پايگاه هاي وبلاگ نويسي
چکيده
پديده وبلاگ در ايران با استقبال و توجه زيادي همراه بوده است. اگر چه اکنون از تب اوليه آن کاسته شده؛ اما به همان نسبت نيز نهادينه شده است. استقبال بسيار کاربران فارسي زبان، توسعه دهندگان وب ايراني را نيز به ايجاد سرويس هاي ساخت و مديريت وبلاگ واداشته است. سرويس دهنده هاي خدمات وبلاگ، اين امکان را در اختيار کاربران اينترنت قرار مي دهند که بتوانند يادداشت هاي روزانه خود را به صورت آنلاين، بر روي اينترنت ثبت کرده، اجازه دهند ديگران از اين نوشته ها استفاده کنند.در حال حاضر 5 پايگاه بزرگ ارائه دهنده خدمات رايگان وبلاگ نويسي به زبان فارسي فعاليت مي کنند که هر يک نقاط ضعف و قوت خاصي دارند و هر يک طرفداراني براي خود جمع کرده اند.اين ابزارها نيز، چون ابزارهاي خارجي، از نظر چارچوب کار و عوامل اصلي مانند هم هستند و تنها از نظر امکانات جانبي، سرعت، جذابيت و مواردي از اين قبيل، تفاوتهايي با هم دارند.اين مقاله با اشاره به موقعيت هر يک از اين ابزارها در ايران به طور خاص، به بيان برخي ويژگي هاي متمايز کننده پارسي بلاگ خواهد پرداخت.ورود وبلاگ به ايران
پس از گذشت قريب چهار سال از ورود وبلاگ به ايران و استقبال بي نظير از انواع قشرهاي کاربران اينترنتي از اين پديده جديد، شاهد رشد روزافزون انواع وبلاگ ها در زمينه هاي مختلف هستيم. بي شک در جامعه اي با ساختار ديني و عقايد و باورهاي مذهبي، هر پديده اي گرچه در محيط مجازي، بسيار زود رنگ و بوي مذهبي مي گيرد. وبلاگ نيز از اين امر مستثني نيست. اين مسئله به ايران، اختصاص ندارد و در ساير کشورها نيز به صورت هاي متفاوت مشاهده مي شود. در اين مقاله به بررسي ابزارهاي موجود وبلاگنويسي و امکانات آنها براي وبلاگ هاي مذهبي، به خصوص پارسي بلاگ خواهيم پرداخت.سرويس دهنده هاي خدمات وبلاگ، اين امکان را در اختيار کاربران اينترنت قرار مي دهند که يادداشت هاي روزانه خود را به صورت آنلاين، بر روي اينترنت ثبت کرده و اجازه دهند، ديگران از آن استفاده کنند. از اين طريق تجربيات و احساسات دروني افراد جامعه به اشتراک گذاشته مي شود و نرم افزار وبلاگ نويسي، امکان بهره مندي از اين نوشته ها را به همگان مي دهد.ابزارهاي وبلاگ نويسي غالباً رايگان يا ارزان هستند و محتواي غير سازمان يافته وب را سازماندهي مي کنند. اين ابزارها، با تنظيم کدهاي HTML(1 و XML(2 محيط جذابي تهيه مي کنند. اين جريان در سال 1999م با ظهور نخستين ابزار رايگان وبلاگ نويسي، با نام بلاگر توسط شرکت «پيرا»[1] شروع شد.بيشتر سيستم ها يا ابزارهاي وبلاگ نويسي در کارکرد و عمل مشابه هم هستند و قالب و چهارچوب اصلي آنها يکي است: همه آنها مطالب را به صورت تاريخي معکوس تنظيم مي کنند؛ زمان و تاريخ ثبت هر مطلب را با درج نام نويسنده آن ثبت مي کنند؛ آرشيو هفتگي يا ماهانه دارند؛ غالباً قسمتي براي ثبت نظرات وبلاگ نويسي به زبان فارسي فعاليت مي کنند. اين سايت ها هر يک طرفداران خاصي دارند. اين ابزارها نيز مانند ابزارهاي خارجي، از نظر چارچوب کار و عوامل اصلي مشابه بوده و تنها از نظر امکانات جانبي، سرعت، جذابيت و... با هم تفاوت هايي دارند. پس از ميهن بلاگ، به تازگي سايت هاي بلاگفا و بلاگ اسکاي، و در روزهاي اخير پارسي بلاگ هم با درج امکانات جديد، سعي کرده اند که از قافله عقب نمانند. درباره زمينه هاي فعاليت اين پايگاه ها مرز مشخصي وجود ندارد؛ ليکن پارسي بلاگ، با توجه به نوع طراحي و امکانات (اعلام اوقات شرعي، احاديث امامان و سخنان بزرگان دين و قوانين و مقرراتي که در اين مورد تدوين کرده و نيز نحوه عضوگيري خاص آن که تنها از طريق معرفي نامه قابل ثبت است) نشان داده است که بيشتر از ساير موارد به نشر مطالب ديني و مذهبي تمايل دارد. با اين توصيف، به بيان برخي ويژگي هاي متمايزکننده پارسي بلاگ خواهيم پرداخت.پرشين بلاگ[2]
