لطفا منتظر باشید ...
داروهاي آرام بخش
واقعياتي چند درباره مصرف داروهاي آرامبخش
داروهاي آرامبخش داروهاي ضد اضطراب هستند که خاصيت آرام کننده و يا خواب آور دارند. به اين ها اغلب داروهاي آرامبخش خفيف مي گويند تا تفاوتي ميان آن ها و داروهاي آرامبخش عمده ايجاد شود. اغلب داروهاي آرامبخشي که تجويز مي شوند از خانواده داروهاي بنزوديازپين هستند. هم داروهاي آرامبخش عمده و هم داروهاي ضد افسردگي مي توانند تأثيرات آرامش بخشي داشته باشند. بسياري از پزشکان براي درمان اضطراب از اين داروها استفاده مي کنند. اما گروه ديگري هم از داروها وجود دارند که براي درمان اضطراب تجويز مي شوند. اين ها به بتابلوکر مشهور هستند. از اين داروها بيشتر براي درمان فشار خون زياد و براي تنظيم ضربان قلب استفاده مي شود. اين داروها در ضمن از شدت اضطراب مي کاهند لرزش دست ها و ساير اندام هاي بدن را متوقف مي سازند و از تندي ضربان قلب مي کاهند.استفاده از آرام بخش هاي خفيف در دهه 1960 و 1970 بالا گرفت. تخمين زده مي شد که از هر 50 نفر يک نفر به صورت شبانه روز و براي تمام مدت سال داروي آرامبخش مصرف مي کند. اشخاص بالاي 75 سال و زنان ميان سال بيشترين مصرف کنندگان اين داروها بودند. زنها در مجموع دو برابر مردها قرص آرامبخش استفاده مي کنند. علتش اين است که زنها در مقايسه با مردها بيشتر به پزشک مراجعه مي کنند و از اضطرابشان حرف مي زنند.داروهاي آرامبخش نه تنها براي درمان استرس و تنش مورد استفاده قرار مي گيرند، بلکه به آرامش عضلات نيز کمک مي کنند و به همين دليل پس از وارد آمدن جراحت و آسيب به بدن مي توان از آن ها به طرز مؤثري استفاده کرد.متخصصان بيهوشي قبل از بيهوش کردن بيماران به منظور عمل جراحي، داروهاي آرام بخش به آن ها تزريق مي کنند. البته مصرف داروهاي آرام بخش مي تواند با عوارض جانبي متعددي رو به رو گردد. از جمله اين عوارض جانبي مي توان به سرگيجه، حافظه و تمرکز ضعيف، تار شدن ديد چشم، سردرد و احساس بيمار بودن اشاره کرد. اشخاص سالمند در مقايسه با سايرين بيشتر با عوارض جانبي مصرف داروهاي آرام بخش مواجه مي شوند. کاهش هشياري مي تواند روي کار شخص تأثير نامطلوب بر جاي بگذارد. کسي که داروهاي آرام بخش مصرف مي کند ممکن است لازم باشد از کار کردن با ماشين آلات و يا رانندگي خودداري ورزد.چهار مشکل ناشي از مصرف دراز مدت داروهاي آرام بخش
به دلايل مختلف داروهاي آرام بخش نبايد معمولاً بيش از چند هفته مصرف شوند.1. داروهاي آرام بخش ممکن است مانع از آن گردد که راه حل پر دوامي براي مشکلات خود پيدا کنيد. اگر شما به راستي در محل کار استرس زده هستيد و بد مي خوابيد، خوردن يک داروي آرام بخش مي تواند به شما کمک کند تا بهتر بخوابيد و به احساس آرامش بيشتري برسيد. اما مصرف دارو به شما کمک نمي کند تا با مشکلات کاري خود برخورد مؤثر داشته باشيد. بسياري از زنان نه تنها در منزل بايد با خودشان کنار بيايند. بلکه با ساير افراد خانواده نيز بايد کنار بيايند. اگر آن ها اين کار را بدون حمايت احساسي و عاطفي لازم انجام دهند، احتمالاً براي دريافت داروي آرام بخش به پزشک مراجعه مي کنند. اما دارو آن حمايتي را که آن ها به آن احتياج دارند فراهم نمي آورد. هر چند بامصرف دارو از شدت پريشاني آن ها کاسته مي شود. گرچه داروهاي آرام بخش در کوتاه مدت به شما احساس بهتري مي دهند، اما ممکن است به ادامه يافتن مشکل نيز کمک کنند. در اين صورت امکان دارد در مارپيچ داروي آرام بخش يا وابستگي به آرام بخش گيرکنيد.