معرفي کتاب «سنن ابي داود سجستاني»
ابو داود سليمان بن اشعث اَزدي سجستاني در سال 202 هجري به دنيا آمد و در سال 275 هجري در بصره وفات يافت[1]. او براي فراگيري حديث به شهرهاي خراسان، شام، مصر و حجاز مسافرت كرد و در نهايت تا پايان عمر در بصره رحل اقامت افكند. او فقه و حديث را نزد احمد بن حنبل و صفوان بن صالح، قتيبه بن سعيد و اسحاق بن راهويه فرا گرفت[2].گفته اند كه ترمذي، نسايي، صاحبان سنن و ابوعوانه اسفرائيني از او حديث سماع كرده اند[3]. و او را امام محدثان در عصر خود دانسته اند[4]. ابو داود داراي آثار مختلف علمي ؛ از جمله كتاب المسائل است كه در آن به پرسش هاي احمد بن حنبل پاسخ گفته است. ابو داود به دنبال آن بود تا احاديثي را گرد آورد كه براي استدلال فقهاء به كار مي آمد و احكام از آنها استنباط مي شد، بر اين اساس كتاب سنن خود را فراهم آورد.ابوبكر بن داسه يكي از راويان سنن از ابو داود اين سخن را نقل كرده است:
از روايات رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم پانصد هزار روايت نگاشتم و از ميان آنها 4800 حديث انتخاب كردم و روايات صحيح و نزديك به صحيح را در آن آوردم[5]. او كتاب خود را پس از نگارش به رؤيت احمد بن حنبل رسانده و او كتابش را مورد تأييد قرار داد[6].بدين خاطر كتاب سنن ابو داود از اعتباز زيادي برخوردار بوده و پس از صحيح بخاري و مسلم در مرتبه سوم قرار دارد.خطابي مي گويد: در علم حديث بسان سنن ابو داود نگاشته نشده است[7]. مشهورترين راويان سنن عبارتند از: ابوسعيد بن اعرابي، ابو علي لؤلؤي، ابوبكر بن داسه، و كتاب سنن بنا به روايت ابو علي لؤلؤي انتشار يافته است[8] شمار روايات سنن ابوداود بر اساس چاپ دارالسلام 5274 روايت است.
[1] - تاريخ مدنيه دمشق ، ج 22، ص 196 ؛ الاعلام، ج 3، ص 122 ؛ البدايه و النهايه، ج 11، ص 65.[2] - تاريخ مدنيه دمشق ، ج 1، ص 191 ؛ سير اعلام النبلاء، ص 13، ص 203 ؛ تهذيب التهذبب، ج 4، ص 150.[3] - تاريخ مدينه دمشق ، ج 1، ص 192 و، ص 197 ؛ سير اعلام النبلاء، ج 13، ص 205.[4] - تاريخ مدينه دمشق، ج 1، ص 194.[5] - سير اعلام النبلاء، ج 13، ص 209 ؛ البدايه و النهايه، ج 11، ص 64.[6] - سير اعلام النبلاء، ج 13، ص 209.[7] - به نقل از علم حديث، ص 41.[8] - تاريخ عمومي حديث، ص 148.علي نصيري- آشنايي با علوم حديث، ص 150- 151