لطفا منتظر باشید ...
بيماري هاي واگير
1. سل
سل نوعي بيماري عفوني و مزمن است که در بسياري از کشور ها به عنوان يکي از عوامل معلوليت و مرگ، باعث مشکلات اجتماعي و اقتصادي فراواني مي شود. ساليانه ميليون ها نفر از مبتلايان به اين بيماري مي ميرند. فقر غذايي، فقدان محيط بهداشتي و جهل از عوامل مساعد کننده اين بيماري مي باشند.بيماري سل انواع مختلفي دارد که مهمترين و شايع ترين آن، نوع ريوي مي باشد. ميکروب بيماري (باسيل کخ) از انسان به انسان ديگر سرايت مي کند ولي گاهي استفاده از شير گاو هاي آلوده نيز موجب بيماري سل مي شود. افرادي که زياد سرفه مي کنند، شبها تب دارند، لاغر و رنگ پريده شده اند بايد از نظر آلودگي به سل بررسي شوند.پيشگيري و کنترل بيماري سل
ـ ميکروب سل بوسيله سرفه و خلط، غذا و وسايل بيمار منتقل مي شود. بنابراين بايد مبتلايان از فرو بردن خلط يا پرتاب آن روي زمين خود داري کنند. موقع عطسه و سرفه بايد جلوي دهان و بيني را با دستمال بگيرند. هم چنين وسايل و دستمال آلوده بايد سوزانده شوند.ـ انجام تست آلودگي به سل براي همه خانواده لازم است.ـ واکسيناسيون عليه سل، براي تمام افراد خانواده بخصوص کودکان ضروري است.ـ بيماريابي و درمان به موقع بيماران، برخورداري از تغذيه سالم و کافي، داشتن مسکن بهداشتي (بدون رطوبت و آفتابگير)، نرفتن به اجتماعات در موقع اپيدمي بيماري سل ضروري است.ـ اجتناب از خستگي زياد، عدم استفاده از شير غيرپاستوريزه و جوشانيده نشده و دوري از تماس مداوم با گاو هاي مسلول (بهتر است هنگام ورود به طويله با دستمالي جلوي دهان و بيني را بست) از ديگر موارد جلوگيري از انتشار و بروز بيماري سل است.2. فلج اطفال
فلج بيماري مسري و خطرناکي است که غلب در سنين کودکي ظاهر مي گردد. ويروس اين بيماري از راه ترشحات حلق و بيني، ادرار و مدفوع خارج مي شود و موجب آلودگي آب، شير و غذا مي گردد، مگس هم در انتشار آن دخالت دارد. ويروس از راه دهان وارد بدن مي شود و وارد دستگاه عصبي شده و ايجاد فلج مي کند.بيماري با تب، سردرد، تهوع و گلودرد شروع شده و سپس سفتي گردن، سردرد شديد، استفراغ، درد عضلات و در نهايت منجر به فلج شدن عضلات بدن مي شود و گاهي نيز ايجاد مرگ مي کند.کودکاني که عليه بيماري فلج واکسينه نشده اند ممکن است به اين بيماري مبتلا شوند بطوري که از هر 200 نفر مبتلا، يک نفر تا آخر عمر فلج باقي خواهد ماند.
