طي هشت سال دفاع مقدس، حدود 45 هزار نفر از رزمندگان اسلام به اسارت نيروهاي عراقي در آمدند و حدود 25 هزار نفر نيز مفقود الاثر شدند، خاطرات آزادگان گوياي رنج و مشقت فراواني است كه ايام اسارت بر آنان تحميل كرده بود.عراق، آزادگان ايراني را در بدترين شرايط زيستي و عاطفي قرار داد. اما آنها همان طور كه به خاطر پايداريهايشان از سوي ملت ايران « آزاده » لقب گرفتند، دوره اسارت را با مقاومت، آزادگي و خودسازي طي كردند.27 مرداد ماه 1369 روزي بود كه اولين گروه آزادگان در ميان استقبال پر شور و به ياد ماندني مردم ايران از مرز خسروي واقع در استان كرمانشاه، وارد خاك وطن شدند. مراسم ورود اولين گروه آزادگان به خاك وطن به طور رسمي و با حضور مسئولان مملكتي، خانوادههاي آزادگان و بسياري از مردم ايران انجام گرفت. در حالي كه گروه نوازندگان ارتش جمهوري اسلامي ايران مارش پيروزي مينواختند. اين مراسم به طور مستقيم از سيماي جمهوري اسلامي ايران پخش شد و بسياري از مردم ايران در شهرها و روستاها آن روز را پاي تلويزيون گذراندند.آزادگان سرافراز به محض ورود به خاك ايران، در اقدامي دسته جمعي و به ياد ماندني، در مرقد مطهر امام خميني(ره) حضور يافتند و باز ديگر با بنيان گذار انقلاب اسلامي تجديد پيمان كردند.در ميان آزادگان، كساني بودند كه وقتي به اسارت دشمن در آمدند، فرزندشان تازه به دنيا آمده بود و وقتي به وطن بر ميگشتند، با نوجواني رو به رو ميشدند كه باور نميكردند او همان نوزاد سال اسارت است.آزادگاني هم بودند كه در سنين نوجواني به اسارت دشمن در آمده بودند و هنگام ورود به خاك وطن، پس از سالهاي طولاني اسارت، چنان رشيد و برومند شده بودند كه هيچ كس باور نميكرد اين مرد، همان نوجوان ديروز است.آزادگان بسياري نيز بودند كه هنگام ورود به وطن، نه پدر و مادرشان آنها را ميشناختند و نه آنها پدر و مادرشان را، سالهاي طولاني اسارت، چهرهها را تغيير داده بود.