پيشگفتار - پرسمان عصمت نسخه متنی

پيشگفتار

گفتمان عصمت پيامبران و امامان، از موضوعات مهّم كلامى است كه متكلمان و حكيمان و عارفان را از گذشته بدان مشغول ساخته است و به جهت اهميت آن، امروز نيز با چالش هاى جديدى رو به رو است.

اثبات اين بحث، از زاويه ى درون دينى بسيار آشكار است; زيرا پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) در احاديث فراوانى از عصمت اهل بيت خويش، سخن به ميان آورده است; اما از منظر برون دينى، پرسش هاى مهمى را فرا روى خود دارد:

آيا مقام عصمت، امرى اعطايى و جبرى است يا اين كه پيامبران و امامان با تلاش خود بدان دست يافته اند؟ حال اگر عصمت، موهبتى الهى باشد، چگونه مى توان برترى آنان بر ساير انسان ها را ثابت كرد؟

چگونه مى توان وجود انسان هاى معصوم را پذيرفت، با اين كه هيچ انسانى از شهوت و اميال نفسانى خالى نيست؟

آيا تجربه ى دينى دانستن وحى، با عصمت انبيا سازگار است؟

اگر عصمت پيامبران، امرى مسلم است، پس چرا برخى از اصحاب آن ها به ايشان اعتراض مى كردند؟

آيا اصولا مى توان مقام عصمت را به غير از پيامبران و امامان سرايت دارد؟

البته پرسش هاى ديگرى از منظر درون دينى نيز نسبت به اين مسئله وارد است كه بايد با اتقان علمى بدان پرداخت:

اگر پيشوايان دين از عصمت برخوردارند، پس چرا برخى خطاها و گناهان را به خود نسبت مى دهند و يا اين كه در پاره اى امور با اصحاب خود مشورت مى كردند و يا اين كه دايماً گريه و زارى و استغفار مى نمودند؟

«پرسمان عصمت» كه به كوشش پژوهش گر ارج مند، آقاى حسن يوسفيان به رشته ى تحرير در آمده است، به شبهات و پرسش هايى از اين قبيل پرداخته است. تلاش پر ثمر اين پژوهش گر قابل تقدير است و اميد است كه منشأ حركتى آغازين جهت پژوهش هاى بنيادين تر گردد.
بر خود فرض مى دانم از تمام عزيزان و سروران و استادانى كه در به سامان رساندن «پرسمان عصمت» نقش مؤثرى داشته اند، تشكر نمايم:

استاد فرزانه حضرت آيت اللّه جعفر سبحانى كه على رغم مشغله هاى فراوان، پرسش ها و پاسخ هاى اين كتاب را با دقت مطالعه نموده و با ره نمودهاى خود محقق محترم را هدايت ساختند;

حضرت حجت الاسلام و المسلمين سيد هاشم حسينى بوشهرى، مدير محترم مركز مطالعات و پژوهش هاى فرهنگى حوزه ى علميه كه هدايت ها و حمايت هاى ايشان در پيش رفت و سرعت فرايند دست آوردهاى مركز مؤثر بوده است;

حجج اسلام سيد محمد على داعى نژاد، مسئول دفتر پژوهشى و سيد هبت اللّه صدرالسادات، مسئول دفتر ارتباطات و هم آهنگى، اكبر اسد عليزاده، مسئول گروه كلام اسلامى و سيدمصطفى آل سيدغفور مسئول آماده سازى آثار، عبدالرحيم سليمانى و حميد كريمى كارشناسان مركز و نيز ساير عزيزانى كه با تلاش و ارزيابى عالمانه ى خود، اين اثر را آماده ساختند.

عبد الحسين خسروپناه

جانشين مركز مطالعات و پژوهش هاى فرهنگى حوزه ى علميه

25 / آذر /1380 سوال : 1 / شوال / 1422.