پيشگيري و کنترل بيماري فلج اطفال
ـ واکسيناسيون: استفاده از قطره فلج بهترين راه پيشگيري مي باشد که بايد در بدو تولد، 5/1 ماهگي، 3 ماهگي، 5/4 ماهگي و 15 ماهگي به همراه ساير واکسن ها به کودک خورانده شود.ـ جداسازي بيماران حداقل به مدت يک هفته بعد از شروع بيماري (ويروس فلج تا مدت هاي زيادي از راه مدفوع دفع مي شود و مي تواند موجب آلودگي ديگران شود) انجام گيرد.ـ رعايت نکات بهداشت فردي: گندزدايي مدفوع و اخلاط بيماران، دستمال، وسايل شخصي و ملافه آن ها يکي ديگر از راه هاي پيشگيري مي باشد.ـ رعايت بهداشت مواد غذايي: خود داري از خوردن ميوه و سبزيجاتي که ضد عفوني نشده اند ضروري است.3. ديفتري
ديفتري يک بيماري ميکروبي عفوني و بسيار خطرناک و مسري مي باشد که با واکسيناسيون قابل پيشگيري است. ميکروب اين بيماري (باسيل لوفلر) از طريق ترشحات حلق و بيني بيماران (سرفه، عطسه، بوسه، صحبت کردن، آبريزش از بيني) به افراد سالم منتقل مي شود. گاهي نيز عامل بيماري بوسيله دستمال، اشياء آلوده، اسباب بازي کودکان و شير نجوشيده و پاستوريزه نشده منتقل مي شود.ميکروب بيماري معمولا روي لوزه ها، حلق و بيني جاي ميگيرد و ايجاد پرده اي به رنگ سفيد يا خاکستري مي کند که تنفس را مشکل مي سازد. سم اين ميکروب باعث ايجاد اختلالاتي در قلب، اعصاب و کليه ها شده و ممکن است موجب مرگ شود.ديفتري بيشتر در بين کودکان 1 تا 10 ساله بروز و انتشار مي يابد.پيشگيري و کنترل بيماري ديفتري
ـ واکسيناسيون بهترين راه پيشگيري است که به همراه واکسن کزاز و سياه سرفه در 5 نوبت مختلف تزريق مي گردد.ـ درمان کامل بيماران.ـ جداسازي بيماران.ـ ضد عفوني کردن وسايل بيمار (تخت ـ ملافه ـ البسه ـ اتاق)ـ عدم استفاده از شير نجوشيده و پاستوريزه نشده.4. کزاز
کزاز بيماري عفوني، کشنده و بسيار خطرناک است که همه ساله موجب تلفات عده زيادي مي گردد. ميکروب بيماري (تتاني) در خاک، پهن اسب و گاو، آب و گرد و خاک وجود دارد. اين ميکروب از راه زخم ها يا به وسيله وسايل جراحي، وسايل بريدن ناف، و يا سرنگهاي آلوده وارد بدن مي شود. در بسياري از نقاط دنيا مادران با وضعيت غير بهداشتي زايمان مي کنند. اين مسأله مادر و کودک را در معرض خطر ابتلا به کزاز قرار مي دهد. بر طبق آمار از هر 100 کودک بدنيا آمده يک کودک جان خود را در اثر اين بيماري از دست مي دهد.اگر بند ناف نوزاد با چاقوي آلوده بريده شود و يا از نخ و پارچه کثيف براي بستن بند ناف استفاده شود، کودک به کزاز مبتلا مي شود. اگر ميکروب کزاز وارد بدن مادر شود و او واکسينه نشده باشد، او نيز در معرض خطر مرگ قرار مي گيرد. زنان بارداري که واکسينه نشده اند بايد در ماه هشتم، واکسن نوبت اول کزاز را تزريق و يک ماه بعد واکسن نوبت دوم (براي اين که واکسن براي نوزاد هم مؤثر باشد، نوبت دوم بايد حداقل دو هفته قبل از زايمان تزريق شود) و سپس براي نوبت سوم، يک سال بعد تزريق واکسن انجام گيرد تا مادر تا 5 سال مصون بماند و نوزاد در موقع تولد مصونيت داشته باشد. بايد يادآوري نمود که واکسيناسيون نوزاد عليه بيماري کزاز از يک و نيم ماهگي شروع مي شود.پيشگيري و کنترل بيماري کزاز