پرشين بلاگ نخستين ابزار وبلاگ نويسي ايراني شناخته مي شود که بيشترين تعداد کاربر را در ميان سرويس دهنده هاي فارسي دارد. اين سايت امکانات مورد نياز يک وبلاگ نويس ساده را دارد، هدف مديران سايت، بيشتر حفظ کيفيت و نيز از دست ندادن کاربراني بوده که با مشاهده سرويس هاي مشابه، احتمال مهاجرت آنها به سرويس هاي ديگر وجود دارد. به عنوان اولين ابزار فارسي زبان، پرشين بلاگ در مدت زمان کوتاهي در ميان وبلاگ نويسان ايراني شناخته شد؛ يکي از معايب اين سيستم سرعت پايين آن است که با ظهور ابزارهاي ديگر به نظر مي رسد مديران آن بايد براي اين مشکل تدبيري بينديشند. همچنين يک انجمن رفع اشکال مستقل نيز با نام پرشين تاک[3] دارد که کاربران مي توانند مشکلات خويش را در آنجا مطرح کنند.بلاگ اسکاي[4]
بلاگ اسکاي نخستين پايگاهي بود که به رقابت با پرشين بلاگ برخاست. اين سيستم در مدتي بسيار کوتاه تعداد زيادي کاربر جذب نمود. امکاناتي که بلاگ اسکاي در اختيار کاربران مي گذاشت، نسبت به امکانات پرشين بلاگ بهتر بود. امکان ويرايش قالب نظرسنجي، افزودن لوگو، سرعت بالا و نداشتن تبليغ، مهم ترين برتري هاي بلاگ اسکاي بودند؛ اين سايت پس از مدتي هک شد و حدود يک ماه غير قابل استفاده بود؛ اما دوباره وبلاگ هاي اين سرويس فعال شدند.مديران اين پايگاه، هر چند وقت يک بار عضوگيري مي کنند و دوباره آن را مي بندند. اين سرويس به تازگي ويرايش شده و امکانات قابل توجهي را در اختيار کاربران خود نهاده است.بلاگفا[5]
بلاگفا در آغاز نسبت به سيستم هاي مشابه امکانات بيشتري نداشت؛ اما سادگي و سرعت آن موجب جذب تعداد قابل توجهي از کاربران شد و بنظر مي رسد به همين دليل هنوز در ميان کاربران ايراني محبوبيت خاصي دارد. در حقيقت اگر امکانات آن را با ساير ابزارها يکسان بدانيم، اين سرعت و سهولت بلاگفا است که آن را متمايز مي کند. همچنين بخش پيوندهاي آن نيز براي کاربراني که با طراحي قالب آشنايي ندارند، بسيار مناسب است. به تازگي نيز بخش پروفايل در آن ايجاد شده که وبلاگ نويسان مي توانند، تصوير خود يا لوگوي سايت را به همراه توضيحاتي درباره نويسنده و وبلاگ، در آن قرار دهند.اين سرويس نيز امکانات تازه اي چون امکان ايجاد وبلاگ گروهي و موضوع بندي مطالب را به سايت خود افزوده است.(شکل3)ميهن بلاگ[6]
سيستم ميهن بلاگ، نسبت به بقيه جوان تر است؛ اما امکاناتي حرفه اي و جالب توجه در اختيار کاربران مي گذارد. به گونه اي که مي توان گفت اين امکانات حتي با سيستم هاي مديريت وبلاگ شخصي نيز برابري مي کند: سيستم قدرتمند جست وجوگر، امکان ارسال به آينده و ارسال خلاصه و ادامه مطلب، امکان اضافه کردن نويسنده هاي وبلاگ با شناسه هاي متفاوت (وبلاگ گروهي) و... از جمله امکانات اين سيستم است، شايد سخني به گزاف نگفته باشيم که وبلاگ گروهي در ايران با اين سيستم شناخته تر شد. اين سايت همچنين يک انجمن رفع اشکال نيز براي کاربران تدارک ديده شده است.پارسي بلاگ[7]
