اسلام که براي تمام مراحل زندگي برنامه دارد، براي جوان ماندن و دير پير شدن چه راهکارهايي دارد؟ - اسلام که براي تمام مراحل زندگي برنامه دارد، براي جوان ماندن و دير پير شدن چه راهکارهايي دارد؟ نسخه متنی

اسلام که براي تمام مراحل زندگي برنامه دارد، براي جوان ماندن و دير پير شدن چه راهکارهايي دارد؟

پاسخ

يکي از خصوصيات منحصر به فرد دين مبين اسلام اين است که اسلام ديني است جامع، بدين معنا که تمامي زمان ها براي تمامي انسان ها و براي تمامي دوران هاي زندگي انسان، دستور العمل هاي کاربردي دارد و اين جامعيت دين اسلام است که مي تواند پاسخگوي بشريت در تمامي عرصه ها باشد. و اين جامعيت و دستور العمل ها، هم در آيات شريف قرآن و هم در روايات اهل بيت ـ عليهم السلام ـ بيان شده است.

از قبل از تولد انسان، جهت انعقاد نطفه، بارداري مادر، تولد، تغذيه کودک، دوران خرد سالي، نوجواني، جوان و ... تا آخر عمر و در تمامي زمينه ها مانند: غذا، بهداشت، مسائل روحي رواني، ازدواج، تحصيل، اشتغال و ... .

ـ آيا اسلام برنامه اي براي جوان ماندن و دير پير شدن دارد يا خير؟

پاسخ اين است که انسان هنگامي که در سير طبيعي رشد قرار مي گيرد جسم انسان، پس از رسيدن به اوج رشد در جواني، کم کم به سوي ميانسالي و کهولت سن و فرسودگي جسم رفته و پيري به سراغ انسان مي آيد. نکته بسيار مهم اين است که ما در عالم علت و معلول زندگي مي کنيم و مي توانيم با رعايت اصول و روش هاي صحيح زندگي کردن و مسائل بهداشتي و تغذيه سالم اولاً جسمي سالم داشته باشيم ثانياً دچار پيري زودرس نشويم، که همه اين ها در گرو عمل به مجموعه دستورات اسلام مي باشد، که مي توان آن ها را در چند دسته قرار داد:

1. بسيار جالب است که اسلام ده ها دستور درباره روش غذا خوردن و رعايت نکات بهداشتي بيان نموده است. مانند اين که: قبل از سير شدن دست از غذا بکشيد و تا وقتي که گرسنه نشده ايد شروع به غذا خوردن نکنيد ـ قبل و بعد غذا نمک بخوريد ـ قبل و بعد غذا دست ها را بشوئيد ـ با غذاي چرب آب ننوشيد ـ هنگام غذا خوردن به غذاي ديگران نگاه نکنيد ـ غذا را آرام خوردن ـ تأکيد به روزه گرفتن و ...

روايات متعددي درباره خواص انواع خوراکي ها و مضرات آن ها بيان شده است،[1] روايات بسياري درباره بهداشت دهان و دندان، بهداشت بدن (حمام کردن ـ کوتاه کردن ناخن و موي سر و ...) ، بهداشت فردي و بهداشت اجتماعي و ... براي ما بيان شده که همه و همه تضمين کننده سلامتي انسان مي باشد. حتي درباره راه رفتن، نشستن، مطالعه کردن، خوابيدن و استراحت کردن، محبت کردن، نگاه کردن و ...

نيز آدابي بسيار زيبا و مطابق با فطرت بشري بيان شده است. که جهت بيان اين آيات و روايات نياز به چندين جلد کتاب مي باشد. از باب نمونه مي توانيد به منابع زير مراجعه نماييد.

ـ نکته اي که تذکر آن لازم است اين که: هر چه قدر رويکرد انسان به غذاهاي غير طبيعي و تنقلات مصنوعي و خوراکي هاي کاذب بيشتر شود سلامتي انسان کمتر و آرامش جسمي او به خطر مي افتد که نمونه آن را مي توانيم زندگي هاي امروزي ما خصوصاً در کشور هاي غربي مشاهده نمود.

نتيجه اين که هر چه قدر انسان در ارتباط با رعايت مسايل بهداشتي و تغذيه دستورات ديني را مراعات نمايد سلامتي و امنيت جسمي او به همان اندازه بيشتر است و در نتيجه حالت سلامتي و نيروي جواني او دوام بيشتري خواهد داشت.
نمونه آن را مي توان در بسياري از پيران يافت که گرچه سن آن ها بالاست اما به دليل مراعات و عمل به نکات ظريف ديني، روحي جوان و جسمي سالم و با نشاط دارند و از آن طرف، هستند جواناني که بدون توجه به نکات مذکور، از همان ابتدا، گرفتار بيماري ها روحي و جسمي و نهايتا پيري زود رس مي شوند.