ـ انجام واکسيناسيون بهترين راه پيشگيري است که به همراه ديفتري و سياه سرفه در 5 نوبت تزريق مي شود.ـ رعايت بهداشت در موقع زايمان و اعمال جراحي.ـ شست و شو و ضد عفوني کردن زخم ها.ـ استفاده از سرم کزاز در مورد کساني که در معرض خطر هستند و بعد انجام واکسيناسيون کامل.5. سياه سرفه
سياه سرفه بيماري عفوني و بسيار خطرناک دستگاه تنفسي است که معمولا کودکان به آن مبتلا مي شوند. ميکروب اين بيماري (پرتوسيس) معمولا در گلو و ناي جاي مي گيرد و ايجاد تب و سرفه هاي بسيار شديد مي کند. اين سرفه ها گاه سبب بوجود آمدن، فتق، خونريزي در چشم، ضعيف شدن بدن و آمادگي براي ابتلا به ساير بيماري ها از قبيل سل مي شود و گاه نيز منجر به ورم مغزي و مرگ مي گردد.پيشگيري و کنترل بيماري سياه سرفه
ـ واکسيناسيون تا حد بسيار زيادي از ايجاد بيماري پيشگيري مي کند که به همراه کزاز و ديفتري در 5 نوبت مختلف تزريق مي شود.ـ جداسازي بيماران.ـ درمان سريع و به موقع بيماران.ضد عفوني و گندزدايي وسايل بيماران.6. سرخک
سرخک يکي از خطرناک ترين بيماري هاي دوران کودکي است و نيز يکي از مهمترين عوامل ايجاد کننده سوء تغذيه، عقب افتادگي ذهني، کوري و کري مي باشد.در چند ماه اول تولد، کودک در مقابل سرخک مصونيت دارد که اين مصونيت را از مادر به ارث برده است. اما از 9 ماهگي به بعد در معرض خطر ابتلا به سرخک قرار مي گيرد و بايد در اين سن واکسن سرخک به او تزريق شود. در 15 ماهگي نيز عليه سرخک واکسينه مي گردد تا مقاومت بدن تکميل شود.سرخک در بعضي از کشورها هنوز باعث مرگ و مير عده زيادي از کودکان مي شود. ويروس اين بيماري بوسيله ترشحات حلق و بيني و با سرفه و عطسه خارج مي شود و در اثر تماس مستقيم (صحبت کردن) به افراد سالم منتقل مي گردد. شروع بيماري با تب، آبريزش از چشم و بيني، سرفه و ايجاد دانه هاي سفيد رنگ در داخل مخاط دهان مي باشد. 2 روز بعد دانه هاي قرمز رنگي در پشت گوش و محل رويش مو ها و روي پوست ظاهر مي شود و از سر شروع و به پا ختم مي شود. اين بيماري درمان خاصي ندارد رعايت بهداشت فردي در بهبودي کامل کمک مي کند.
پيشگيري و کنترل بيماري سرخک
ـ واکسيناسيون بهترين راه پيشگيري مي باشد که در ماه هاي 9 و 15 براي کودکان انجام مي گردد.ـ جداسازي بيماران حداقل به مدت يک هفته بعد از شروع پيدايش دانه هاي قرمز روي پوست.ـ تزريق سرم براي افراد در معرض خطر که واکسينه نشده اند.ـ مراقبت و پرستاري از بيماران. زيرا به علت ضعيف شدن بيمار در اين دوران امکان ابتلا به ساير بيماري ها و عوارض خطرناک سرخک وجود دارد.7. سرخجه
بيماري سرخجه عفوني و مسري است که در هر سن مشاهده مي شود ولي بيشتر در کودکان شايع است. ويروس اين بيماري در ترشحات حلق و بيني مبتلايان وجود دارد و در اثر تماس مستقيم (حرف زدن) منتقل مي گردد. سرخجه با تب مختصر و علائمي شبيه به سرماخوردگي شروع مي شود. سپس دانه هاي قرمز کم رنگي در بدن ظاهر شده و بعد از 2 روز از بين مي رود. علاوه بر اين، غدد لنفاوي پشت سر و اطراف گردن، کشاله ران و زير بغل بزرگ مي شوند که گاهي کمي دردناک است که بين سه تا هفت روز دوام دارد.ابتلا به سرخجه مصونيت دائمي در شخص ايجاد مي کند ولي گاهي بيمار دچار عوارض مغزي خطرناک مي شود. خطر اين بيماري بيشتر براي زنان باردار بخصوص در سه ماه اول بارداري مي باشد که ممکن است منجر به ناهنجاري هايي مانند کري، لالي، کوري، عوارض قلبي و مغزي در جنين گردد. بهترين راه پيشگيري، تزريق واکسن به دختران بخصوص در سنين نزديک ازدواج مي باشد. ولي واکسن سرخجه هرگز نبايد به زنان باردار و زناني که احتمال دارد تا دو ماه بعد از واکسيناسيون حامله گردند، تزريق شود.8. اوريون