پارسي بلاگ که از مرداد 1383 کار خود را آغاز کرده است، از لحاظ امکانات، تقريباً بيشتر امکانات سيستم هاي مذکور را داراست، به علاوه امکانات بسيار زياد و کارآمدتري نيز دارد که سيستم هاي ديگر فاقد آنها است. جديت مديران پارسي در برخورد با موارد خلاف قوانين، موجب ايجاد محيطي سالم در پارسي بلاگ گرديده است. به همين دليل بيشتر وبلاگ نويساني که قصد نوشتن مطالب مفيد دارند يا وبلاگ نويسان مذهبي، جذب اين سيستم شده اند.پارسي بلاگ کتاب و cd اي از نوشته هاي منتخب وبلاگ ها را با نام کشکول پارسي منتشر کرده که در نوع خود کار جديدي است. هدف مديران اين سايت، بيشتر ارتقاي سطح کيفي محتواي وبلاگ هاست. به تازگي پارسي بلاگ، نسخه جديد اين سيستم را به همراه نسخه آزمايشي سيستم پارسي يار (شبکه دوست يابي) به کاربران خود ارائه کرده است که به طور کلي هم از نظر طراحي گرافيکي و هم از لحاظ امکانات با سيستم قبلي تفاوت هاي بسيار زيادي دارد.برخي امکانات منحصر به فرد پارسي بلاگ
همان گونه که گفته شد پارسي بلاگ تقريباً بيشتر امکانات موجود در ديگر سيستم هاي وبلاگ نويسي يادشده مذکور را داراست و علاوه بر آنها امکانات ديگري نيز دارد که منحصر به خود پارسي بلاگ است.با توجه به اينکه وبلاگ نويسان اغلب افراد غير متخصص در زمينه برنامه نويسي هستند، پارسي بلاگ کار را در بيشتر موارد براي کاربران خود بسيار آسان کرده است؛ براي مثال بيشتر کاربران براي ايجاد بخش هاي لينک دوستان (لينکدوني)، آرشيو وبلاگ و لوگوي وبلاگ، در سيستم هاي ديگر، بايد تغييراتي در قالب وبلاگ بدهند که اين خود مستلزم آشنايي کاربر با برنامه html است. اما در سيستم پارسي بلاگ اصلاً نيازي به تغيير در قالب نيست و تمام کارها به صورت هوشمند و به سادگي انجام مي گيرد.صفحه مشخصات فردي
پارسي بلاگ، براي هر يک از کاربران خود صفحه اي مجزا، با عنوان صفحه مشخصات خود در نظر گرفته است که کاربر به راحتي مي تواند، اطلاعاتي را در مورد خود، به همراه عکس و نيز توضيحات مفيد ديگر که موجب ايجاد ارتباط زنده تر در دنياي صفر و يک مي گردد، وارد آن نمايد.ويرايش پيام هاي ارسالي
بکي از امکانات بسيار مفيد و کاربردي پارسي بلاگ، امکان ويرايش پيام هايي است که وبلاگ نويس ارسال کرده است تا پيش از اقدام پارسي بلاگ به ايجاد اين سيستم، يکي از معضلاتي که وبلاگ نويسان هميشه با آن دست به گريبان بودند، عدم دسترسي به پيام هاي ارساليشان بود. پارسي بلاگ از همان ابتدا اين امکان را دارا بود که نشان از تفکر قوي مسئولان پايگاه در جهت برآورده کردن نيازهاي روزمره وبلاگ نويسان است.مشترکان وبلاگ
چنانچه وبلاگي مورد توجه شما قرار گرفت، شما به سادگي و با وارد کردن اسم و ايميل خود در وبلاگ مورد نظر، مشترک آن وبلاگ مي شويد و از آن پس، هرگاه وبلاگ مذکور مطلب جديدي اضافه نمايد، از طريق ايميل به شما خبر داده خواهد شد.آلبوم تصاوير
تصاوير خود را چگونه در وبلاگم قرار دهم؟ اگر شما يک وبلاگ نويس هستند، حتماً تا به حال با اين سؤال برخورد کرده ايد. تقريباً بيشتر وبلاگ نويسان، حداقل يک بار خواستار پاسخ اين سؤال شده اند. براي کاربران پارسي بلاگ، پاسخ بسيار ساده است. کافياست شما تصويرهاي مورد نظر خود را تا حجم 512 کيلوبايت، در بخش آلبوم تصاويرتان بارگذاري کنيد و از آدرس آن در متن هاي مورد نظر استفاده کنيد. به همين سادگي!پارسي يار (سيستم دوست يابي مشابه اورکات)
