بهترين جهيزيه يك مادر - در حريم حجاب نسخه متنی

بهترين جهيزيه يك مادر

امام كاظم ـ عليه السلام ـ مي‌فرمايند: «جهاد المرئة حُسْنُ التَّبعُّلِ»[1].

جهاد زن، نيكو شوهرداري كردن است.

دختري در كمال عقل و درايت، كه از زيبايي و حُسن جمال نيز برخوردار بود، رئيس قبيلة كنده، او را خواستگاري كرد، مراسم ازدواج در كمال خوشي و موفقيت پايان يافت، داماد، رئيس قبيلة كنده، و عروس نيز دوشيزه‌اي بنام «ام ياس» دختر عوف‌ بن ملحم شيباني بود. قبيلة داماد خود را براي پذيرايي از عروس آماده مي‌كردند، جشن مفصلي ترتيب داده، گوسفندها قرباني نموده و شترها نحركرده بودند. بيشتر افراد دو قبيله از مرد و زن، در مراسم جشن و شادماني شركت داشتند.

عده‌اي از زنان قبيلة كنده براي بردن عروس،‌ به خانة آنها رفته‌بودند، زنان خانوادة عروس، او را براي فرستادن به خانة شوهر آماده مي‌كردند. در اين موقعيت حساس و فراموش نشدني،‌ «امامه» مادر عروس كه از سخنوران عصر خود شمرده مي‌شد و داراي عقل و فكري متين و رأيي استوار بود، دختر را مشايعت نمود و در آخرين لحظات،‌ نصايحي سودمند،‌ به عنوان بهترين جهيزيه براي او بيان كرد كه از نظر خوانندگان محترم مي‌گذرد:

«دخترم! اگر زني از داشتن همسر بي‌نياز بود، قبل از او پدر و مادرش، بايستي بي‌نياز از يكديگر مي‌بودند، و اگر چنين بود او بوجود نمي‌آمد. آري مردان براي زنان و زنان به‌خاطر مردان آفريده شده‌اند، قانون زوجيت در جهان حكم‌فرماست و سرپيچي از قانون خلقت، ستيزه با هستي و حيات خويشتن است. بنابراين دخترم! تو نيز به پيروي از همين قانون بايد ازدواج كني و كردي. اكنون نيز از خانة پدر به خانة شوهر مي‌روي! خانه‌اي كه تو را پرورش داده و آشيانه‌اي را كه در آن خوگرفته بودي، ترك مي‌كني، و قدم به خانة ديگري مي‌گذاري،‌و يار و مصاحب تازه‌اي اختيار مي‌كني. خانه‌اي كه تاكنون نمي‌شناختي و يار و همنشيني كه قبلاً با او مأنوس نبودي. اكنون اگر خواهان سعادت و رستگاري خويشتن مي‌باشي، به نصايح مادرانة من گوش فرا ده، تا در خانة شوهر نيز همچون خانة پدر، عزيز و محترم‌باشي.

دخترم! براي شوهر، بهترين يار و مونس‌باش، تا او نيز براي تو صميمي‌ترين يار و فداكار باشد. نصايح ده‌گانة مرا بپذير كه براي تو بهترين جهيزيه است، جهيزيه‌اي كه تمام نمي‌شود و نفعش در همة عمر به تو مي‌رسد، و سعادت و خوشبختي تو و فرزندان و شوهرت را تأمين مي‌كند:

1. در زندگي قناعت را پيشه‌كن و از هوس‌هاي بي‌جا كه شوهرت را خسته مي‌كند واحياناً از عهدة انجام آن برنمي‌آيد و زندگي شيرين را در كام هر دو تلخ مي‌گرداند، بپرهيز. آري! قانع‌باش و درآمد شوهر را در نظر بگير، و بعد برايش خرج بتراش، توقعات بي‌جا را كنار بگذار و پا را از گليم خويش فراتر مَنِه.

2. معاشرت و همزيستي با توافق كامل، شيرين است. اين در صورتي امكان‌پذير است كه لااقل يكي از طرفين، گوش شنوا داشته‌باشد و احياناً ناسازگاري‌هاي معاشر و همنشين خود را تحمل كند. بنابراين سعي كن همه جا و همه وقت در كليه مسائل مشترك، با هم يكدل و يك‌زبان باشيد، و اگر گاهي اختلاف سليقه‌اي پيش آمد، چه مانعي درد كه تو از حق خويش بگذري و از تمايلات خود صرف‌نظر كني و سخن همسرت را بشنوي.

3 و 4. چشم براي ديدن، ‌و شامه براي بوييدن است. انسان از ديدن مناظر زيباي طبيعت لذت مي‌برد و از تماشاي مناظر زشت و زننده نفرت دارد. بيني نيز از بوييدن انواع عطرهاي دل‌پسند و بوييدني‌هاي خوش، حظّ و بهره مي‌برد، و به عكس از بوهاي بد، سخت ناراحت مي‌شود، بنابراين دخترم! به تو سفارش مي‌كنم كه مواظب‌باش چشم همسرت، در خانه كه بر صورت و اندام تو مي‌افتد، يا خانه و اثاث آن را تماشا مي‌كند، در جايي از آن زشتي نبيند و منظرة زننده‌اي را مشاهده نكند، هميشه در آرايش خود و خانه‌ات دقت‌كن! همه چيز و همه جا زيبا و منظم باشد، تا مورد نفرت شوهر قرار نگيري. ممكن است گاهي لوازم آرايش نداشته‌باشي، ولي در هر حال آب پاك در دسترس تو هست، نظافت صورت و اندام‌ات را رعايت‌كن، كه بهترين زيبايي‌ها همان جمال و زيبايي خدا داد است. نگذار چرك و كثافت به زيبايي تو لطمه وارد سازد.

