کم رويي - کم رویی نسخه متنی

کم رويي

حال با هم به راه هاي غلبه بر کم رويي و پرورش اعتماد به نفس و خودباوري مروري مي کنيم.

الف) راه هاي غلبه بر کم رويي و تقويت اعتماد به نفس

کم رويي يک امري است که آموخته مي شود و جنبه اکتسابي دارد (نه جنبه ارثي) پس ما مي توانيم آن را با تمرين برطرف سازيم آنچه مهم است اين که باور داشته باشيم که ما چنين قدرتي را داريم و مي توانيم از لباس کم رويي بيرون آئيم. ديگر اين که کم رويي يک فرايندي است که به تدريج حاصل شده پس نبايد انتظار داشت که به سرعت و دفعتاً برطرف گردد اما برطرف شدن آن بستگي به تمرين، جدّيت و باور به توانايي هاي خودمان دارد در ذيل به راه هاي پرورش اعتماد به نفس و غلبه بر کم رويي اشاره مي کنيم.

1. توجه به عواقب بد کم رويي:
مثل احساس تنهايي، افسردگي، طرد شدگي، تحقير، افزايش خود مشغولي ما به خودمان، نرسيدن به حقوق خود، ناديده گرفته شدن توانايي ها و قابليت ها، مانع از ارزيابي مثبت ديگران از شخصيت ما مثل اين که مي گويند فلاني خشک است، با خودش قهر است....

نکته: کم رويي گاهي مواقع فوايدي هم دارد اما در معدّل گيري آن با پيامدهاي بد آن، به اين نتيجه مي رسيم که کم رويي واقعاً يک معلوليت اجتماعي است البته ناگفته نماند که اکثر پيامدهاي مثبت آن گذرا هستند و در کل مانع پيشرفت انسان در دراز مدت مي شود مثلاً کسي که به خاطر ترس از ارزيابي ديگران در جمع حاضر نمي شود هيچگاه به نقاط مثبت و منفي خود آگاه نمي گردد و نمي تواند نقاط ضعف خود را تقويت کند و از تشويق ديگران درمورد نقاط مثبتش بهره مند شود.

2. نقاط قوت و ضعف خود را بازشناسي واقع بينانه کنيد و براي خود در زندگي اهداف معقول (کوتاه مدت و بلند مدت) در نظر بگيريد. حال بر اساس نقاط مثبت و ويژگي هاي شخصيتي و ارزشي که براي خود و هدف ها و خواسته هاي خويش قائليد تصميم بگيريد و برنامه خودتان را از همان جا شروع کنيد. (از مقايسه مستمر نقاط ضعف خود با نقاط قوت ديگران پرهيز کنيد.)

3. به زندگي گذشته خود مروري کنيد ذهن خودت را از تجارب و مخاطرات ناخوشايند و ناکامي هاي ارتباطات اجتماعي پاک کنيد. در عوض تلاش کنيد تجارب موفق خود در خانه، مدرسه، کوچه، خيابان، محل کار، در برخورد با ديگران را مجدداً مرور کرده و آن ها را به خاطر بسپاريد (بهتر است از موفقيت هاي خود ليستي تهيه کنيد و هر روز صبح و عصر آن ها را مرور کنيد).

4. افکار مثبت را جايگزين افکار شرم، خجالت، کم رويي، ناتواني و .... گردانيد چرا که افکار بر احساسات و هيجان هاي شما اثر مي گذارد و هيجان هاي حاصله از آن افکار را تبديل به رفتار مي شوند (الگوي آرون تي بک، روان شناس شناختي).

5. آگاه باشيد که احساس کم رويي گاهي به خاطر ناکامي ها، تجارب تلخ خودماست و گاهي هم به خاطر محيط (ياد گرفته ايم، همانند سازي با بزرگتر کرده ايم، سرزنش شده ايم، نقاط منفي ما بيشتر به گوش زده شده است و براي کارها و نقاط مثبت خود تشويق نشده ايم) و گاهي ـ که اغلب اين طور است ـ کم رويي فرايندي است که از تجارب تلخ ارتباطي گذشته احساس بي کفايتي و خمود کم بيني و ارزيابي بد از خود و بخاطر حرف ها و عکس العمل هاي ديگران حاصل مي گردد.

