لطفا منتظر باشید ...
ورزش در روايات
1 . حق بدن
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ :اِنَّ لِرَبِّكَ عَليكَ حقّاً، وَ انَّ لِجَسَدِك عَليكَ حقّاً، وَ لِاَهْلِكَ عَلَيكَ حقّاً.[1]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: پروردگارت بر تو حقّي دارد، و بدنت بر تو حقّي دارد، و خانواده‌ات (نيز) بر تو حقّي دارد.2 . شنا بهترين سرگرمي
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ :خَيْرُ لَهوِ الْمُؤمِنِ السَّباحهٌ.[2]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: بهترين سرگرمي براي مرد با ايمان، شنا.3 . كار و ورزيدگي
قال علي ـ عليه السلام ـ : مَنْ يَعمَلْ يزدد قُوَّهً، مَنْ يُقَصِّرْ في الْعَمَلِ يَزْدَدْ فَتْرَهً .[3]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمودند: هركس كار (بدني) كند قوي‌تر شده، و هر كس در كار كردن كوتاهي نمايد، ضعيف‌تر خواهد شد.4 . پرهيز از چاقي
قال الصّادق ـ عليه السلام ـ : وَ لاتَسمَّنوا تَسَمُّنَ الْخَنازيرِ لِلذِبْحِ.[4]امام صادق ـ عليه السلام ـ توصيه فرمودند: از چاق شدن همانند خوكهايي كه براي ذبح،چاق(و نگهداري) مي‌شوند بپرهيزيد.5 . جهت ورزش
قال علي ـ عليه السلام ـ : يا رَبِّ، يا رَبِّ، يا رَبِّ؛ قَوِّ علي خِدْمَتِكَ جَوارِحي.[5]حضرت علي ـ عليه السلام ـ در فرازي از دعاي كميل عرضه مي‌دارد:پروردگارا! پروردگارا! پروردگارا! اعضاء و جوراح مرا، در راه خدمت به خودت، قوي و نيرومند گردان.
6 . درخواست سلامتي و قوّت
قال السجّاد ـ عليه السلام ـ : اَللّهمَّ اَعْطِنِي... الصِّحَّه في الجسمِ وَ القُوَّهَ فِي الْبَدانِ.[6]امام سجاد ـ عليه السلام ـ در دعاي ابوحمزه ثمالي عرضه مي‌دارد: خداوندا سلامتي در جسم و توانايي بدني به من ارزاني فرما!7 . از همه قوي‌تر
قال علي ـ عليه السلام ـ : اَقْوي النّاسِ، اَعْظَمُهُمْ سُلطاناً عَلي نَفْسِهِ.[7]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمودند: در بين مردم، آن كس از همه قوي‌تر است كه تسلّطش بر (هواي نفس) خويش، بيشتر باشد.8 . قوي‌ترين مردم
قال علي ـ عليه السلام ـ : اَقْوي النّاسِ مَنْ قَوِِيَ عَلي غَضَبهِ بِحِلْمِه.ِ[8]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمودند: در بين مردم، آن كس از همه تواناتر است كه بر فرو نشاندنِ خشم خود، به واسطه حلم و بُردباري‌اش، توانا باشد.9 . اسب، خير است
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اَلْخَيْرُ مَعْقودٌ بِنواصِي الْخَيْلِ الي يَوْمِ الْقِيامَهِ.[9]رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند:خير و خوبي تا روز قيامت به پيشاني اسب، گره زده شده است.10 . مسابقه اسب سواري و جايزه آن
قال الباقر ـ عليه السلام ـ : اِنَّ رَسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ سابَقَ بَيْنَ الْخَيلِ، وَاَعْطَي السَّوابِقَ مِنْ عِنْدِهِ.[10]امام باقر ـ عليه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ مسابقه اسب‌دواني ترتيب داد و جوايز آن را از مال خويش پرداخت نمود.11 . شركت در مسابقه
قال السجّاد ـ عليه السلام ـ : اِنَّ رَسول اللهِ ـ صلي الله عليه و آله ـ اَجْرَي الْخَيلَ وَ جَعَلَ سَبقَها اَواقِيَ منْ فِضَّهٍ.[11]امام سجاد ـ عليه السلام ـ فرمودند:رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ (در مسابقه اسب‌دواني) اسب دوانيد، و جايزه‌اش را چندين آق[12] از نقره قرار داد.
