لطفا منتظر باشید ...
آيا اعضاء و جوراح انسان در جهان آخرت براي هر كار انسان شهادت مي دهند؟ چگونه؟
پاسخ
در قرآن كريم درباره سوال مورد نظر شما مي فرمايد:«الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلي أَفْواهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنا أَيْدِيهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»[1]
يعني امروز به دهان آنها مهر مي نهيم، و دست هايشان با ما سخني مي گويد و پاهاي شان كارهائي كه انجام مي دادند شهادت مي دهند. پيام آيه در دو محور بحث مي شود:1. بر اساس اين آية مباركه پاسخ فراز اول سؤال شما كاملاً مثبت است، زيرا اين آيه مي فرمايد: در روز قيامت اعضاء انسان تسليم تمايلات خود انسان نيستند، بلكه آنها حساب خود را از كلّ وجود جدا كرده، تسليم پروردگار مي شوند و بر آستان مقدس او سر فرود مي آورند، و حقايق را با شهادت خود آشكار مي سازند، چه دادگاه عجيبي است كه گواه آن اعضاي پيكر خود بدن است، همان ابزاري است كه گناه را با آن انجام داده است.شايد گواهي اعضا بخاطر آن باشد كه اين مجرمان هنگامي كه به آنها گفته مي شود كيفر شما در برابر اعمالي كه انجام داده ايد دوزخ است به انكار برمي خيزند، به گمان اين كه دادگاه دنياست و حقايق از طريق پشت هم اندازه اي قابل انكار است، گواهي اعضاء شروع مي شود، تعجب و وحشت سراسر وجود او را مي گيرد و تمام راه هاي فرار به روي او بسته مي شود.[2]2. اما درباره اين كه كيفيت نطق اعضا چگونه است، راه حل هاي متعدد مطرح است:الف: خداوند در آن روز درك و شعور و قدرت سخن گفتن در يك يك اعضا مي آفريند، و آنها به راستي سخن مي گويند، و چه جاي تعجب، همان كسي كه اين قدرت را در قطعه گوشتي به نام زبان آدمي آفريده، مي تواند در ساير اعضا نيز بيافريند.ب: اعضاي بدن هر انساني آثار اعمالي را كه در تمام طول عمر انجام داده مسلماً با خود خواهد داشت، چرا كه هيچ عملي در اين جهان نابود نمي شود مسلماً آثار آن روي يك يك اعضاي بدن و در فضاي محيط باقي مي ماند، آن روز كه روز برُوز يافتن و آشكار شدن است، اين آثار نيز بر دست و پا و ساير اعضا ظاهر مي شود، و ظهور اين آثار به منزلة شهادت آنهاست. و اين تعبير در سخنان روزمره و تعبيرات مردم است كه مي گويند:«چشمت گواه بي خوابي تو است»[3]3. به هر حال گواهي اعضا در قيامت قطعي و مسلم است، و به نظر مي رسد كه از ميان احتمالات ياد شده، احتمال اول دقيق است لذا در آية ديگر فرمود:«تا آن زمان كه در كنار آتش دوزخ قرار گيرند گوش و چشم و پوست هاي تن آنها گواهي مي دهد به اعمالي كه انجام مي دادند»[4] و در آية ديگر نيز آمده است:«روزي كه زبان و دست و پاهاي آنها گواهي مي دهند به اعمالي كه انجام مي داده اند.»[5]4. نكته ديگر آن است كه از طريق آيات ياد شده ممكن است استفاده شود كه اعضاء انسان بر همه كارهاي او از كوچك و بزرگ شهادت خواهد داد، چه اينكه برخي از آيات در اين باره فرمود:«يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ»[6] روزي كه هر كس آنچه را از كار نيك انجام داده حاضر مي بيند. و در برخي ديگر چنين آمده است:«فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ»[7] يعني هر كس به اندازه سنگيني ذره اي كار خير انجام داده آن را مي بيند و هر كس به اندازه ذره اي كار بد كرده آن را مي بيند.از مجموع اين گونه آيات و اطلاق آيات قبلي شايد بتوان بدست آورد كه اعضاء انسان همه اعمال او را شهادت خواهد داد، بخصوص با توجه به نكته ي كه در بند (4) بيان شده بخوبي معلوم مي شود كه اعضاء همه اعمال را بازگو مي كند.نكته ديگر كه برخي از مفسران در ذيل آيات ياد شده مطرح كرده اين است كه جريان گواهي اعضا مربوط به كفار و مجرمان است، و گر نه مؤمنان بر ضد او گواهي نمي دهد.[8]براي مطالعة بيشتر:1. علامه طباطبائي، الميزان، ج 17، ص 107، نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران 1372 ش.2. ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 20، ص 248، نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران، 1379 ش.3. ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 14، ص 419، نشر پيشين.«وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ»«يعني آنها به پوست هاي تن خود مي گويند: چرا بر ضد ما گواهي داديد؟ آنها جواب مي دهند: همان خدائي كه هر موجودي را به نطق در آورده ما را گويا ساخته»«سورة فصلت آية 21»
[1] . سورة يس، آية 65.[2] . ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 18، ص 431، نشر دارالكتب الاسلاميه، 1379 ش.[3] . ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 18، ص 432، نشر پيشين.[4] . سورة فصلت، آية 20.[5] . سورة نور، آية 24.[6] . آل عمران، آية 30.[7] . سورة زلزال، آية 7 و 8.[8] . ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 18، ص 433، نشر پيشين.
