دانشگاه مجازي - دانشگاه مجازی نسخه متنی

دانشگاه مجازي

رؤياي ارتباط با مردمان سراسر دنيا، مخصوص سياستمداران، تجار و يا جهانگردان نيست؛ بلكه ارتباطات با مفهومي وسيع تر از گذشته، به گونه اي ناگسستني با زندگي روزمره ما پيوند خورده است.

به عقيده مك لوهان، «رسانه ها از طريق دگرگون ساختن محيط، نسبت هاي منحصر به فردي از دريافت هاي حسي در ما به وجود مي آورند».

گسترش هر يك از حواس، شيوه تفكر و كنش ما و به طور كلي، شيوه درك ما از جهان را تغيير مي دهد و زماني كه اين نسبت ها تغيير مي كند، انسان ها تحول مي يابند. در اين ميان، اينترنت چونان پنجره اي است كه افراد به فراخور احساس، نوع نگاه و سطح دانش خود، مناظر گوناگوني از آن را به نظاره مي نشينند.

امروزه در جامعه ما و به ويژه قشر دانشگاهي، كمتر كسي است كه با امكانات گسترده و امروزي اينترنت ناآشنا بوده، خود را بي نياز از اين فناوري فرض كند. از طرفي امكانات مجازي اينترنت، آن قدر گسترده شده كه كم كم، مرز ميان واقعيت و مجاز، در حال از بين رفتن است.

يك مثال عمده در اين زمينه، تحصيلات و دانشگاه مجازي است.

بدون شك، بسياري از ما عناويني چون دانشگاه مجازي، VU، VU web و... را شنيده ايم؛ اما به راستي دانشگاه مجازي چيست و چه كاركردهايي در سطوح مختلف آموزشي مي تواند ايفا نمايد؟

همان گونه كه مي دانيم، يكي از مشكلات آموزش عالي، همواره ارائه سرويس به افرادي بوده است كه يا به علت مسافت و يا به علت اشتغال، امكان حضور در دانشگاه را نداشته اند. از طرفي در سال هاي اخير، توجه استادان از نحوه تدريس در كلاس، به سمت روشي تركيبي از دوره هاي پيشرفته، سخنراني و ابزارهاي مديريت جلب شده است.

در حال حاضر، اكثر دانشگاه هاي مطرح دنيا، در حال تعويض روش سنتي خود با روش آموزش مجازي هستند و در رأس اين تغييرات، كامپيوتر، اينترنت و سيستم ارتباطات ماهواره اي قرار دارد.

در يك تعريف كلي، آموزش از راه دور، عبارت است از دوره هاي آموزشي كه در آن، استاد و دانشجو به لحاظ فيزيكي از هم فاصله دارند و فاقد ارتباط نزديك و رو در رو مي باشند. در اين شيوه آموزشي، عملاً دانشجو احساس حضور فيزيكي در كلاس را دارد و از امكانات و خصوصيات يك كلاس درس حضوري برخوردار است. از اين رو، دانشگاه مجازي، بر اساس دست يابي به اهداف و مزاياي زير طراحي شده است:

1. عدم نياز به حضور فيزيكي استاد و دانشجو در كلاس درس كه خود باعث كاهش هزينه هاي لازم براي ساختمان سازي مجتمع هاي دانشگاهي مي گردد. همچنين در شهرهاي بزرگ، منجر به كاهش رفت و آمد و در نتيجه، كمتر شدن بار ترافيك شهري و آلودگي هوا مي شود.

2. تمام امور بانكي از قبيل دريافت شهريه و هزينه و ساير خدمات آموزشي، از طريق كارت اعتباري يا فيش بانكي صورت مي گيرد.

3. برنامه ريزي، زمان بندي و حتي استخدام استادان و نيز پرداخت هزينه تدريس، از طريق اينترنت انجام مي شود.

4. تمام امور ثبت نام، كنترل مدارك، انتخاب واحد و بررسي پيش نيازها، بررسي وضعيت درسي دانشجو، ارائه امكانات كمك آموزشي، برگزاري امتحانات، ارائه كارنامه و مدرك تحصيلي و... نيز از طريق اينترنت صورت مي گيرد.

5. دانشگاه مجازي، باعث مي شود كه دانشگاه، همواره در دسترس باشد.

در اين دانشگاه، دانشجو مي تواند حضوري online ويا offline در كلاس درس داشته، به راحتي با استاد مربوط ارتباط برقرار كند؛ به مباحثه و طرح سؤالات درسي خود بپردازد و اين، يعني عدم وابستگي دانشگاه و كلاس درس، به زمان خاص.

6. دانشجو مي تواند از كتابخانه هاي اينترنتي موجود در دانشگاه مجازي استفاده كند و به منابع متنوعي از مقالات، كتاب ها و مطالب درسي، دسترسي پيدا كند.

7. در دانشگاه واقعي، درس توسط يك استاد ارائه مي شود؛ در صورتي كه در دانشگاه مجازي، درس ها توسط گروه هاي مجرّب آماده شده، دانشجو مي تواند بارها در جلسه درس حاضر شود و مطالب را مشاهده نمايد و اين، موجب افزايش كيفيت ارائه درس ها مي شود.

