از كجا معلوم است اين نعمت ها را خداي بزرگ به ما داده است؟ - از كجا معلوم است اين نعمت ها را خداي بزرگ به ما داده است؟ نسخه متنی

از كجا معلوم است اين نعمت ها را خداي بزرگ به ما داده است؟

پاسخ

تأمل در نشانه هاي خدا و نعمت هاي او در جهان و به تعبير قرآن «تفكّر در آيات الهي» از جمله راه هاي سادة خداشناسي است. گويي هر يك از پديده هاي جهان در زمين و آسمان و در وجود انسان، نشاني از مقصود و مطلوب آشنا دارد و عقربة دل را به سوي مركز هستي كه هميشه و در همه جا حضور دارد، هدايت مي كنند.

اگر وجود اتومبيل و گواه سازندة آن و كتاب شاهنامه حاكي از سرايندة آن است نظام بزرگ و خلقت عظيم جهان آفرينش نيز نشانة بزرگي بر وجود حكيمي دانا و مقتدر يعني خداوند متعال است.[1] آيا معقول و منطقي است كه كسي بپندارد كه يك دايره المعارف بزرگ چندصد جلدي در اثر انفجاري در يك معدن فلزات بوجود آمده است. بدين گونه كه ذرّات آنها بصورت حروفي درآمده و با برخورد تصادفي با پاره هاي كاغذ، نوشته هايي را پديد آورده است و سپس كاغذها با تصادف ديگري تنظيم و صحافي شده است.؟!

بوتة گلي كه در باغچه روئيده و از ميان خاك و كود با چهرة رنگارنگ و بوي خوش ظاهر گشته است و درخت سيبي كه از دانة كوچكي برآمده و هر ساله مقادير زيادي سيب خوش رنگ و خوشبوي و خوشمزه ببار مي آورد و ساير درختان مختلف با شكل و رنگ ها و خواص گوناگون ... .

نيز بلبلي كه بر شاخ گل مي سرايد و جوجه اي كه از تخم بيرون آمده و نوك به زمين مي زند و گوساله اي كه تازه متولّد شده پستان مادرش را مي مكد و شيري را كه در پستان مادر فراهم شده و براي نوشيدن نوزاد مهيّا گشته است و ... همگي نشانه هاي اويند.[2]

عجيب تر آنكه هم زنبورهاي عسل و هم گاو و گوسفندهاي شيرده چندين بار بيش از اندازه نيازشان شير و عسل توليد مي كنند تا انسان، اين آفريده استثنايي و برگزيده، از آنها بهره مند شود!

امّا انسان ناسپاس ولي نعمت آشناي خود را نشناخته مي انگارد و دربارة او به جدال و ستيز مي پردازد. در همين بدن انسان، شگفت انگيزترين آثار تدبير حكيمانه ديده مي شود: تركيب بدن از جهازات هماهنگ، تركيب هر جهاز از اعضاء متناسب، تركيب هر عضو از ميليون ها سلول زندة خاص، اين كه همگي آنها از يك سلول مادر پديد آمده اند و تركيب هر سلول از موادّ لازم با نسبت معيّن و قرار گرفتن هر اندام در مناسب ترين جاي بدن و حركات و فعاليت هاي هدف دار اعضاء مانند جذب اكسيژن بوسيلة شش ها و انتقال آن بوسيلة گلبولهاي قرمز خون، همگي نشانه هاي اويند.[3]

در اين جا برهان وزير موحّد براي پادشاه منكر را به ياد مي آوريم، كه پادشاهي منكر خدا وزيري موحّد داشت، هرچه وزير برايش استدلال توحيد و خداشناسي مي كرد اثري نداشت، تا اين كه بدون اطلاع پادشاه دستور داد در مكاني خوش آب و هوا قصري با شكوه و جالب ساختند و انواع و اقسام درختان ميوه و گل هاي مختلف در آن قرار دادند. روزي پادشاه را به بازديد قصر دعوت نمود، پادشاه بسيار خوشش آمد و پرسيد مهندس و بنّاي اين قصر چه كساني هستند؟

وزير گفت: پادشاها! اين قصر هيچ مهندسي و سازنده اي ندارد، ناگاه ديديم كه اين قصر اين جا پيدا شده است، پادشاه گفت مرا مسخره مي كني، مگر ممكن است چيزي در عالم خودش به وجود آيد؟ وزير گفت اگر ممكن نيست اين قصر كوچك بدون سازنده باشد، چگونه ممكن است اين جهان بزرگ با همة عظمتش از آسمان و زمين و درياها و آن همه موجوداتي كه در آنهاست بدون آفريدگار باشد؟! پادشاه متنبه شد. و به وزير آفرين گفته و خداشناس گرديد.[4]

در آيات قرآن كريم به بسياري از نعمت هايي كه خداوند بر انسان ارزاني داشته اشاره شده است «هو الذي خلق لكم ما في الارض جميعاً»[5] او خدايي است كه آنچه روي زمين است براي شما آفريده است. و به اين ترتيب ارزش وجودي انسان ها و سروري آنان را نسبت به همة موجودات زمين مشخص مي كند و درست از اين جا در مي يابيم كه اين انسان را خدا براي امر بسيار پرارزش و عظيمي آفريده است كه همه نعمت ها و آنچه برروي زمين است براي او آفريده است.[6]

و افزون بر آن، عطا و بخشش اين نعمت هاي بي شمار و گوناگون، به جز از جانب خداوند حکيم و بخشاينده، امري است محال و نا ممکن، زيرا عطا و بخشش اين نعمت ها غير قابل احصا است و همگي به طور کامل محتاج به آفريننده قادر و توانا هستند. چون معطي الشئ نمي تواند فاقد آن باشد.

در نتيجه بايد اي نعمت ها از سوي خداوند قادر و توانا به ما عطا شده باشد نه از سوي غير او.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. اصول و اعتقادات در چهل درس، قائمي، نشر برگزيده.

2. آموزش عقايد، مصباح يزدي، نشر سازمان تبليغات اسلامي.

[1] . قائمي، اصول اعتقادات در چهل درس، دفتر نشر برگزيده، ص35.

[2] . مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد، شركت چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامي، ص70ـ69.

[3] . همان، ص70.

[4] . اصول اعتقادات در چهل درس، همان، ص36.

[5] . بقره/ 29.

[6] . مكارم شيرازي، ناصر با همكاري جمعي از نويسندگان، تفسير نمونه، نشر دارالكتب الاسلاميه، ج1، ص162.