پارسي بلاگ، انجمني براي وبلاگ نويسان سيستم خود تهيه کرده که کاربران پس از عضويت در آن، علاوه بر طرح سؤالات و پيشنهادات خود، مي توانند گروه هاي مختلفي را تدارک ديده، مديريت نمايند. چنان که گفته شد، اين سرويس به تازگي به پارسي بلاگ افزوده شده است.جست وجوي وبلاگ هاي پارسي بلاگ
امکان پيدا کردن مطلب از طريق جستجو، از ديگر بخش هايي بود که جاي آن تقريباً تا قبل از اقدام پارسي بلاگ به ايجاد آن خالي بود. پارسي بلاگ علاوه بر امکان جستجو در متون، عنوان و بخش هاي ديگر وبلاگ هاي خود، حتي در جديدترين متون وبلاگ ها به صورت پيشرفته و ساده، امکان جستجوي وبلاگ هاي از روي نام وبلاگ (فهرست وبلاگ ها، فهرست الفبايي و همچنين فهرست موضوعي يادداشت ها) و درخت موضوعي را نيز فراهم آورده است.با استفاده از سيستم جستجوي پيشرفته پارسي بلاگ، مي توانيد عنوان وبلاگ، يادداشت ها يا پيام ها را با هم يا مجزا جستجو کنيد يا در صورت تمايل، فقط محتواي يک وبلاگ خاص را با وارد کردن آدرس آن جستجو کنيد.امکان ويژه ديگري که در پارسي بلاگ به صورت انحصاري قرار داده شده، انتخاب موضوع براي هر يادداشت، به صورت مستقل است. جدا از اينکه شما چه موضوعاتي را براي وبلاگ خود انتخاب کرده ايد، مي توانيد مجدّداً از ميان درخت موضوعات پارسي بلاگ، هر موضوعي را که مناسب مي دانيد، به يادداشت خود مرتبط سازيد تا ذيل هر يادداشت در وبلاگ شما، اين موضوعات مرتبط نمايش داده شوند و کليک روي هر يک از اين موضوعات، فهرست عناوين يادداشت هاي موجود در پارسي بلاگ در همان موضوع را نمايش مي دهد. چنانچه موضوع يادداشت شما با درخت موضوعي پارسي بلاگ منطبق نباشد، اين امکان نيز به سيستم جديد اضافه شده است که شما موضوع مورد نظر خود را نيز براي نوشته خود انتخاب کنيد (موضوعات نوشته شما).مديريت وبلاگ
مهم ترين بخشي که يک وبلاگ نويس با آن سروکار دارد، « مديريت وبلاگ » است. محلي که بايد روزنوشت هاي خود را وارد کند و تنظيمات وبلاگ خود را انجام دهد.در بخش «مديريت وبلاگ» پارسي بلاگ، شما با فهرستي از عناوين مديريتي روبه رو مي شويد که در بيشتر سرويس هاي وبلاگ نويسي ديده مي شوند: مديريت يادداشت ها و پيام ها، جعبه متن ساده و پيشرفته، جعبه متن بدون ابزار (براي استفاده سريع در اينترنت)، فهرست روز نوشت ها، مديريت موضوعات يک يادداشت (براي اين کار بايد گزينه « موضوع » يادداشت مورد نظر را انتخاب کنيد)، مديريت نظرات و پيام هاي يک يادداشت، پيام هاي خصوصي، نشاني IP نويسنده.از نظر امکانات، پارسي بلاگ تقريبا در تمام موارد، تفاوت هاي فاحشي با ساير سيستم هاي مشابه دارد؛ براي مثال از نظر جعبه متن، پارسي بلاگ کاربردي ترين ابزار براي ويرايش متن توسط وبلاگ نويسان را به سه شکل مختلف، به همراه يک جعبه متن بدون ابزار براي کاربران خود در نظر گرفته است. کاربران با توجه به سلايق و سرعت دسترسي به اينترنت، مي توانند جعبه متن دلخواه خود را انتخاب نمايند.پنجره متحرک، پنجره اي ويژه در صفحه اصلي پارسي بلاگ تعبيه شده که پيام هاي فوري را به اطلاع کاربران مي رساند. پيام هاي ويژه، نظرسنجي و راهنماي آنلاين.از ديگر ويژگي هاي منحصر به فرد پارسي بلاگ اين است که، شما در هر بخش و گزينه از نرم افزار وبلاگ نويسي پارسي بلاگ اگر بر روي علامت پرسش (؟) کليک کنيد، راهنمايي مختصر و گويايي در مورد کاربرد و عملکرد همان گزينه مشاهده خواهيد کرد.امکانات بخش نظرات وبلاگ