12 . پهلوان، دوست داشتني است
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اِنَّ اللهَ يُحِبُّ الرَّجُلَ الْقَوي.[13]رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: خداوند متعال انسان قوي و نيرومند را دوست دارد.13 . ورزشكار خوشبخت است
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : طُوبي لمنْ اَسْلَمَ وَ كان عَيْشُهُ كِفافاً وَ قُواهُ شِداداً.[14]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: خوشبخت كسي است كه اسلام را پذيرفته و به قدر معاش خود، درآمد دارد قواي بدنش نيرومند است.14 . حقّ كودك در آموزش ورزش به او
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : حَقُّ الْوَلَدِ عَلي والِدِهِ اَنْ يُعَلِّمَهُ الكِتابَهَ وَ السَّباحَهَ و الرِّمايَهَ وَ اَنْ لايَرزُقَهُ اِلّا طَيِّباً و ... .رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: حق فرزند (پسر) بر عهده پدرش اين است كه به او نوشتن و شناكردن و تيراندازي را آموزش دهد روزيِ او را تنها از راه حلال و پاكيزه تهيه نمايد... .15 . تيري از تيرهاي اسلام
قال الصّادق ـ عليه السلام ـ : اَلرَّمْيُ سَهْمٌ مِنْ سَهامِ الاِسلام.ِ[15]امام جعفر صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: تيراندازي (خود) تيري از تيرهايِ اسلام است (اگر مسلمانان، تيراندازان خوبي باشند، مي‌توانند با دشمنان اسلام مبارزه كنند و دشمن نيز از آنها خواهد ترسيد و فكر حمله به آنها را به مغزِ خود راه نخواهد داد).16 . زمان و هوايِ مناسب
قال علي ـ عليه السلام ـ : و َسِرِِالْبَرْدَيْنِ، وَ‌غَوِّرْ بِالنّاسِ وَ رَفِّهْ فِي السَّير.ِ[16]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: در بامداد و عصر كه هوا خنك است راه‌پيمايي كن و در وسطِ روز (كه هوا گرم است) مردم را (براي استراحت و آسايش) باز دار و آهسته بران (تا ناتوانان نيز بتوانند همراه توانايان بيايند).17 . مصداق آيه قرآن
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اَلا اِنَّ الْقُوَّهَ الرَّمْي، اَلا اِنَّ القُوَّهَ الرَّميُ.[17]پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: آگاه باشيد (يكي ازمصداق‌هاي) «قُوَّت» (در آيه: وَاَعِدُّوا لَهُم مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ) همان تيراندازي است، آگاه باشيد «قوّت» همان تيراندازي است.18 . رابطه غيرت و قهرماني
قال علي ـ عليه السلام ـ : ثَمَرَهُ الشَّجاعَهِ الْغيرَهُ.[18]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: غيرت، ثمره و حاصلِ شجاعت و قهرماني است.19 . تداومِ تمرينات
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : مَنْ تَرَكَ الرَّمْيَ بَعدَ ما عَلِمَهُ رغْبَهً عَنْهُ فَاِنَّها نِعْمَهٌ كَفَّرَها.[19]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود:كسي كه پس از ياد گرفتن تيراندازي از روي ميل و رغبت، آن را ترك كند، نعمتي از نعمت‌هاي خدا را كُفران نموده است.
20 . رابطه شجاعت و همّت
قال علي ـ عليه السلام ـ : شَجاعَهُ الرَّجُلِ عَلي قَدْرِ هِمتِهِ.[20]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: شجاعت انسان متناسب با همّتِ اوست.21 . خير و نيكي در شمشير است
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اَلْخَيرُ كُلُّهُ في السَّيفِ وَ تَحْتَ ظِلَّ السَّيْفِِ.[21]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: همه خوبي‌ها در شمشير و زير سايه شمشير است.22 . قوّت يعني شمشير و سپر
عَنْ اَبي عَبدِالله ـ عليه السلام ـ في قَولِ الله تَعالي «وَاَعدُّ وا لَهُمْ مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قوه» قالَ: سَيْفٌ وَ تُرسٌ.[22]امام صادق ـ عليه السلام ـ در تفسير فرموده:خداوند متعال «آنچه قوّه و توان داريد براي (مقابله با) آنها مهيّا سازيد» فرمودند: (منظور از قوّه) شمشير و سپر است.
