احاديثي كه در كتابهاي عيون اخبار الرضا(ـ عليه‎السلام ـ) و اصول كافي موجودند آيا همگي قابل استناد هستند يا اينكه ممكن است بعضي از آنها شبهه‎دار باشند؟ - [صحت احادیث كتاب هاي عيون اخبار الرضا (ع) و اصول كافي] نسخه متنی

احاديثي كه در كتابهاي عيون اخبار الرضا(ـ عليه‎السلام ـ) و اصول كافي موجودند آيا همگي قابل استناد هستند يا اينكه ممكن است بعضي از آنها شبهه‎دار باشند؟

پاسخ

كتاب شريف عيون اخبار الرضا ـ عليه‎السلام ـ تأليف شيخ صدوق از كتبي است كه علامه مجلسي ضمن تعريف و تمجيد از آن،‌ اين كتاب را به خط شيخ صدوق مي‎داند.[1]

شيخ صدوق به دعاي امام عصر ولادت يافته و مورد احترام و توثيق تمام علماي رجال شيعه است.[2]شيخ طوسي در تمجيد شيخ صدوق مي‎گويد: «صدوق حافظ احاديث و بصير به علم رجال بود و در ميان قميين مانندش در زيادي محفوظات و دانش ديده نشده است.»[3]

ابن ادريس نيز در سرائر مي‎نويسد: شيخ ما ابوجعفر علي بن بابويه، ثقة و جليل القدر و بصير به اخبار بود.[4] بنابراين، شيخ صدوق چون ثقه بوده و روايات معتبر را جمع‎آوري و نقل مي‎كرده احاديث كتاب عيون اخبار الرضا ـ عليه‎السلام ـ نيز در نزد علما رجال و حديث معتبر است،‌البته ممكن است گاهي برخي روايات نيز از ديدگاه دانشمندان رجالي و حديث شناسان از صحت و اعتبار لازم برخوردار نباشد ولي آن چه مهم است غالب روايات كتاب ياد شده داراي اعتبار است.

كتاب اصول و فروع كافي تأليف ثقة الاسلام محمد بن يعقوب كليني رازي است كه تمام علماي رجال وي را توثيق ‌نموده‎اند. نجاشي دربارة او مي‎گويد: «موثق‎ترين و ثابت‎ترين كسان در حديث است»[5] علامه حلّي و ابن داوود نيز او را توثيق كرده‎اند،‌ و به همين خاطر به ثقة الاسلام معروف شد.

مرحوم كليني در تأليف كتاب كافي بيست سال به خود رنج داد و آن را از اصول معتمده و ثقات مشايخ گردآوري كرد.

شيخ مفيد نسبت به كافي مي‎گويد: كافي بزرگترين كتاب حديث شيعه و پر فايده‎ترين آن‎هاست.[6] بنابراين روايات كتاب كافي نيز همگي داراي اعتبار و استحكام لازم هستند. البته گرچه ممكن است برخي روايات موجود در كافي نيز از نظر برخي از علماء رجال و حديث شناسان از اعتبار لازم برخوردار نباشد. ولي غالب و اكثر روايات آن معتبر هستند.[7]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. ر.ك: كاظم مدير شانه‎چي، علم الحديث و دراية الحديث، قم، انتشارات اسلامي، چاپ سيزدهم، 1377.

2. علامه مجلسي بحارالانوار، بيروت، مؤسسة‌ الوفاء، 1404هـ.ق، ج1،‌ص 6-10.

3. علم الحديث، دکتر رضا مؤدب.

[1] . ر.ك: علامه مجلسي، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، 1404هـ.ق، ج 1، ص 6.

[2] . ر.ك: مدير شانه‎چي، کاظم،‌ تاريخ حديث، تهران،‌ انتشارات سمت، چاپ اول، 1377، ص 130 ـ 131.

[3] . ر.ك: همان، ص 131.

[4] . ر.ك: همان.

[5] . ر.ك: همان، ص 116.

[6] . ر.ك: همان، ص 116.

[7] . ر.ك: همان.