بخش نظرات وبلاگ هاي سيستم پارسي بلاگ، با ساير سيستم هاي مشابه فارسي زبان کاملاً متفاوت است. در اين بخش که تقريباً همه سيستم هاي مشابه يادشده به دلايلي چون بالا بردن امنيت سيستم، حتي اجازه انتخاب آن را از کاربران خود سلب کرده اند، پارسي بلاگ ابزار بسيار مناسبي براي ويرايش متن، رنگي کردن، تغيير موقعيت نوشته ها از نظر چينش در سطر(چپ چين و راست چين و وسط چين شدن)، کلفت (Bold) کردن نوشته ها و حتي لينک دادن به نوشته، علاوه بر امکان درج شکلک و ... براي کاربران خود در نظر گرفته است.بخش نظرات وبلاگ هاي پارسي بلاگ، به دليل امکان ارسال فايل هاي HTML عکس دار و موسيقي دار از ساير سيستم هاي مشابه کاملاً متمايز شده است.امضاي الکترونيکي
آيا اين نظر را شما براي وبلاگ من گذاشته ايد؟! اين چه نظري است که شما براي من ارسال کرديد؟!در سيستم هاي مشابه ديگر، هنوز هم کاربران با اين مشکل روبرو مي شوند که از عنوان و آدرس آنها سوء استفاده ميشود؟ اما پارسي بلاگ با ابداع سيستم امضاي الکترونيک، اين مشکل را تا حدود زيادي حل کرده است. در اين سيستم کاربران به راحتي پيش از ارسال پيام، به وسيله امضاي الکترونيکي که مخصوص صاحب وبلاگ است، هويت خود را تأييد ميکنند.پيام خصوصي
اين بخش نيز از اقدامات و امکانات پارسي بلاگ است که بسيار کاربردي و لازم مي نمود، اما پيش از سيستم پارسي بلاگ، هيچ يک از سيستم هاي مشابه توجهي به آن نداشتند.پاسخ مدير وبلاگ به نظرات رسيده
با اين امکان، مدير هر وبلاگ مي تواند پيام رسيده را در صفحه نظرات خود و ذيل همان پيام پاسخ دهد. چنانچه شخص نظر دهنده، هنگام ارسال نظر ايميل خود را وارد کرده باشد، بلافاصله پس از پاسخ مدير وبلاگ، ايميلي براي وي ارسال خواهد شد و او را از اين پاسخ مطلع خواهد نمود.سخن آخر
پايگاههاي ايراني ارائه دهنده امکانات وبلاگ نويسي، با ارائه امکانات سازگار با زبان و فرهنگ ايراني، امکان وبلاگ نويسي آسان تر را براي تعداد بيشتري از کاربران فراهم ساخته اند. اين سيستم ها به تازگي تغييراتي در ظاهر و امکانات خود ايجاد کرده اند.با توجه به ويژگيهايي که درباره سرويس وبلاگ نويسي پارسي بلاگ گفته شد به نظر مي رسد، اين سرويس با امکانات ويژه اي که براي انتشار مطالب مذهبي و ديني قرار داده است، مانند درج سخنان بزرگان به جاي تبليغات، اعلام وقت اذان، تأکيد موارد ديني و امنيت نسبتا بالا از طريق سيستم عضوگيري خاص و...، سعي دارد از اين پديده جديد در خدمت اشاعه و انتشار اطلاعات ديني و مذهبي، راه جديدي را در ميان سرويس هاي وبلاگ نويسي باز کند و تقريبا در اين زمينه هم موفق بوده است.منابع
بررسي سيستم هاي مديريت وبلاگ (TOOLS BLOGGING)، همشهري 15/7/82.هزاوه، بابک (1384)، نگاهي به سرويس هاي وبلاگ نويسي فارسي، روزنامه آسيا، 27/6/84.h ttp://www.parsiblog.com/parsibloghelpH TTP://WWW.PARSIBLOG.COMh ttp://www.persianblog.comh ttp://www.blogfa.comH TTP://WWW.MIHANBLOG.COMh ttp://www.blogsky.comطاهره کرمي - فصلنامه ره آورد نور، ش 13، ص73[1] . PYRA[2] . persianblog.com[3] . persiantalk.com[4] . BLOGSKY.COM[5] . Blogfa.com[6] . mihanblog.com[7] . PARSIBLOG.COM