مارپيچ داروي آرام بخشکار کردن بيش از اندازهاحساس استرس شديدمصرف قرص آرام بخشرسيدن به آرامشکنار آمدن بهتر با مسائل براي چند روزافزايش دوباره فشارهاي کاريمصرف قرص آرام بخشوابستگي به قرص آرام بخش1. چيزي اعتماد به نفس شما را تضعيف مي کند.2. احساس تشويش و نگراني مي کنيد.3. از رو به رو شدن با موقعيت هاي دشوار خودداري مي کنيد.4. يک قرص آرام بخش مي خوريد.5. مي توانيد بار ديگر با دنيا رو به رو شويد.6. مي آموزيد که: «بدون داروي آرام بخش کاري نمي توانم بکنم.»2. قرص هاي آرام بخش مي توانند احساس شما را مکدّر کنند. قرص هاي آرام بخش روي احساسات شما تأثير نامساعد مي گذارند. کسي مي گفت: «وقتي قرص آرام بخش مي خورم انگار چيزي ميان من و واکنش هايم قرار مي گيرد.» بارني قرص واليوم (ديازپام) را چهار سال متوالي روزي سه بار مصرف کرده بود تا اين که روزي دخترش به او اطلاع داد که بار دار است و اولين نوه اش تا شش ماه ديگر متولد مي شود. بارني از سويي بسيار خوشحال شد، اما در درونش خوشحال نبود و اين او را نگران و غمگين کرد. در اين شرايط او به اين نتيجه رسيد که افسردگي هم علاوه بر اضطراب به سر وقتش آمده است. داروهاي آرام بخش چون فراز و نشيب هاي روحي را يکنواخت مي کند مي توانند حتي سبب شوند که شما شرايط بهتر را احساس نکنيد. معمولاً مشکلات مي آيند و مي روند و همراه با آن ها اضطراب، استرس و تنش هم در رفت و آمد است. اگر به طور منظم قرص آرام بخش بخوريد، اين تغييرات تار و يکنواخت مي شوند. از آن گذشته براي از ميان برداشتن برخي از مشکلات لازم است که احساسات خود را وارسي کنيد. مصرف قرص آرام بخش در دراز مدت مانع از انجام دادن اين کار مي شود.3. ممکن است به لحاظ رواني به داروهاي آرام بخش وابسته شويد. مصرف منظم قرص آرام بخش توليد وابستگي رواني مي کند. مثلاً به هر جا که مي رويد بايد داروي آرام بخش را با خود ببريد تا در صورت لزوم از آن استفاده کنيد و يا ممکن است هميشه مراقب باشيد که اين دارويتان تمام نشود. اشکال اين وابستگي اين است که به تدريج اعتماد به نفس شما را ضايع مي کند. ممکن است به اين احساس برسيد که اشکالي در شما وجود دارد، حال آن که اين طور نيست. در نهايت مشکلي در زندگي شما پديد آمده است. يائولا سه سال پيش شغلش را از دست داده بود و نمي توانست اقساط بدهي هاي خود را پرداخت کند. او به اتفاق يکي از فرزندانش به آپارتمان کوچکي اسباب کشي کرده بود. همزمان مادرش بيمار شد و کمي بعد فوت کرد. فرزند بزرگش هم بايد در امتحانات مهمي شرکت مي کرد. يائولا تحت تأثير استرس فراوان شروع به مصرف داروهاي آرام بخش کرد. حالا با مصرف داروي آرام بخش بهتر مي توانست بخوابد، نگراني اش هم کاهش يافته بود، اما هر بار مي خواست شبي را بدون دارو بگذراند، حالش دوباره بد مي شد. در نتيجه به مصرف قرص هاي آرام بخش ادامه داد. کار به جايي کشيد که پائولا احساس کرد بدون اين دارو نمي تواند به زندگي اش ادامه دهد. از سوي ديگر احساس مي کرد که نمي تواند در مصاحبه استخدامي شرکت کند زيرا اعتماد به نفس کافي نداشت.