اگر بهترين موجودي كه خداوند آفريده انسان است، پس آيا نمي تواند بهتر از اين خلق كند؟ - اگر بهترين موجودي كه خداوند آفريده انسان است، پس آيا نمي تواند بهتر از اين خلق كند؟ نسخه متنی

اگر بهترين موجودي كه خداوند آفريده انسان است، پس آيا نمي تواند بهتر از اين خلق كند؟

پاسخ

1. براساس آموزه هاي وحياني، انسان از نظر صورت و سيرت (ظاهر و باطن = اندام و روح) از ساير مخلوقات بهتر و نيكوتر است. مثلاً قرآن درباره نيكويي و بهتري صورت انسان گفته است: «و صوّركم فاحسن صوركم»[1] يعني خداوند شما را صورت گري كرد و صورت تان را نيكو آفريد؛ در تفسير اين آيه گفته شده؛ انسان با قامتي موزون و راست، با صورتي زيبا و دل پذير، در نهايت نظم و استحكام آفريده شده است كه امتياز آن بر صورت موجودات زندة ديگر و انواع حيوانات در نخستين برخورد روشن و آشكار است و همين ساختمان ويژه به او امكان مي دهد كه به انواع كارها و صنايع ظريف يا سنگين دست زند و با داشتن اعضاي مختلف به راحتي زندگي كند و از موهبت حيات بهره گيرد. برخي واژة «صورت» را در آية فوق، اعم از صورت ظاهري و باطني گرفته و اشاره به انواع استعداد ها و ذوق هايي مي دانند كه خدا در انسان آفريده و او را بر ساير موجودات برتري بخشيده است. در هر حال از آية ياد شده بدست مي آيد كه انسان بهترين موجود است.[2]

از نظر روح و مقام و منزلت نيز انسان بهترين موجود است به همين جهت به مقام خلافت الهي دست يافته است و خداوند دربارة او مي فرمايد: «اني جاعلٌ في الارض خليفة»[3] من در زمين خليفه قرار مي دهم، پس در مجموع بايد گفت بر خلاف تعبير كه در پرسش آمده و با واژة «اگر انسان ...» ياد شده بايد گفت بدون ترديد انسان بهترين موجود است.

2. دربارة فراز دوم سؤال بايد گفت: گرچه خداوند قادر و توانا است و هر گونه كه اراده كند و بخواهد مي تواند موجودي را بيافريند اما از آن جا كه بهتر و برتر از انسان موجودي نيافريده است معلوم مي شود كه بهتر از خلقت كنوني عالم و آدم اصلاً فرض ندارد وگرنه آفريده مي شد چون در خداوند بُخل و امساك فيض وجود ندارد، به همين جهت كه بهتر از انسان فرض تحقق ندارد لذا خداوند در قرآن پس از بيان مراحل خلقت انسان بر خود آفرين و بارك الله گفته است «فتبارك الله احسن الخالقين»[4]؛ يعني آفرين باد بر خدايي كه بهترين آفرينندگان است.

چه اين كه خلقت عالم نيز بهتر از اين، فرض تحقق ندارد لذا خداوند فرمود: «الذي خلق سبع سموات طباقاً ماتري في خلق الرحمن من تفاوت فارجع البصر هل تري من فطور»[5]؛ يعني همان كه هفت آسمان را طبقه طبقه بيافريد، در آفرينش آن خداي بخشايشگر هيچ گونه اختلاف و تفاوتي نمي بيني باز بنگر آيا خلل و نقصان مي بيني؟

پس طبق معارف اسلامي بهتر از خلقت موجود هيچ فرض براي ايجاد وجود ندارد لذا خداوند خلق نكرده است نه اين كه نمي تواند خلق كند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

ـ ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، مجلدات؛ 21 ص229، 27 ص22، 2 ص316، 26 ص138، 18 ص200، 11 ص68، نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران 1379ش.

[1] . مؤمن/ 64.

[2] . مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، نشر دارالكتب الاسلاميه، 1379 ش، ج20، ص160.

[3] . بقره/ 30.

[4] . مؤمنون 14.

[5] . الملك 3.