اوريون يک بيماري عفوني، مسري کودکان است که در فصل زمستان و اوايل بهار ديده مي شود. اين بيماري بيشتر در مدارس، سربازخانه ها و نقاط پرجمعيت بروز مي کند. ويروس اين بيماري بوسيله قطرات آب دهان و بيني در موقع حرف زدن، سرفه کردن و عطسه و پاک کردن بيني به خارج پرتاب مي شود و از راه مخاط چشم، دهان و بيني وارد بدن مي شود و موجب ورم غده هاي بناگوش مي شود که اين ورم گاه يک طرفه و گاه دو طرفه مي باشد. زمان سرايت بيماري بيشتر قبل از شروع ورم بناگوشي مي باشد.اين بيماري گاهي موجب ورم بيضه و تخمدان مي شود که در کودکان کم خطر است ولي در افراد بالغ خطر بيشتري دارد و ممکن است منجر به عقيم شدن و نازايي شود. گاهي ممکن است اوريون در کودکان به ورم مخ منجر گردد.پيشگيري و کنترل بيماري اوريون
ـ واکسيناسيون: استفاده از واکسن اوريون تا حدود 95% مصونيت ايجاد مي کند.ـ جداسازي بيماران تا زمان رفع کامل ورم بناگوش.ـ استراحت: اوريون درمان خاصي ندارد، بهتر است مبتلايان بخصوص بالغين مذکر در بستر استراحت نمايند.9. هاري
هاري يک بيماري ويروسي بسيار خطرناک و کشنده مي باشد که از طريق گاز گرفتن حيوانات هار مانند سگ، گرگ، روباه و گاهي شغال به انسان منتقل مي شود.حيوانات هار در ابتدا تغيير عادت مي دهند. مثلا گرگ معمولا روزها به اجتماعات انساني نزديک نمي شود، بنابر اين ورود اين حيوان به روستا در روزها به احتمال زياد، دليل هار بودن حيوان مي باشد. هم چنين سگ هار به کساني که قبلا وفادار بوده، حمله مي کند. ريزش بزاق فراوان از دهان يکي ديگر از علائم هاري مي باشد.در انسان نشانه هاي هاري اغلب چند هفته بعد از اين که توسط حيوان هار گزيده شد، ظاهر مي گردد. در اين فرد ابتدا ضعف، سردرد، گلودرد، بي اشتهايي و بعد از 4-2 روز احساس خارش و درد در اطراف محل گاز گرفتگي ظاهر مي گردد که بتدريج به قسمت هاي بالاي عضو انتشار مي يابد و بعد هم اطراف صورت و گردن را گرفتار مي سازد. بعد از اين مرحله، بيمار دچار فلج عضلات ساق پا، صورت و حلق شده و سپس اغما و فوت عارض مي گردد.
پيشگيري و کنترل بيماري هاري
ـ واکسيناسيون حيوانات خانگي و دام هاي اهلي.ـ مبارزه و ريشه کني سگ هاي ولگرد و معدوم ساختن حيوانات وحشي مانند روباه، شغال و گرگ.ـ اجتناب از تماس با حيوانات وحشي.ـ درمان: شست و شوي زخم بطور مکرر با آب و صابون و برس، ضد عفوني کردن محل گاز گرفتگي. لازم به ذکر است که در مورد اين زخم به هيچ وجه پانسمان و بخيه انجام نشود.افرادي که بوسيله حيوان گاز گرفته شده اند بايد بلافاصله و حد اکثر تا دوازده ساعت بعد به مراکز درمان هاري در استان ها و انستيتوپاستور در تهران انتقال يابند.در صورت امکان، حيوان حمله کننده و يا سر آن را با احتياط کامل در يک کيسه پلاستيکي قرار داده و براي آزمايش و تشخيص هاري به مراکز هاري انتقال دهيد.10. يرقان (هپاتيت ويروسي)