23 . بهترين سرگرمي
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : عَلَيْكمْ بِالرَّمْيِ فَاِنَّهُ مِنْ خَيرِ لَهوكُمْ.[23]رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: به تيراندازي روي آوريد، زيرا يكي از بهترين سرگرمي‌ها شما است.24 . سايه شمشيرها
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اِنَّ اَبوابَ الْجَنَّهِ تَحْتَ ظِلالِ السُّيوُف.ِ[24]رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: درهاي بهشت زير سايه شمشيرهاست.25 . قوّت و ضعف ارزشمند
قال علي ـ عليه السلام ـ : وَاِذا قَويتَ فَاقْوا عَلي طاعه اللهِ، وَ اذا ضَعُفْتَ فَاضْعَفْ عَنْ مَعْصِيهِ الله.[25]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود:و هرگاه توانا بودي، بر اطاعت و بندگي خدا توانا باش و اگر ناتوان بودي از معصيت و نافرمانيِ خدا ناتوان باش.
26 . لزوم آموزش ورزشي
قال النّبي ـ صلي الله عليه و آله ـ : عَلِّمُوا اَبْنائكُمُ السَّباحَهَ و الرِّمايَه.َ[26]پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: به پسرانتان شنا و تيراندازي را آموزش دهيد.27 . قوي‌ها نيز ضعيفند!
قال علي ـ عليه السلام ـ : كُلُّ قَويًّ غيرَالله سُبْحانَهُ ضَعيف.[27]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: هر نيرومندي جز خداوند سبحان، ضعيف و ناتوان است.(پس به زور بازو و ساير توانايي‌هايتان مغرور نشده و از آن سوء استفاده نكنيد.)
28 . جوازِ بازي و ورزش
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اُلْهُوا وَ الْعَبُوا فَاِنّي اَكْرَهُ ان يُري في دينِكُم غِلظَه.ٌ[28]رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: تفريح و بازي كنيد زيرا دوست ندارم، در دين شما خشونتي ديده شود.29 . ميانه‌روي در ورزش
قال علي ـ عليه السلام ـ : وَلْيَكُنْ اَحَبُّ الامُورِ اِلَيكَ اَوْسَطَها فِي الْحَقِّ وَ اَعَمَّها في العَدلِ.[29]حضرت علي ـ عليه السلام ـ :كاري كه بايد بيش از هر كار دوست داشته باشي، ميانه‌روي در حقّ است و همگاني كردن آن در برابري و دادگري.
30 . استراحت شب قبل از مسابقه
قال علي ـ عليه السلام ـ : فَاََرِحْ فيهِ بَدَنَكَ و رَوّحْ ظَهرُك.َ[30]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: اول شبِ (قبل از مبارزه) تن و مركبت را آسوده گذار.31 . پرهيز از درگيري
قال علي ـ عليه السلام ـ : لا تُقاتِلَنَّ اِلّا مَنْ قاتَلَكَ.[31]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود:جنگ مكن مگر با كسي كه با تو بجنگد.32 . رابطه صداقت و قهرماني
قال علي ـ عليه السلام ـ : لَوْ تميزَتِ الاَشياءُ لَكانَ الصَّدقُ مَعَ الشَّجاعَهِ.[32]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود:اگر اشياء دسته‌بندي شوند بدون شك صدق و راستي با شجاعت و قهرماني همراه خواهد بود.
33 . تأييد كُشتي
مَرَّ النَّبِيُّ بِرَجُلَيْنِ كانا يَتَصارَعانِ فَلَمْ يُنْكِرْ عَلَيهما.[33]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ از كنار دو مرد كه با يكديگر كُشتي مي‌گرفتند عبور نموده، آنها را سرزنش نكرد.34 . پرهيز از زورگويي
قال علي ـ عليه السلام ـ : لاتَكُنْ قَويّاً عَلي ضعيف.ٍ[34]حضرت علي ـ عليه السلام ـ فرمود: براي افراد ضعيف، قوي مباش (و به آنها زورگويي و ستم مكن).35 . مؤمن قوي
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : الْمؤْمِنُ الْقَويُّ خََيْرٌ وَ اَحَبُّ مِنَ الْمؤمِنِ الضَّعيفِ (مؤمنٍ ضعيفٍ).[35]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود:شخص باايمانِ قوي و نيرومند از شخص با ايمانِ ضعيف، بهتر و دوست‌داشتني‌تر است.