گاهي ممكن است عطر در دسترس تو نباشد تا خود را خوشبو سازي، ولي در هر حال ميسر است كه خود و خانه‌ات را از بوهاي بد و زننده‌ بركنار نگهداري و نگذاري بوي زننده‌اي شوهرت را ناراحت كند.

5 و 6. اوقات غذا و خواب شوهر و فرزندانت را (اگر فرزنداني داشتي) منظم كن، غذا را به وقت آماده‌ساز، كه گرسنگي او را ناراحت مي‌كند، و چه‌بسا در حالت ناراحتي، خويشتن‌داري نكند، عصباني گرديده، موجبات عصباني‌شدن و ناراحتي تو را نيز فراهم سازد،‌ آن‌وقت است كه صلح و صفا از خانة شما به خاطر يك غفلت كوچك رخت برمي‌بندد. بي‌خوابي نيز كسالت مي‌آورد و اگر درخانه، مرد آسايش نداشته باشد وخواب و استراحت‌اش تأمين نشود، از خانه مي‌گريزد و پناه‌گاه ديگري مي‌جويد.

7. كدبانو باش. مال و ثروت، خانه و اثاث آن را خوب محافظت‌كن و از تباهي آن بپرهيز كه هر چيز با زحمت به‌دست مي‌آيد، لذا به آساني نبايد از دست برود.

8. رعايت ساير نان خورهاي شوهر را نيز بكن. اعم از خويشاوندان، كاركنان و كارگران،‌ حتي حيوانات، كه حُسن تدبير و اداره وزيركي بانوي خانه در آن است كه خويشاوندان را به جاي خود بشناسد، و حقوق خويشاوندان را رعايت كند و كاركنان را نيز خشنود سازد و نگذارد به حق كسي در خانة او ستم شود.

9. در حفظ اسرار خانواده و شوهرت بكوش. و رازي را كه با تو درميان نهاده شد به ديگري مگو، كه فاش ساختن اسرار، نوعي خيانت تلقي مي‌گردد. زنهار از اين‌گونه خيانت، كه با آبروي تو تماس دارد، برحذر باش!

10. همدردي و حُسن معاشرت با شوهرت داشته‌باش. اگر خداي نخواسته براي شوهرت گرفتاري پيش آمد واو را ناراحت ديدي، دلجويي كن و اظهار سرور و انبساط نكن، كه اين خود نوعي تقصير در اداي حقوق دوستي شمرده مي‌شود، و برعكس هرگاه او را فرحناك وخوشحال يافتي، روي درهم مكش و خود را غمگين جلوه مده،‌ كه اين صفت حاكي از كدورت و دل‌سردي است.

علاوه بر اين‌ها، در بزرگداشت شوهر كوتاهي مكن تا او نيز از اكرام تو فروگذاري نكند و اين را نيز بدان كه هر اندازه خود را در مقابل او ذليل نمايي، به همان نسبت در نزد او عزيز و محبوب خواهي‌شد و اگر مي‌خواهي در زندگي زناشويي كامياب باشي، رضايت همسرت را بر رضايت خويش مقدم بدار.

اكنون كه پندهاي مادرت را شنيدي و آمادة به كار بستن شدي، برو، خداي نگه‌دار تو»[2].

«ام اياس» در حالي كه اشك شوق در چشمانش حلقه‌ زده، از شرم و حيا گونه‌هايش گل انداخته بود و صدايش مي‌لرزيد، لب به سخن گشود و مادرش را مخاطب ساخت:

«اي مادر! آن‌چه از خير و نيكي كه برايم گفتي، از جان و دل پذيرفتم، آن‌ها را به كار خواهم گرفت، و از بدي‌ها،‌ آنچه را كه بدان اشاره كردي و مرا برحذر داشتي، دوري خواهم كرد، و آن‌گونه همسري براي شوهرم خواهم بود كه تو آرزو داري.»

آري! اين دختر با چنين جهيزية گران‌بهايي به خانة شوهر رفت و در نزد همسرش منزلت و مقام والايي يافت، تا آنجا كه داراي هفت پسرشد، هركدام بر قسمتي از سرزمين يمن سلطنت و حكومت يافتند و نام‌هاي نيك از خود به يادگارگذاشتند كه تاريخ بر اين مدعا، گواه صادقي است.

حال اي دختران و بانواني كه از داشتن چنين مادر دلسوز و آينده‌نگري بي‌بهره هستيد، اما از وجداني بيدار، و فكري روشن و فطرت پاك و سالم، و گوشي موعظه‌پذير، برخورداريد و واقعيات را درك مي‌كنيد، امامه را مادر خود انگاريد و نصايح او را كه الهام گرفته از سيره و روش خاندان رسالت ـ عليهم السلام ـ مي‌باشد، آويزة گوش خود كنيد و در زندگي زناشويي عملي سازيد، تا بسياري از مشكلات و گرفتاري‌هايي را كه ناآگاهانه براي خانواده‌ها فراهم مي‌شود، نداشته باشيد و كانون زندگي‌تان آكنده از گرمي و عطوفت و صفا گردد و به سعادت نيك‌بختي دنيا و آخرت نائل آييد. انشاءالله.

[1] . وسائل الشيعه، ج 14، ص 116.

[2] . اسرار البلاغه، ص 329، والحلقات الذّهبيّة، ج 1، ص 60.