وقتي مسائل از اين قبيل اتفاق مي افتند به خودتان ترديد پيدا مي کنيد و وقتي مسئله بعدي بروز مي کند احساس درماندگي مي کنيد. در اين شرايط به جاي اين که مهارت هاي مقابله را بياموزيد به خوردن يک قرص آرام بخش ديگر اکتفا مي کنيد و اين در حالي است که اگر راه هاي مقابله را بياموزيد اعتماد به نفس از دست رفته را باز مي يابيد.4. ممکن است به لحاظ جسماني به قرص هاي آرام بخش معتاد شويد. بر خلاف آن چه قبلاً تصور مي شد حالا مشخص است که قرص هاي آرام بخش اعتياد آور هستند. معناي اين حرف اين است که وقتي بدنتان به قرص آرام بخش عادت مي کند براي رسيدن به همان آرامش قبلي احتياج به مصرف داروي بيشتري داريد.نشانه هاي محروميت
اگر مصرف قرص هاي آرام بخش را ناگهان قطع کنيد، به خصوص اگر مدتي طولاني آن ها را مصرف کرده باشيد، ممکن است به احساس ناخوشايندي برسيد که اصطلاحاً به آن نشانه هاي محروميت از دارو مي گويند. ممکن است به علت همين نشانه هاي محروميت باشد که تاکنون نتوانسته ايد خود را از شرّ آن نجات دهيد. نشانه هاي محروميت از دارو ناخوشايند است، اما از آن بدتر توليد ابهام و سردرگمي مي کند و با آن که اين نشانه ها از شخصي تا شخص ديگر بسيار متفاوتند، بسياري از آن ها شبيه نشانه هاي اضطراب هستند که از جمله مي تواند به عرق کردن، لرزش اندام ها، وحشت زدگي، تشديد ضربان قلب، اختلال در خواب، سوزن سوزن شدن بدن و دشواري در تمرکز کردن اشاره کرد. اشکال اين جاست که ممکن است اين نشانه هاي محروميت از دارو را با اضطراب به اشتباه بگيريد و به اين نتيجه برسيد که هنوز به داروي آرام بخش احتياج داريد.تا چه مدتي مي توانيد داروي آرام بخش مصرف کنيد؟
داروي آرام بخش را بايد در مواقع استثنايي و گهگاهي و زير نظر متخصص مصرف کرد. مثلاً اگر مي خواهيد کاري بکنيد و بيش از اندازه نگران هستيد، مي توانيد داروي آرام بخش مصرف کنيد. اگر اضطراب يا ساير تشويشها حاد باشند، در اين صورت برنامه درمان گسترده با داروهاي آرام بخش بايد به چهار هفته محدود شود. هم زمان با مصرف دارو بايد از ساير روش هاي روان درماني نيز استفاده نمود.استفاده طولاني مدت از قرص هاي آرام بخش کار درستي نيست. اما براي اشخاص مسن و کساني که با تشويش و اضطراب شديد رو به رو هستند، درمان بلند مدت با داروي آرام بخش ممکن است بهترين انتخاب باشد. نکته مهم
تمام داروهاي ضد اضطراب نشانه هاي اضطراب را تخفيف مي دهند بي آن که علت اصلي ناراحتي را از ميان بردارند.پايان دادن به مصرف داروي آرام بخش
حدود 50 درصد کساني که بيش از چند هفته داروي آرام بخش مصرف کرده اند و از جمله کساني که سال هاي طولاني قرص هاي آرام بخش خورده اند، مي توانند بدون هر گونه مشکلي مصرف اين دارو را کنار بگذارند. بعضي نيز با مشکلاتي مواجه مي شوند، اما به ندرت اتفاق مي افتد که کسي با مشکل جدي رو به رو گردد.توصيه ما اين است که به دو روش با اين مشکل برخورد کنيد:1. به تدريج از مصرف دارو بکاهيد تا در شرايطي قرار بگيريد که بتوانيد به کلّي آن را ترک کنيد.2. بياموزي که با مشکلات زندگي به طرز ديگري برخورد کنيد.مي توانيد در آن واحد از هر دو روش استفاده کنيد اما قبل از آن لازم است به اين نتيجه برسيد که مي خواهيد مصرف دارو را کنار بگذاريد.تصميم گيري براي توقف مصرف دارو