بيماري يرقان ناشي از ورم شديد کبد است که اغلب با تب، لرز، سردرد، خستگي، ضعف عمومي، کوفتگي و درد قسمت هاي مختلف بدن همراه است. بي اشتهايي، تهوع، استفراغ، درد در قسمت راست بالاي شکم، پر رنگ شدن ادرار، بي رنگ شدن مدفوع، زرد شدن پوست و سفيدي چشم از نشانه هاي ديگر آن است.انتقال بيماري از طريق تماس مستقيم و غير مستقيم مي باشد. شخص بيمار بعد از ببهودي تا مدتهاي زيادي عامل بيماري را از راه مدفوع دفع مي کند. اين ويروس همراه آب، غذا، شير، سالاد و ميوه هاي آلوده وارد بدن فرد سالم شده و او را بيمار مي کند.بيماري يرقان بيشتر در مناطق غير بهداشتي و در بين افراد ديده مي شود. گاهي آلودگي آب و مواد غذايي منجر به همه گيري هاي شديد مي گردد. انتقال بيماري از راه هاي تزريقات خون نيز امکان دارد.پيشگيري و کنترل بيماري يرقان
ـ استفاده از آب سالم و بهداشتي، پخت کامل غذاها، ضد عفوني کردن سبزيجات و ميوه جات، دفع بهداشتي مدفوع، استفاده از شير جوشيده يا پاستوريزه.ـ تزريق سرم (گاماگلبولين) براي افرادي که به بيماران نزديک هستند و افراد در معرض خطر.ـ واکسن: براي افرادي که در معرض خطر هستند مثل پزشکان، پرستاران بخش عفوني.واکسيناسيون عليه هپاتيت اخيراً جزء برنامه هاي ملي بهداشت کشور قرار گرفته است.11. آنژين چرکي
آنژين چرکي يک عفونت شديد دستگاه تنفسي است که با تب زياد، گلودرد، سردرد، تهوع، استفراغ، بي اشتهايي و وجود غشاء چرکي سفيد رنگ روي لوزه ها همراه است. بيشتر کودکان در فصل سرد به آن مبتلا مي شوند. آنژين در تمام دوره بيماري، قابل سرايت مي باشد. انتقال بوسيله قطرات آب دهان و بيني و گاه بوسيله شير و وسايل آلوده بيمار مي باشد.پيشگيري و کنترل بيماري آنژين چرکيـ استفاده از شير جوشيده شده يا پاستوريزه.ـ جداسازي بيمار و وسايل شخصي بيمار.ـ درمان به موقع و کافي به منظور جلوگيري از سرايت به سايرين و پيشگيري از عوارض خطرناک بيماري.در موقع بروز گلودرد حتما بايد به پزشک مراجعه شود و داروها به موقع و بطور کامل مصرف شود. زيرا در اثر عدم درمان و يا درمان ناکافي آنژين چرکي، عوارض خطرناک بيماري مثل تب روماتيسمي، ضايعات قلبي، مفصلي و کليوي ايجاد مي گردد.فقر، مسکن نامناسب، رطوبت و سرما، غذاي ناکافي، زيادي جمعيت در يک محل، زندگي در جاهاي کثيف و پرجمعيت و عدم دسترسي به وسايل بهداشتي و درماني از عوامل مؤثر در ايجاد تب روماتيمسي مي باشند.تب روماتيسمي يکي از عوارض آنژين چرکي (استرپتوکوکي) مي باشد که با علائم عفونت در لوزه ها و قسمت فوقاني دستگاه تنفس، تب، شکم درد، ورم عضله قلب و ورم مفاصل همراه است. اگرچه اين بيماري به قسمت هاي مختلف بدن آسيب مي رساند ولي تأثير آن بر روي قلب، با ضايعات هميشگي همراه است.به عقيده کارشناسان، 50 درصد از بيماري هاي قلبي و عروقي ناشي از آنژين چرکي مي باشد. در بين کودکان مدرسه اي، در بعضي از کشورها، تعداد مبتلايان به 18 در هزار مي رسد. معمولا يک تزريق عضلاني و يا يک دوره ده روز خوراکي آنتي بيوتيک که با تجويز پزشک باشد، مي تواند عفونت را در هنگام شروع بيماري آنژين از بين ببرد.12. سرماخوردگي