2. مهمتر از بحث رعايت نکات پزشکي، بهداشتي و تغذيه اي، بحث رعايت تقواي الهي و مراقب بر انجام واجبات و ترک محرمات است. متأسفانه در بسياري از اوقات ما از آثار گناهان غفلت مي کنيم در نتيجه چنان که در آيات و روايات بدان اشاره شده است. براي ما مشکلات متعدد روحي، جسمي و ... پيش مي آيد، آن گاه از خدا سوال مي کنيم که چرا!! در حالي که اعمال بد ما نتيجه اش بروز مشکلات اين چنيني است. خداوند متعال مي فرمايد: و من يتق الله يجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب ...[2] هر کس تقواي الهي پيشه کند (پرهيزکار باشد) خداوند براي او گشايش قرار مي دهد و از جائي که فکرش را نمي کند روزي او را مي رساند.

امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد:

«بنده اي که يکي از واجبات الهي را ترک کند يا يکي از گناهان کبيره را به جا آورد، خداوند به نظر رحمت به او نمي نگرد...»[3]

حال سوال اين جاست که وقتي انسان مرتکب گناه و يا ترک واجب شد و از رحمت خداوند مهربان دور شد چگونه توقع دارد که در سلامت روح و جسم و در نتيجه وجود روح و جسم با نشاط و جوان باشد. پس از آثار گناه غفلت نکنيم تا همواره در فضاي برکات مادي و معنوي او بر تمام زندگي ما جاري باشد.

3. توجه جدي به مسايل اجتماعي و مراقبت در ارتباطات اجتماعي، مانند مسأله بسيار مهم ارتباط با بستگان و ارحام. در آيه قرآن مي فرمايد: ... کساني که قطع کنند آن چيزي را که خداوند امر به پيوستن آن فرموده (قطع رحم) و ... ايشان زيانکارانند.[4]

همچنين در روايات وارد شده که انجام صله رحم عمر را طولاني مي نمايد. و نيز توصيه ها و اوامر فراواني که درباره رعايت احترام والدين بيان شده که به فرمايش روايات و نيز بزرگان و افراد موفق؛ اگر مي خواهي خير و برکت و عزت و طول عمر به دست آوري، با دعاي خير و پدر و مادر و رعايت نهايت ادب و احترام آنهاست که مي تواني اين توفيقات را کسب نمايي.

همچنين مراعات حقوق ديگران تأثير بسزايي در امنيت جسم و روح انسان دارد.

4. عنايت و توجه داشتن به معنويات و اذکار مقدس خصوصاً تلاوت آيات نوراني قرآن و دعا و مناجات با خداوند مهربان.

آري مهمترين مسيري که انسان را به اوج شکوفائي و سلامت جسم و روح رهنمون مي سازد، ايجاد ارتباط انس با حضرت باري تعالي و مشغول نمودن قلب و زبان به اذکار اسمي است که خداوند متعال صريحاً مي فرمايد: الا بذکر الله تطمئن القلوب؛[5] آگاه باشيد که با ذکر خداوند قلوب آرام مي گيرد.

به خواص سوره هاي قرآن و تلاوت آن ها توجه داشته باشيد.[6] با دعاهاي مختلف براي امور مختلف انس بگيريم[7] با دعا کردن انسان مي تواند رحمت الهي را به سوي خود سرازير نموده و بلا را دفع و ...

ـ نتيجه اين که: خداوند متعال که خالق انسان مي باشد از باب قاعده لطف و محبت نسبت به بندگان، تمامي مسيرهاي منتهي به خير و سعادت و سلامتي را بيان فرموده است. مهم اين است که ما اولا از اين دستورات و توصيه هاي خير خواهانه مطلع شويم ثانيا با تمام وجود به آن عمل نماييم. ثالثاً به تمام مسايل با هم عمل کنيم مثلا اگر صرفاً به عبادت و ذکر و دعا مشغول شويم ولي به مسايل تغذيه و بهداشت بي توجه باشيم و بالعکس، يقينا نتيجه لازم را به دست نمي آوريم.

اگر اين گونه بوديم و عمل کرديم قطعاً در سلامت جسم و روح و دين قرار گرفته و همواره با روحيه اي با نشاط و با صفا خواهيم بود و از بلاها و بيماري ها و پيري زودرس و ... در امان خواهيم بود. انشاء الله

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1ـ بهداشت زندگي در پرتو قرآن، احاديث و علم روز، ابوالفضل خراساني.

2ـ حليه المتقين، علامه مجلسي.

3ـ آخرين پيامبر، اولين دانشگاه، شهيد پاک نژاد.

4ـ مکارم الاخلاق.

5ـ دعاهاي مفاتيح الجنان.

[1]. ر.ک: مکارم الاخلاق، حسن ابن فضل طبرسي، طب الرضا ـ عليه السلام ـ و طب الصادق ـ عليه السلام ـ .

[2]. طلاق / 3.

[3]. حر عاملي، وسايل الشيعه، (و لا ينظر الله الي عبده و لا يزکيه لا ترک فريضه من فرائض الله و ارتکب کبيره من الکبائر).

[4]. بقره / 27.

[5]. رعد / 28.

[6]. محدثي، جواد، آشنايي با سوره هاي قرآن، نشر سازمان تبليغات اسلامي.

[7]. ر.ک، شيخ عباس قمي، مفاتيح الجنان.