36 . ورزشِ كودكان و تشويق آنها
عنِ الصّادق ـ عليه السلام ـ عَنْ اَبائِهِ قال :دَخََلَ النَّبيُّ ذاتَ لَيْلَهٍ بَيْتَ فاطِمَهَ ـ عليها السلام ـ وَ مَعَهُ الْحَسَنُ و الْحُسَينُ ـ عليهما السلام ـ فَقالَ لَهُما النّبِيُّ ـ صلي الله عليه و آله ـ قُوما فَاصْطَرِعا.فَقاما لِيَصْطَرِعا، وَ قَدْ خَرَجَتْ فاطِمَهُ صَلَواتُ اللهِ عَلَيها في بَعْضِ خِدْمَتِها فَدَخَلَتْ فَسَمِعَتِ النَّبي ـ عليه السلام ـ وَ هوَ يَقوُلُ:اَيِّهِنْ يا حَسَنُ! شُدَّ عَلَي الحُسَيْنِ فَاَصْرعْهُ فَقالَتْ لَهُ:يا ابَهْ واعَجَباهُ، اَتُشَجّعُ هذا علي هذا؟ تُشَجِّعُ الْكَبيرَ عَلَي الصَّغير؟! فَقالَ لَها:يا بُنيَّهُ، اَما تَرْضينَ اَنْ اَقولَ اَنا: يا حَسَنُ شُدَّ عَلَي الحسينِ فاَصْرعْهُ، و هذا حَبيبي جِبْرئيلُ يقولُ:يا حسينُ شُدَّ عليِ الحسنِ فَاَصرعهُ؟[36]امام صادق ـ عليه السلام ـ به نقل از پدران بزرگوارش مي‌فرمايد:شبي پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ به خانه فاطمه ـ عليها السلام ـ وارد شد. امام حسن و امام حسين ـ عليهما السلام ـ نيز (كه در سنين كودكي بودند) به همراه ايشان بودند. آن حضرت خطاب به آن دو فرمود: بپا خيزيد و با يكديگر كُشتي بگيريد.آنها نيز برخاسته و به كشتي پرداختند، حضرت فاطمه ـ عليها السلام ـ كه براي انجام كاري از اتاق خارج شده بود وارد شد و متوجه شد كه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ امام حسن ـ عليه السلام ـ را تشويق نموده و مي‌فرمايد:حسن! بپر، حسين را محكم بگير و به زمين بزن.با تعجب عرض كرد:پدر جان! اين بسيار عجيب است كه شما حسن را تشويق مي‌كنيد تا حسين را شكست دهد! چگونه شما پسرِ بزرگتر را تشويق مي‌كنيد تا پسر كوچك‌تر را شكست دهد؟!پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ در پاسخ فرمود: دختر جان! آيا تو راضي نمي‌شوي من بگويم: «حسن! حسين را به زمين بزن»، در حالي كه دوستم «جبرئيل» اينجا ايستاده و مي‌گويد: «اي حسين! حسن را محكم گرفته و به زمين بزن؟!
37 . شُكرانه بازوي توانا
قال علي ـ عليه السلام ـ : كُونا لِلظّالِمِ خَصْماً وَلِلْمَظلومِ عَوْناً.[37]حضرت علي ـ عليه السلام ـ در وصيّت خويش خطاب به امام حسن و امام حسين ـ عليهما السلام ـ فرمود:همواره دشمنِ ظالم و ياور مظلوم باشيد.
38 . بالاترين توان
قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : لاقُوًّهَ كَغَلَبَهِ الْهوي... و لاقُوَّهَ كَرَدِّ الْغضَب.ِ[38]پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود:هيچ قوه‌اي همانند غلبه بر هواي نفس... و هيچ تواني مثلِ برگرداندن (و فرونشاندن) خشم نيست.