سرماخوردگي نوعي بيماري ويروسي تنفسي و معمولي است اما داراي چندين عامل مي باشد. سرماخوردگي بيشتر در محل هاي پرجمعيت و سردسير انتشار مي يابد. کودک مبتلا به سرفه و سرماخوردگي بايد در محيطي تقريباً گرم نگهداري شود و از هواي تميز و بدون دود تنفس کند. بدن کودک بيمار را بايد گرم نگه داشت اما نبايد خيلي داغ يا محکم پوشانده شود. بيني کودک بايد کاملا باز باشد. هواي مرطوب به تنفس راحت، کمک مي کند. بوسيله بخار آب داغ (ولي نه در حال جوش) مي توان هواي اتاق را مرطوب نگه داشت. هواي اتاق کودک بايد پاک و سالم باشد، در روز بايد 3-2 بار درب و پنجره اتاق را براي تهويه هوا باز کرد ولي کودک نبايد در جريان مستقيم باد قرار گيرد. جداسازي بيماران مي تواند از سرايت بيماري جلوگيري نمايد.در صورت عدم رعايت نکات ذکر شده سرماخوردگي و سرفه مي توانند به سينوزيت، گلودرد چرکي، ورم گوش مياني، ذات الريه و نهايتاً مرگ دو تا سه ميليون کودک ختم گردد.زماني که تعداد تنفس کودک از حد عادي بيشتر مي شود (بيش از 50 بار در دقيقه) و قسمت پايين سينه کودک در موقع تنفس پايين مي رود (در حالي که در حالت عادي اين قسمت به طرف بالا مي آيد) و کودک قادر به نوشيدن و غذا خوردن نمي باشد، بايد فوري کودک را به مراکز بهداشتي ـ درماني رسانيد.در مدت بيماري، تغذيه کودک بايد حتماً ادامه يابد و در اين مدت بايد به کودک مقدار زيادي مايعات بخصوص آشاميدني هاي گرم خورانيد و بعد از بهبودي به مدت يک هفته بايد به کودک غذاي بيشتري داد تا از سوء تغذيه جلوگيري شود.
تغذيه با شير مادر به همراه غذا بخصوص استفاده از ويتامين a (در پرتقال و ميوه هاي زرد و برگ هاي سبز سبزيها وجود دارد) و انجام واکسيناسيون، کودک را از خطر ابتلاء به ذات الريه نجات مي دهد.
13. اسهال
اسهال يکي از بزرگترين مشکلات بهداشتي در همه کشور هاي فقير و غني مي باشد، ولي در کشور هاي فقير موجب مرگ و مير تعداد زيادي از کودکان مي گردد. عوامل ايجاد کننده اسهال بيشتر عفوني هستند که در اثر عدم رعايت بهداشت فردي و محيط باعث بيماري مي شوند. ميکروب بيماري اسهال همراه با آب و يا غذاي آلوده وارد بدن مي شود و اگر تعداد ميکروب ها زياد باشند، ايجاد اسهال مي کنند. ميکروب بوسيله مدفوع از بدن خارج شده و از طريق آب، غذاي آلوده شده بوسيله دست، ظروف و مواد غذايي و آشاميدني، حشرات و چرک زير ناخن ها وارد بدن مي شود.پيش گيري از اسهال
ـ براي پيش گيري از اسهال بايد از آب و غذاي تميز و بهداشتي استفاده نمود.ـ آب بايد تصفيه شده يا جوشانيده شده باشد و غذا بايد کاملا پخته شده باشد، دور از دسترس مگس و در جاي خنک نگهداري شود.ـ ميوه جات و سبزيجات بايد خوب شسته و ضد عفوني شوند.ـ قبل از خوردن غذا و بعد از توالت بايد دست ها با آب و صابون بخوبي شسته شوند.ـ زباله ها در کيسه زباله و در سطل درب دار ريخته شده و به طرز صحيح دفن گردد. دفن و سوزاندن زباله ها در جاي مخصوص، از انتشار بيماري توسط حشرات جلوگيري مي کند.توالتها بايد بهداشتي باشند و مرتباً شسته و ضد عفوني گردند. در جايي که توالت بهداشتي وجود ندارد، مدفوع بايد بلافاصله دفن گردد.ـ براي اسهال واکسني وجود ندارد، فقط با رعايت بهداشت مي توان از آن پيش گيري نمود.کنترل کم آبي ناشي از اسهال