درباره پاسخ دادن به اين سؤالات فکر کنيد:1. آيا به قرص آرام بخش وابسته ايد؟آيا هر روز در ساعت معيني اين دارو را مصرف مي کنيد؟
آيا در فاصله دو مصرف زمان شماري مي کنيد که چه زماني نوبت مصرف بعدي است؟
آيا نگرانيد که اگر دارو را به موقع مصرف نکنيد چه اتفاقي خواهد افتاد؟2. آيا اين دارو هنوز به شما کمک مي کند؟
آيا گاه مصرف کردن دارو را فراموش کرده ايد و بعد متوجه شده ايد که يادتان رفته قرصتان را بخوريد؟3. با مصرف نکردن دارو چه سودي عايد شما مي شود؟ امتيازات ترک مصرف را فهرست کنيد. بعد مضار آن را بنويسيد. اغلب اوقات مزاياي مصرف دارو بلند مدت است و دور از دسترس به نظر مي رسد. اما اشکالات کوتاه مدت است و فوري به نظر مي رسد. به فهرست خود نگاه کنيد و ببينيد که آيا اين مسئله در مورد شما صدق مي کند. بعد سعي کنيد که ميان اين دو تعادل و توازني به وجود آوريد.آيا به اين نتيجه رسيده ايد که مي خواهيد مصرف دارو را به کنار بگذاريد؟ بايد مطمئن باشيد که مي خواهيد به کجا برسيد. در شرايط ترديد و دودلي انجام دادن اين کار با مشکلاتي مواجه مي گردد.4. چه کسي مي تواند به شما کمک کند؟ صحبت کردن در اين خصوص با سايرين کمک مي کند. سايرين راحت تر مي توانند به شما کمک کنند تا به اين موضوع به طور جدي فکر کنيد.راهنماي قدم به قدم براي متوقف ساختن مصرف داروي آرام بخش1. ميزان مصرف روزانه را در همان زمان همه روزه مشخص سازيد.2. برنامه اي بريزيد که به طور منظم از ميزان مصرف خود بکاهيد. مشخص کنيد که چه برنامه اي موافق حال شماست. نيازي به اين نيست که خودتان را با ديگران مقايسه کنيد. هرکس شرايط متفاوت خودش را دارد. برنامه شما هم برنامه اي از آن خود شماست. به چند سؤال زير توجه کنيد: مقدار کاهش اوليه چقدر بايد باشد؟
جواب: به هر اندازه که شما بخواهيد. کدام قرص را بايد ابتدا کم کنم؟
جواب: قرصي را که کمتر به آن احتياج داريد. چه زماني بايد شروع کنم؟
جواب: وقتي در شرايط بحران به سر نمي بريد. در صورت امکان زمان مناسبي را که در شرايط سخت و بحراني قرار نداريد انتخاب کنيد.3. اولين کاهش را انجام دهيد. شروع کار شجاعت مي خواهد. ممکن است احساس اطميناني نداشته باشيد. سعي کنيد بي جهت نترسيد. وقتي پائولا نخستين کاهش در مصرف دارو را آغاز کرد، احساس مي کرد از عهده انجام دادن ساده ترين کارها بر نيايد. اما بعد به اين نتيجه رسيد که با مشکل قابل توجهي مواجه نشده است و به راحتي مي تواند با مشکلات برخورد کند.4. حالا مدتي با ميزان جديد مصرف باقي بمانيد. در هر سطح کاهش دست کم سه روز باقي بمانيد تا اين که احساس کنيد مي توانيد کاهش بعدي را به مرحله اجرا بگذاريد. سرعت کاستن از داروي آرام بخش به عوامل متعددي بستگي دارد. نوع داروي آرام بخش مصرفي، مدت زماني که آن را مصرف کرده ايد، مسائلي که با آن رو به رو هستيد. حمايت هايي که از آن برخورداريد. توانايي شما در رو به رو شدن با مسائل، توانايي شما در درک و تحمل نشانه هاي محروميت از دارو و توانايي شما براي فرا گرفتن راه هايي به منظور برخورد با مسائل زندگي.5. مرحله 3 و 4 را تکرار کنيد تا مصرف داروي آرام بخش در شما به انتها برسد. خيلي ها در قطع مصرف دارو عجله مي کنند. اما داشتن سرعت بيش از اندازه مي تواند شما را با نشانه هاي محروميت دارو مواجه کند.
