لطفا منتظر باشید ...
زمينه‌ها و ابعاد معصيت
همة انسانها بطور يكسان و به يك شكل در معرض معصيت نيستند، بلكه هر كس كه تكليفي به صورت «انجامِ كاري» (واجب) يا «تركِ كاري» (حرام) بر او متوجه است، از ناحيه آن تكليف، در معرض نافرماني و معصيت است.البتّه برخي واجبات عمومي است ولي بسياري از واجبات اختصاص به افرادي خاصّ دارد، و در محرَّمات نيز همينگونه است.مثال براي واجبات عمومي:نمازهاي واجب در شبانه روز بر همه افراد واجب است، حتّي بر آناني كه از ايستادن در نماز عاجزند، كه آنها بايد به هر صورت كه مي‌توانند نماز را بجا آرند، اگرچه با تكيه دادن به ديوار و امثال آن باشد. اگر كسي به هيچوجه نتواند ايستاده نماز بخواند بايد نشسته بجا آرد و اگر نشسته نتواند بايد خوابيده نماز بگذارد. و خلاصه آنكه نماز در تمام اين حالات بر او واجب است. و نيز رعايت حجاب براي تمامي دختراني كه به سن تكليف رسيده‌اند، واجب است.مثال براي واجبات غير عمومي
گروهي ديگر از واجبات است كه اختصاص به برخي دارد و عمومي نيست. حجّ و خمس از اينگونه واجبات است.حجّ بر همه واجب نيست، بلكه بر كساني واجب است كه توانِ مالي و جانيِ انجام آنرا دارند. البتّه آنها كه اين توان را دارند، در اوّلين زمان ممكن بايد حجّ واجبِ خود را بجاي آورند.خمس نيز براي عموم مردم واجب نيست، بلكه بر كساني واجب است كه درآمد ساليانه آنها، از خرج سالشان زيادتر باشد. البتّه مسلّم است كه آنها، در صورت عدم پرداخت آن، گرفتار گناه و معصيت هستند.بنابراين آنانكه توان مالي يا جاني انجام حجّ را ندارند از اين جهت در معرض معصيت نيستند، چرا كه حجّ بر آنها واجب نيست. همچنين آنكه درآمد ساليانه‌اش، مساوي يا كمتر از خرج ساليانة اوست، از جهت خمس زمينة معصيت براي او نيست، چرا كه او مكلَّف به پرداخت چيزي دراين رابطه نمي‌باشد.
مثالهاي ديگري از تكاليف
مثال‌هائي كه گفته شد براي همه ما آشناست، اما بسياري از تكاليف براي برخي افراد آشنا نيست. چند مورد از آنها را براي مثال مي‌آوريم:[1]ياد گرفتن مسائلي كه غالباً انسان به آنها احتياج دارد، واجب است.ياد دادن مسائل حلال و حرام (به ديگران) واجب است.امر به معروف و نهي از منكر در صورت وجود شرايط، واجب[2] است و اگر كسي اقدام نكند همگي تارك واجب خواهند بود.براي آمر و ناهي كه امر به معروف و نهي از منكر بر او واجب است، ياد گرفتن شرايط وجوب و موارد وجوب و عدم وجوب و جواز و عدم جواز، واجب است. (تا اينكه در امر و نهيَش گرفتار معصيت نشود.)انزجار قلبي از «ترك واجب» يا «انجام حرام» واجب است.رضايت قلبي به «ترك واجب» يا «انجام حرام» حرام است.فقهاي جامع الشّرايط، اگر دست آنها باز است و ترس از حكّام جور برايشان نيست، بر آنها واجب كفايي است كه به نيابت از امام زمان ـ عليه السّلام ـ به امور سياسي اقدام كنند.بر مردم واجب كفايي است كه فقها را در اجراي سياستها و ساير اموري كه در عصر غيبت مختصّ آنهاست در صورت امكان كمك نمايند.كوشش در راه ايجاد مقتضيات بقاي حكومت اسلامي در ايران «جمهوري اسلامي» واجب است
.(داراي ابعاد حكومتي ـ سياسي ـ فرهنگي ـ اقتصادي ـ دفاعي و غيره كه متخصّصين و اهل فنّ در هر زمينه بايد دقّت فرمايند.)كوشش در رفع موانع و مشكلات حكومت اسلامي «جمهوري اسلامي ايران» واجب است
.(مانند مسئله قبل داراي ابعاد مختلف است كه متخصّصين هر رشته بايد بيشتر دقّت فرمايند.)دفاع از مرزها و سرزمينهاي مسلمين، اگر دشمن بر آن هجوم نمايد، كه بر جميع مسلمانان واجب است دفاعِ از آن به هر وسيله كه ممكن باشد از دادن جان و مال.كساني كه به نحوي مي‌توانند در قطع سلطه سياسي، اقتصادي، فرهنگي اجانب كه طرح نفوذ و استيلاء بر سرزمينهاي اسلامي را دارند، مؤثّر باشند بر آنها واجب است در آن زمينه اقدام كنند.(اين مثالها تماماً فتاواي حضرت امام ـ رحمة الله عليه ـ و احكام صادره از سوي ايشان است كه براي ديدن مأخذ آنها، مي‌توانيد به ضميمة فصل سوّم، دسته‌بندي واجبات و محرّمات، مراجعه فرماييد.)با توجّه به مثالهاي فوق ملاحظه مي‌كنيد كه همه بطور يكسان در معرض معاصي نيستند، بلكه افراد مختلف، با توانهاي گوناگون و در زمانهاي مختلف، ممكن است در معرض معصيتهاي خاصّي باشند. در اينجاست كه شيطان براي هر كسي حربه خاصّي به كار مي‌گيرد. براي عدّه‌اي حربه دنيا دوستي و حرص مال دنيا، براي ديگري هيجان قوي شهواني، براي برخي تنبلي و كسالت و راحت طلبي و رد كردن وظيفه از خود و ...هر كس با شناخت دقيقِ تكاليف خويش است كه مي‌تواند زمينه‌هاي معصيت را در خود بشناسد، و مواضعي را كه شياطين انس و جنّ و دشمنان سعادت انسان مي‌توانند از آنجا حمله‌ور شوند، شناسائي كند و به موقع اقدام مناسب را به عمل آورد.