بيماري اسهال در کودکان مي تواند موجب مرگ گردد. سالانه تقريبا 5/3 ميليون کودک بعلت بي آبي بدن در اثر اسهال مي ميرند و هم چنين تعداد زيادي از کودکان مبتلا به اسهال، دچار سوء تغذيه و رشد ناکافي جسمي و رواني مي شوند. عوارض ناشي از اسهال به دليل کم شدن آب بدن مي باشد. بنابراين بايد به کودک بيمار مايعات فراوان داده شود. شير مادر، سوپ، آب برنج، مايع درماني خوراکي (o.r.s) ، چاي کمرنگ و آب ميوه تازه از مرگ و مير کودکان اسهالي جلوگيري مي کند. نکته مهم آن است که شير و غذاي کودک بيمار نبايد قطع گردد. اگر کودک از شير خشک يا شير گاو تغذيه مي کند بايد با اضافه کردن آب تميز، شير او را به اندازه دو برابر رقيق نمود.غذاي کودک نيز در اين دوره بايد سالم و مقوي بوده (مخلوط نرم و له شده حبوبات و غلات ـ غلات با گوشت يا ماهي پخته شده ـ مخلوط غلات و سبزيجات پخته شده به اضافه 2-1 قاشق چايخوري روغن به همراه ماست و ميوه) و تازه تهيه شود و پنج يا شش بار در روز به کودک خورانده شود. بعد از بهبودي کودک نيز حداقل به مدت يک هفته بايد مقدار غذاي کودک اضافه گردد. تغذيه نوزادان از شير مادر در اين دوره بسيار مفيد است.در صورت وخامت بيماري (بي حالي، چشم هاي فرو رفته، گريه بدون اشک، تب، تشنگي و استفراغ زياد، دفع مدفوع آبکي زياد که گاهي همراه با خون که نشانه اسهال خوني است) بايد حتما به مراکز بهداشتي ـ درماني و يا پزشک مراجعه شود.مايع درماني خوراکي (o.r.s)
در صورتي که از پودرهاي بسته بندي شده آماده O.R.S استفاده مي شود، بايد مقدار آب براي حل کردن پودر دقيقا به همان ميزاني باشد که در دستور روي پاکت نوشته شده است. در صورتي که پودر آماده در دسترس نباشد مي توان از محلول قندي ـ نمکي خانگي استفاده کرد (8 قاشق چايخوري شکر، 1 قاشق چايخوري نمک در يک ليتر آب که برابر 4 ليوان 250 سي سي معمولي است). محلول «اُ . آر. اس» را نبايد به شير، سوپ، آب ميوه يا نوشابه اضافه نمود. مقدار مصرف محلول براي کودکان زير دو سال بعد از هر مدفوع آبکي 4/1 تا 2/1 فنجان و براي کودکان بزرگتر 2/1 تا 1 فنجان بزرگ است که بايد تا زمان بند آمدن اسهال (5-3 روز) ادامه داشته باشد. در صورتي که کودک استفراغ مي کند، 10 دقيقه صبر کنيد و بعد کم کم به او مايعات بخورانيد.14. ايدز
ايدز يکي از مهمترين بيماري هاي واگير مي باشد که به بيماري ويروسي قرن بيستم شهرت دارد. ويروس اين بيماري هنگامي که وارد بدن شد، خود را به يکي از سلول ها چشبانده تا در زماني که در اثر تحريک سلول شروع به رشد مي نمايد، ويروس هم تکثير پيدا کند و موجب نقص سيستم ايمني (دفاعي) بدن گردد که در نتيجه فرد در معرض ابتلاء به انواع بيماري عفوني، انگلي و سرطان ها قرار گيرد.علائم اوليه بيماري عبارتند از: تب، التهاب غدد لنفاوي، اسهال، استفراغ، کاهش وزن، بي اشتهايي، تعريق شبانه، سردرد، سرفه و سپس دوره پنهاني بيماري شروع مي شود که شخص ظاهرا سالم است ولي نتيجه آزمايش مثبت خواهد بود. اين دوره ممکن است حدود 8 سال و در کودکان تا 2 سال طول مي کشد. در مرحله بعد غدد لنفاوي در دو يا چند نقطه بدن بصورت قرينه، متحرک و بدون درد ظاهر مي شود و بدنبال آن ضايعات و زخم هاي پوست و مخاط بروز مي کند. مرحله آخر که مرحله «ايدز» نام دارد، مرحله بروز عفونت هاي فرصت طلب، تومورهاي سرطاني و جنون ايدز است که بعلت آسيب به سلول هاي مغزي، هوش و عقل انسان زايل شده و سرانجام مرگ حاصل مي گردد.راه هاي اصلي ورود بيماري
