آيا اهل برزخ با اهل دنيا ارتباط دارند؟ - آيا اهل برزخ با اهل دنيا ارتباط دارند؟ نسخه متنی

آيا اهل برزخ با اهل دنيا ارتباط دارند؟

پاسخ

ارتباط و سر زدن اهل برزخ با بازماندگان و عالم دنيا، بر اساس قوانين عالم برزخى كه بر اهل دنيا محسوس نيست، از بسيارى روايات به دست مى آيد تا آنجا كه در كتاب شريف كافى باب جداگانه ى پيرامون همين موضوع آمده است.

امام صادق(عليه السلام) فرمود: وقتى مؤمن به ديدار اهلش مى آيد، كارهاى كه موجب رضايت و خوشنودى او است را مى بيند، اما كارهاى كه موجب ناراحتى او مى شود از او پوشيده مى شود، اما كافر وقتى ديدار اهلش مى آيد آنچه موجب ناراحتى اش مى شود مى بيند اما كارهاى كه موجب خوشحالى او مى شود از او پوشيده مى شود.[1]

مومن و كافر به ديدار اهلش مى آيند، وقتى مؤمن مى بيند اهلش كارهاى خوب انجام مى دهد، حمد خدا مى گويد. اما وقتى كافر مى بيند اهلش كار خوب انجام مى دهد حسرت مى برد.[2]

از اين دو حديث و احاديث ديگر اين باب دو نكته به دست مى آيد:

1. سنت ديدار اهل برزخ با اهل دنيا ماهيت عذاب يا نعمت دارد و بدون هدف نيست.

2. توفيق ديدار نسبت به جايگاه مؤمن و كافر متفاوت است، اگر اين ديدار مايه ى خشنودى و كمال مؤمن باشد و مومن نيز درجه ى ايمان اش بالا باشد هر روز مى آيد و گرنه هفته ى يكبار و يا... در مقابل كافر اگر در كفرش عميق باشد و اين ديدار مايه ى شرمسارى او باشد هر روز و گرنه هفته ى يكبار و... مى بيند.[3] پس ارتباط براى اهل برزخ محدود و بر اساس ضوابط است.

اهل برزخ بسيار آرزو دارند كه چيزهاى را كه ديده اند و همين طور از احوال شان زنده هاى در دنيا آگاه شوند، قرآن مجيد از زبان مومن آل ياسين از دنياى برزخ حكايت مى كند كه مى گفت: اى كاش بستگانم و قوم من مى دانستند چگونه خداوند مرا آمرزيد و مورد كرم و رحمت خويش قرار داد.[4]

از رسول خدا نقل شده كه فرمود: براى مردگان خود هديه (صدقه و دعا) بفرستيد، ارواح مومنان هر جمعه به آسمان دنيا مى آيند، در برابر منازل خود با چشم گريان مى گويند: اى اهل و فرزندان و پدر و مادر و خويشان من! از آن اموالى كه در دست ما بود و حالا در دست شما است و عذاب و حساب آن بر ما است مهربانى كنيد به درهمى قرص نانى لباسى كه خداوند شما را از لباس هاى بهشت بپوشاند، سپس پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و همراهان گريه كردند و...[5]

منابع اهل سنت از ارتباط و حضور ارواح برزخى با عالم دنيا فراوان سخن گفته اند:

رسول خدا فرمود: كسى كه به زيارت قبر برادرى مى رود، - روح آن ميت - با او اُنس مى گيرد پاسخ سلام مى دهد; كارهاى شما بر اقوام و اقارب شما - كه در برزخ اند - عرضه مى شود و موجب خوشحالى يا ناراحتى آنها مى شود.[6]

حديث مشهورى كه از امّ سلمه نقل شده و طى آن از شهادت امام حسين(عليه السلام) خبردار شده را مشروح نقل كرده اند كه خود بهترين دليل بر ارتباط بين اين دو جهان است.

ام سلمه مى گويد: رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را در خواب ديدم در حالى كه بر سر و محاسن مبارك شان خاك نشسته بود، عرض كردم چه شده اى رسول خدا، فرمود: ديروز شاهد شهادت حسين بودم.[7]

ارتباط اهل برزخ با بستگان در دنيا از باورهاى يونانيان از جمله سقراط بوده است. چنان كه اين امر در باور هندوها نيز وجود داشته است مى گفتند به خاطر علاقه ى كه ارواح با بدن ها دارند به دنيا توجه و بازگشت دارند، لذا تا مدتى پس از مرگ بستگان خود روى سر در منزل غذا و آبى مى گذاشتند.[8]

قال علي ـ عليه السّلام ـ :

من اطاع التّوافي ضَيّعَ الحقوق و من اطاع الواشي ضيّع الصديق.

پس آنكه در كارها سستي بورزد بهره‌ها را از دست ميدهد.

و هر آنكه گفتار سخن‌چين را بشنود دوست خويش را از دست ميدهد.

نهج البلاغه، حكمت 229.

[1]. الفروع من الكافى، 3 / 230، كتاب الجنائز، باب انّ الميت يزور اهله حديث 1.

[2]. همان، حديث 2.

[3]. ر.ك: الفروع من الكافى، 30 / 31 ـ 230، كتاب الجنائز، باب ان الميت يزور اهله; حق اليقين، علامه شبّر، 2 / 374.

[4]. يس / 27.

[5]. منازل الآخرة، شيخ عباس قمى، ص 40 ـ 39.

[6]. شرح الصدور، سيوطى، ص 273 و 342 و 351.

[7]. همان.

[8]. تحقيق ما للهند، ص 436.