39 . پيروزي بر قوي‌ترين دشمن
وَخَرَجَ ـ صلي الله عليه و آله ـ يَوْماً وَ قَومٌ يُدْحُونَ حَجراً، فَقالَ: اَشَدُّكُمْ مَنْ مَلَكَ نَفْسَهُ عِندَ الْغَضَب.ِ[39]روزي پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ از كنار گروهي (از جوانان) عبور كرد كه سنگ (بزرگي) را جابجا مي‌كردند، فرمود: قوي‌ترين شما كسي است كه به هنگام خشم و غضب، خويشتن‌داري كند.40 . حق‌پذيري در مسابقه
قال السجّاد ـ عليه السلام ـ :اِنَّ النَّبيَّ اَجْري الْاِبِلَ مُقْبِلَهً مِنْ تَبوُكٍ فَسَبَقَتِ الْعَضْباءُ، عَلَيها اُسامَهٌ فَجَعَلَ النّاسُ يَقولونَ:سَبَقَ رَسُولُ اللهِ وَ رَسوُلُ اللهِ يَقُولُ سَبَقَ اُسامَه .[40]امام سجاد ـ عليه السلام ـ فرمود:پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ در مسير بازگشت از جنگ تبوك در حالي كه بر شتري سوار بود با اسامه كه بر شتري به نام «عَضباء» سوار بود مسابقه داد. «عَضباء» (از شتر پيامبرـ صلي الله عليه وآله ـ)پيشي گرفت. مردم (تماشاگر فرياد زده و) مي‌گفتند: رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ برنده شد.ولي رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ مي‌فرمود: (اينطور نيست، بلكه من باختم و) اُسامه برنده شد.[1] . بحارالانوار، ج 70، ص 128.[2] . نهج‌الفصاحه، ص 319، حديث شماره 1527.[3] . غررالحكم، ج 5، دص 204.[4] . الكافي، ج 6، ص 270 و الحياه، ج 4، ص 206.[5] . مفاتيح‌الجنان، فرازي از دعاي كميل.[6] . مفاتيح‌الجنان، دعاي ابوحمزه ثمالي.[7] . غررالحكم، ج 2، ص 436.[8] . غررالحكم، ج 2، ص 435.[9] . تفسير مجمع‌البيان،ج 4، ص 475، و تفسير الصّافي، ج 4، ص 298.[10] . وسائل‌الشيعه، ج 13، ص 351.[11] . وسائل‌الشيعه، ج 13، ص 350.[12] .آق نوعي واحد سنجش است و به معني يك دوازدهم رطل است (ترجمه منجد الطلّاب).[13] . بحارالانوار، ج 64، ص 184.[14] . بحارالانوار، ج 72، ص 67.[15] . وسائل‌الشيعه، ج 13، ص 348.[16] . نهج‌البلاغه فيض الاسلام، نامه 12، ص 856.[17] . بحارالانوار، ج 103، و الحياه، ج 5، ص 71 به نقل از تفسير مجمع البيان.[18] . غررالحكم، ج 3، ص 328.[19] . ميزان‌الحكمه، ج 4، ص 182.[20] . غررالحكم، ج 4، ص 181.[21] . تهذيب‌الاحكام، ج 6، كتاب الجهاد.[22] . بحارالانوار، ج 103، ص 191.[23] . ميزان‌الحكمه، ج 4، ص 183.[24] . نهج‌الفصاحه، ص 115، حديث شماره 576.[25] . نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام، حكمت، 375، ص 1268.[26] . نهج‌الفصاحه، ص 413، حديث شماره 1955.[27] . غررالحكم، ج 4، ص 536.[28] . نهج‌الفصاحه، ص 105، حديث شماره 531.[29] . نهج‌البلاغه، فيض‌الاسلام، نامه 53، 996.[30] . نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام، وصيت 12، ص 856.[31] . نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام، نامه 12، ص 856.[32] . غررالحكم، ج 5، ص 118.[33] . اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ج 14، ص 285.[34] . غررالحكم، ج 6، ص 436.[35] . الاسلام و الطّبّ، ص 263 و مسائل تربيتي اسلام، دكتر حجّتي، ص 141.[36] . بحارالانوار، ج 103، ص 189.[37] . نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام، نامه 47، ص 977.[38] . بحارالانوار، ج 78، ص 165.[39] . بحارالانوار، ج 77، ص 148، حديث 67.[40] . بحارالانوار، ج 102، ص 190، و وسائل‌الشيعه، ج 13، ص 351. `)حسين صبوري