پس بايد توجه داشت که براي درمان بايد براي هر قسمت جداگانه سرمايه گذاري کنيم توجه داشته باشيد که تقويت هر قسمت بر قسمت هاي ديگر اثر مثبت مي گذارد و بر عکس ارزيابي بد هر قسمت بر ديگر ابعاد اثر منفي مي گذارد.

مثال: کسي که به توانايي هاي خود اعتماد و اعتقاد دارد گذشته تلخ خود را به ديده عبرت و تجربه براي آينده در نظر مي گيرد و باعث رکود او نمي شود و در نتيجه خوب مي درخشد و بر ارزيابي مردم تأثير مي گذارد و يا ارزيابي غلط آنها را به حساب نمي آورد که به باورهاي خود اعتقاد دارد.

6. انسان نان باورهايش را مي خورد. تا جايي اين گفته اثر بخش است که برخي گفته اند تو هماني که مي انديشي يعني انديشه مثبت تو درباره خودت بر اعمال و رفتار و افکارت اثر مثبت مي گذارد.

7. خلاق باشيد: تفکر دو گونه است: 1. تفکر همگرا (CONVERGENT - THINKING) در اين تفکر بيشتر از اطلاعات و راه حل هاي عمومي و ديگران استفاده مي شود. 2. تفکر واگرا (DIVERGENT - THINKING) در اين تفکر انسان از اطلاعات خود سعي دارد به نحو احسن استفاده کند و راه حل هاي جديد و مغاير با ديگران ولي ارزشمند ارائه دهد مطئمناً کسي که تفکر خلاق داشته باشد از تشويق هاي ديگران بهره مند مي شود و تشويق ها باعث نشاط و پويايي و اميدواري و اعتماد به نفس مي گردد.

8. راه هاي تقويت اراده را بياموزيد: توجه به بعد روحاني (دعا، تفکر، نماز، محاسبه نفس، خودشناسي) بيشتر از توجه به بعد جسماني باشد، ورزش کنيد، به سلامت جسماني و روحي خود اهميت دهيد و برنامه بريزيد و در شروع آن اصلاً تأخير نکنيد. از همين حالا، بله! همين حالا شروع کن، با افرادي که اراده قوي دارند دوست شو، و....

9. هنر گفتگو را بياموزيد (مطالعه کتب مربوط، ارتباطات، مهارت هاي ارتباط جمعي، سبک هاي ارتباط هاي مؤثر)

از جمله آن ها:

1. شروع خوب با قدرت و مثبت و جذاب داشته باشيد.

2. محتواي کلامتان داراي مطالب مفيدي باشد، خسته کننده نباشد، مستمع را به وجد آورد؛ احساس کند مطلبي مي شنود که به نفع او است.

3. در گفتگو هاي ديگران حقايقي بيابيد تا مورد تأييد طرف مقابل واقع شوي پس آنگاه به او تأثير گذاري (براي تغيير افکار و اعمال ديگران اول به او شخصيت بدهيد بعد نقطه ضعف او را بيان کنيد)

10. خود تشويقي: در قبال هر رفتاري که حکايت از تجديد نظر در رفتار کم رويي شماست خود را تشويق کنيد گردش و تفريح، زيارت.

11. با احساس خود کم بيني بجنگيد، گره زدن خود به گذشته، توانايي هاي خود را کم انگاشتن، متکي به قضاوت ديگران بودن، همه و همه بر احساس بي کفايتي و خود کم بيني شما مي افزايد، زندگي افراد موفق را مطالعه کنيد آن ها بر اثر تمرين، تلاش، فقر و شکست ها و ناکامي ها و عبرت از آن ها به آنجا رسيده اند.

12. خود شناسي (استعدادها، علاقه ها و نقاط قوت و ضعف....):

افزايش اعتماد به نفس و شکوفايي توانايي ها = سعي در ابراز وجود پذيرش خود = شناخت خود.

مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه