‎شان تندكار و بعضي‎شان كندكارند،[6] لشكر سواره اشاره به شيطان‎هايي است كه زود و سريع عمل مي‎كنند و لشكر پياده اشاره به آن‎ها كه كند و دير عمل مي‎كنند.

كه اين لشكريان مي‎توانند از فرزندان ابليس باشد و مي‎تواند از غير فرزندان او و از ميان ساير جنيان باشند چون خود ابليس نيز از طائفه جن مي‎باشد[7] همانطور كه در آيه‎اي از قرآن به شيطان‎هايي كه از طائفه جن مي‎باشند اشاره شده است[8] حتي بالاتر از همه اين‎ها گاه ممكن است بعضي از انسان‎ها به خاطر اين كه خوي شيطاني در آن‎ها قوي شده است و خبيث و طغيانگرند در زمرة شياطين قرار گيرند[9] «و چنين قرار داديم براي پيامبري دشمني از شيطان‎هاي بشري يا جن».[10] كه در اين آيه به صراحت مي‎گويد بعضي از انسان‎ها و بعضي از جن‎ها شيطان مي‎باشند.

بنابراين در فريب دادن انسان‎ها، ابليس تنها نمي‎باشد او داراي فرزنداني است كه به او كمك مي‎كنند بلكه حتي ممكن است كساني غير از فرزندان او كه شيطان‎هاي بشري و جن باشند به كمك او بيايند. چون هدف ابليس فريب دادن و گمراه كردن انسان‎ها است[11] پس هر كس از انسان‎ها يا جنيان چنين هدفي را دنبال كنند در زمرة ياران او محسوب مي‎شوند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. مصباح يزدي، معارف قرآن، مؤسسه در راه حق، چاپ مكرر، 1375، از ص 259 تا 308.

2. ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، 1378، چ 17، از ص 179 تا 187.

[1] . مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، چاپ سي و هشتم، 1379، ج 1، ص 191.

[2] . ص/ 72 ـ 82.

[3] . كهف/ 50.

[4] . اعراف/ 27.

[5] . اسراء/ 64.

[6] . طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه محمد باقر موسوي همداني، نشر بنياد علمي و فكري علامه طباطبائي، چاپ چهارم، 1370، ج13، ص245.

[7] . كهف/ 50.

[8] . انعام/ 112.

[9] . ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ‌دارالكتب الاسلاميه، چاپ بيست و چهارم، 1379، ج 5، ص 407.

[10] . انعام/ 112.

[11] . ر.ك: ص/ 82.