8. دانشگاه هاي واقعي، به سبب محدوديت مكاني و...، تعداد محدودي دانشجو را از طريق آزمون هاي مختلف مي پذيرند؛ در حالي كه دانشگاه مجازي، اين محدوديت را ندارد و تمامي افراد علاقه مند به تحصيل، شانس ادامه تحصيل در دانشگاه را خواهند يافت.

9. امكان استفاده از استادان مجرّب دانشگاه هاي مختلف.

10. كاهش تعداد نيروهاي اداري در دانشگاه.

11. تسريع در انجام مراحل اداري از قبيل ثبت نام و برگزاري آزمون ها.

براي ورود به دانشگاه مجازي، كافي است مراحل ثبت نام را از طريق اينترنت دنبال نماييد؛ به طور مثال، براي LOG IN اوليه در يكي از دانشگاه هاي مجازي، مي توانيد به آدرس زير مراجعه كنيد:

w ww. vu.org

بعد از تكميل فرم مشخصات، فهرستي از درس هاي ارائه شده به همراه تقويم زماني كلاس ها و نيز مبلغ شهريه هر درس، نمايان مي شود و شما با انتخاب درس ها، عملاً در دانشگاه مجازي ثبت نام مي شويد؛ اما به خاطر داشته باشيد كه تنها بعد از پرداخت شهريه واحدهاي درسي، مجوز ورود به فضاي دانشگاه مجازي را خواهيد يافت.

دانشگاه مجازي، تقريباً همه پارامترهاي دانشگاه واقعي را پوشش مي دهد؛ به طور مثال، سطح دسترسي دانشجو يا گروهي از دانشجويان توسط مدرس تعيين مي گردد (خواندن، نوشتن و يا ارسال به صورت ناشناس).

دانشجويان مي توانند تكاليف خود را از طريق e-mail دانشگاه مجازي ارسال نموده يا فايل هاي خود را به يك پوشه گروهي مشترك upload كنند.

بسياري از دانشگاه هاي مجازي، امكان تشكيل گروه هاي كاري و انجمن هاي دانشجويي را داشته، اتاق هاي گپ سراسري را نيز پشتيباني مي كنند. از اين ميان، مي توان به محيط نرم افزاري web CT كه يكي از بهترين روش هاي موجود در جهان، در زمينه E-learning مي باشد، اشاره كرد.

WEB CT در حال حاضر، در بين 65 شركت توليد كننده نرم افزارهاي آموزشي، رتبه اول را دارا مي باشد؛ به طوري كه بيش از 2680 دانشگاه و مؤسسه آموزش عالي در 81 كشور جهان، از آن استفاده مي كنند. 420000 استاد در سراسر گيتي، مشغول تدريس 780000 دوره آموزشي تحت WEB CT به بيش از 17000000 دانشجو هستند.

با امكانات بسيار قوي اين محيط، يك طراح مبتدي، مي تواند ظرف 15 دقيقه، درس مورد نظر خود را بر روي اينترنت منتشر نمايد.

قابليت معرفي و پياده سازي 100000 دانشجو بر روي يك server، امكان بررسي حضور دانشجو در كلاس، ارزيابي نتايج، ارتباط با دانشجو با كمك امكاناتي از قبيل E-mail، chat و whiteboard و نيز امكان نمره دهي online و ... از ويژگي هاي اين محيط مي باشند.

به هر حال، دانشگاه مجازي نيز چون ساير دانشگاه ها قوانين خاص خود را دارد؛ به طور مثال، در استفاده از تابلو اعلانات، چت روم ها و ساير فرم هايي كه در دسترس عموم قرار مي گيرد، هرگونه سوء استفاده، مزاحمت، تهديد، دخالت در امور اعضاي دانشگاه مجازي، طرفداري هاي حزبي و جناحي، اشاعه ويروس و مسائل ضداخلاقي، سرقت نرم افزار، تصاوير گرافيكي و موسيقي و يا ساير مطالب موجود در دانشگاه، درخواست هاي شخصي، اطلاعيه هاي تجاري و تبليغاتي و يا هر گونه موردي از اين دست، به جز مواردي كه با اجازه VU صورت مي گيرد، ممنوع مي باشد.

در پايان اين نكته حائز اهميت است كه چون اطلاعات در شبكه هاي كامپيوتري، در محيط انتقال به اشتراك گذاشته مي شوند و امكان استفاده از آن براي ديگران نيز مهيا خواهد شد، اين احتمال وجود دارد كه نفوذگران، اقداماتي انجام دهند كه منجر به تغيير محتوا ويا از كار انداختن سرويس گردد كه البته به كمك روش هايي چون رمزنگاري داده ها و احراز هويت و استفاده از خطوط اختصاصي، مي توان از بروز موارد ياد شده اجتناب كرد.

علاقه مندان به دانستن نكات تخصصي و فني مبحث فوق، مي توانند سؤالات خود را به نشاني پست الكترونيك Mirmohammadiporseman.net ارسال نموده، يا به آدرس هاي اينترنتي زير مراجعه نمايند:

W WW.WEBCT.COM: مرجع كاملي از دانشگاه مجازي.

w ww.icde.net : مركز اسلامي آموزش از راه دور.

vu.ui.ac.ir : دانشگاه مجازي اصفهان.

W WW.REISU-FARS.COM: دانشگاه مجازي شيراز.

سايت پرسمان