لطفا منتظر باشید ...
آئين دوستي
پيشگفتار
سپاس خداوندي را كه برپاية محبت و دوستي، همة عالم وجود را خلق كرد و سلام و درود بر محمد و آلمحمد ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ كه درخت دوستي را بنا نهاده و كيش مهر و عطوفت و آيين دوستي و تفاهم را در جامعه تبيين نموده و با بيان شيوا و سيرة عملي خود همة آدميان را تا پايان روزگار به همدلي و رفاقت و انس دعوت فرمودهاند.واژة «دوستي» كلمهاي است كه انسان از دوران كودكي با آن آشنا و تا پايان عمر خود با آن مأنوس است و به همين جهت در جامعه، روزنامهها، مجلات، رسانههاي گروهي، صدا و سيما، مجامع آموزشي و مراكز علمي از آن زياد سخن ميگويند و هريك با برداشتهاي متفاوت و سلايق مختلف، تعاريف گوناگوني از آن دارند.از آنجا كه انسان موجودي اجتماعي است و با توجه به نياز روحي و جسمي او به دوست و رفيق راه، و نظر به اهميت موضوع «دوستي» و اثري كه در ساختار شخصيت هر فرد دارد؛ بر آن شدم كه با استفاده از كلام وحي و سخنان سازندة ائمه معصومين: در اين كتاب به اين موضوع بپردازم.پيش از هرچيز يادآوري چند مطلب لازم است.الف) كتاب حاضر مشتمل بر سه بخش است: بخش اوّل دوستي و تعريف آن، انواع دوستيها و نقش دوست در زندگي، نظر اسلام پيرامون اهميت گزينش دوست و نياز روح و جسم هر فرد به آن. بخش دوم چگونگي انتخاب، و ويژگيهاي دوستان شايسته و وظايف انسان در مقابل دوستان خود. بخش سوم و پاياني دربارة خطر دوستان ناشايست، ذكر صفات آنان و آثار دوستيهاي ناشايست.ب) اين نوشتار به گونهاي ساخته و پرداخته شده است كه براي استفادة نسل نو بويژه مقطع سني جوانان مفيد و قابل مراجعه باشد. ميدانيم كه ميل به دوستيابي چيزي است كه از نوجواني كمكم شدت ميگيرد و در جواني به اوج خود ميرسد. جوانان در اين دوران معمولاً بيشتر به دنبال گزينش دوست ميباشند و به صورت طبيعي سؤالات مختلفي در ذهن آنان به وجود ميآيد؛ از جمله اينكه: چه كسي را به دوستي خود برگزينيم؟ چگونه انتخاب كنيم؟دوستان خوب و بد كداماند؟ صفات هر يك از آنان چيست؟ آيا لازم است پيش از انتخاب دوست، او را آزمايش كنيم؟ و... دهها سؤال ديگر كه در اين راستا به ذهن ميرسد.
در اين كتاب سعي شده تا با بياني ساده به اين سؤالات پاسخ گفته و راههاي بهتر و مطمئنتر در جريان اين انتخاب نشان داده شود.ج) بسياري از دوستيهايي كه در جامعة ما جريان دارد، دوستيهايي است ناپايدار. اين دوستيها به دلائل گوناگون پس از مدتي از بين ميروند و معمولاً براي هر دو طرف نتيجهاي جز رنج و ناراحتي به بار نميآورند. امّا به راستي چرا اينگونه است و چرا عدهاي هرچند صباح دوستاني را رها كرده و دوستان ديگري را برميگزينند؟علت اين ناپايداري را معمولاً خود افراد يا نميدانند و يا توجهي به آن ندارند. در اين نوشتار علت اين ناپايداري بيان شده است.د) در زبان فارسي واژة «دوست» كلمهاي آشنا و گويا است و براي همة افرادي كه آن را به كار ميبرند مفهوم روشني دارد امّا در زبان عربي از واژههاي مختلفي براي بيان مفهوم دوستي استفاده ميشود. مثلاً در بهرهگيري از آيات و احاديث، به كلمههايي برميخوريم همچون صديق، رفيق، خليل، حبيب، محبت، مودّت، مصاحبت، مجالست، اخوّت و...در تهية اين مجموعه در حدّ توان تلاش گرديده تا با نظري نسبتاً جامع، آيات و روايات متعدد كه با الفاظ مختلف، به طور كلي ناظر به موضوع دوستي است مورد توجه و استفاده قرار گيرد. البته حجم آيات و رواياتي كه به اين مقوله پرداختهاند بسيار زياد است؛ لاجرم گزيدهاي از آنها با ترجمهاي آزاد و گويا به كار گرفته شده است. با اين اميد كه مقام والاي دوست را بهتر بشناسيم و به ساحت او حرمت نهيم و در دوستيهايمان پايدار بمانيم و همواره با هم و در كنار يكديگر با محبت و صلح و صفا زندگي كنيم.قم ـ زمستان 1378غلامرضا بهرامي
