خصوصيّات مسجد اسلامي را بيان كنيد؟ - خصوصيّات مسجد اسلامي را بيان كنيد؟ نسخه متنی

خصوصيّات مسجد اسلامي را بيان كنيد؟

پاسخ

از نظر اسلام، ساختن، تعمير، آبادي مسجد ثواب‌هاي زياد دارد. پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «كسي كه مسجدي بنا كند اگر چه به مقدار جايگاه كبوتري باشد خداوند براي او خانه‌اي در بهشت بنا نمايد.»[1] خصوصيات مسجد هم كه برخي مربوط به سازندگان و برخي مربوط به خود مسجد است عبارتند از:

1ـ انگيزة ساختن مسجد بايد الهي باشد، چنان‌كه در قرآن شريف مي‌خوانيم «آن مسجدي كه از روز نخست بر پاية تقوي بنا شده شايسته‌تر است كه در آن قيام و عبادت كني.[2]

2ـ جهت حركت برنامة مسجد بايد در مسير تربيت انسان و تطهير باشد. قرآن شريف مي‌فرمايد: «در آن مسجد مرداني هستند كه دوست مي‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد.»[3]

3ـ بنيان‌گذاران و بانيان مسجد نبايد منافق و ضرر زنندگان به مسلمين باشد.[4]

4ـ بنابر احتياط واجب، مسجد را با طلا نبايد زينت داد و هم­چنين نبايد صورت چيزهايي كه داراي روح انسان و حيوان است در مسجد نقش كنند و نقاشي چيزهايي كه روح ندارد، مثل گل و بوته مكروه است.[5] امّا نوشتن آيات قرآن در بالاي محراب و ذكر نام و صفات خداوند اشكال ندارد.[6]

مسجد اسلامي، جاي نماز و ياد خدا است: «مساجدي كه در آنها ياد خدا زياد برده مي‌شود»[7]

و مسجد جايگاه عبادت خالصانه است:

«مساجد جايگاه خدا و براي خداست پس با خدا كسي را بخوانيد»[8] مسجد جايگاه زمزمه و نجواي صادقانه با خدا[9] مسجد پايگاه عروج انسان از خاك به افلاك[10] و اهل آن «دوست‌دار پاكيزگي و طهارت‌اند»[11] و سعي شود با وضو وارد مسجد شويد.[12] خلاصه مسجد اسلامي، اين است كه زمينه را براي عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نمايد، تا مؤمنان در آن­جا با پرداختن به نماز و ذكر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشويند و با خدا انس بگيرند.

7ـ مسجد بايد باعث برطرف كردن اندوه‌هاي دنيوي، افسردگي، و پناه گاه مسلمانان باشد.[13] مسجد روح پرهيز از گناه و دوري از سركشي را در جان و دل همدمان خود مي‌دهد آنان را به زيور «حيات اسلامي» آراسته مي‌كند و جامة خشيت از خدا بر اندام آنان مي‌پوشاند.[14] لذا بايد در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروي مردم را بردن، غيبت و حرفي كه بوي دنيا خواهي مي‌دهد پرهيز شود[15] و زينت ظاهري و معنوي را در آن مراعات كند[16]

8ـ پيامبر اسلام، در مسجد خويش، آيه‌هاي قرآن، احكام و معارف ديني و حتّي مسائل تاريخي را به مردم آموزش مي‌داد.[17] علي ـ عليه السّلام ـ يك پلّه پايين‌تر از پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ بر منبر مي‌نشست و براي مردم سخن مي‌گفت.[18] و امام رضا ـ عليه السّلام ـ در مسجد به مشكلات مردم پاسخ مي‌داد.[19]

9ـ مسجد بايد محل تعاون اجتماعي باشد. امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرمود: «يكي از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[20] مسجد محل احياي ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداري از عدالت است. لذا امام زمان ((عج) قيام خود را از مسجدالحرام شروع مي‌كند.[21] هم­چنين مسجد جايگاه امر به معروف و نهي از منكر است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1ـ مسجد نمونه، رحيم نوبهار، (ستاد اقامة نماز).

2ـ نقش تاريخ كتابخانه‌هاي مساجد، مؤلف محمد مكي السباعي، ترجمة محمد عباسپور و محمد جواد مهدوي.

3ـ سيماي مسجد، رحيم نوبهار دو جلد.

[1]. حرّ عاملي، محمد بن حسن، وسائل‌الشيعه، بيروت، دار احياء التراث العربي، ج 3، ص 485 و ر. ك: مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، دار احياء التراث العربي، چاپ سوّم، 1403 هـ 1983 م، ج 84، ص 1.

[2]. توبه/ 108.

[3]. همان.

[4]. توبه/ 107.

[5]. موسوي خميني، سيد روح الله، توضيح المسائل، مسئله 908.

[6]. وسائل‌الشيعه، پيشين، ج 3، ص 493 ـ 494.

[7]. حج/ 4.

[8]. بقره/ 114.

[9]. جن/ 18.

[10]. اسراء/ 1.

[11]. توبه/ 108.

[12]. وسائل‌الشيعه، پيشين، ج 1، ص 268.

[13]. همان، ج 5، ص 263.

[14]. صدوق، من لا يحضره الفقيه، قم، مؤسسة نشر اسلامي، چاپ دوّم، 1404 هـ ق، ج 1، ص 237، حديث 713.

[15]. وسائل‌الشيعه، پيشين، ج 3، ص 493.

[16]. اعراف/ 31.

[17]. عبدالحي الكتاني، التراتيب الاوارية، بيروت، دارالكتاب العربي، بي‌تا، ج 2، ص 221.

[18]. مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج 4، ص 45.

[19]. همان، ج 49، ص 100، شمارة 17.

[20]. وسائل‌الشيعه، پيشين، ج 5، ص 372.

[21]. بحارالانوار، پيشين، ج 53، ص 9.