ـ تماس جنسي با افراد آلوده به ويروس ايدز.ـ انتقال خون و فرآورده هاي خوني آلوده به ويروس.ـ انتقال از مادر آلوده به کودک.پيشگيري از بيماري ايدز
ـ پايبندي به اصول اخلاقي و خانوادگي و اجتناب از بي بند و باري هاي جنسي.ـ استفاده اختصاصي از لوازمي که ممکن است در قسمتي از بدن ايجاد بريدگي کند مثل تيغ ريش تراشي.ـ استفاده از سوزن و سرنگ يکبار مصرف در تزريقات.ـ استفاده از ماسک و روپوش و دستکش براي بهداشت کاران دهان و دندان.ـ استفاده از خون آزمايش شده و بي خطر در انتقال خون.خوشبختانه در کشور ما به علت اعتقادات مذهبي و عوامل فرهنگي و پايبندي به اصول خانوادگي، انتشار اين بيماري محدود گشته است. بيشتر افراد آلوده در ايران، بيماران هموفيلي، معتادان و مسافران خارج از کشور مي باشند.15. آلودگي هاي انگلي
انگل ها موجودات زنده اي هستند که در داخل يا خارج از بدن موجودات ديگر زندگي مي کنند و زندگي خود را از وجود آن ها تأمين مي کنند. راه هاي ورود انگل ها به بدن مختلف است. بعضي از انگل ها از راه دهان وارد بدن مي شوند (کرمک، آسکاريس، ژيارديا، کرم کدو) بعضي از انگل ها از راه پوست وارد بدن مي شوند (مالاريا، سالک، شيستوزوما، کرم هاي قلابدار) و بعضي ديگر عموما روي پوست بدن زندگي مي کنند مانند کک و شپش.بعضي از آلودگي هاي مهم انگلي
1/15 سالک
سالک يک بيماري پوستي است که به وسيله انگلي تک سلولي به نام ليشمانيا ايجاد مي گردد. انتقال بيماري به وسيله پشه خاکي (فلوبوتوم) از شخص بيمار به انسان سالم منتقل مي شود. زخمي که در اثر اين آلودگي ايجاد مي شود، معمولا يک عدد است و درد ندارد و درصورت درمان زخم بهبود مي يابد ولي بدون درمان حدود يکسال و گاه تا ده سال طول مي کشد و بعد از بهبودي جاي زخم معمولا به صورت يک سکه ده ريالي باقي مي ماند.بيماري سالک در تمام مدتي که انگل در زخم وجود دارد (در صورت عدم درمان) قابل انتقال مي باشد.پيشگيري و مبارزه با بيماري سالک
ـ از بين بردن حيواناتي مانند سگ، روباه، شغال و موش صحرايي.ـ سم پاشي اطراف روستا ها و مناطقي مثل اصطبل ها، مرغداري ها، مخروبه ها به منظور دفع پشه خاکي.ـ استفاده از پشه بند به هنگام خواب و استفاده از توري فلزي براي در و پنجره ها براي جلوگيري از نيش پشه خاکي به هنگام بعد از غروب.ـ استفاده از واکسن در مورد افرادي که شديدا در معرض ابتلا هستند. واکسن اين بيماري ايجاد زخم کوچکي در محل تزريق مي کند و مانع از پيدايش سالک با ضايعات زشت بر روي صورت و اطراف چشم، بيني و لب مي شود.ـ محافظت زخم سالک از دسترس پشه خاکي با يک گاز استريل.ـ درمان صحيح و سريع به منظور پيشگيري از نقص عضو وسيع تر و پيش گيري از انتشار بيماري.2/15. شپش
شپش انگل خارجي پوست است و طول آن 2 تا 5 ميليمتر مي باشد. شپش ممکن است در سر، تن و شرمگاه وجود داشته باشد. هرجا که فقر عمومي با فقدان بهداشت همراه باشد، شپش هم هست.در شرايطي که تراکم جمعيت و دسترسي به حمام و صابون کمتر است، مانند اردوگاه هاي رانده شدگان جنگ، قحطي و آوارگي، شپش زياد است.تخم شپش رشک نام دارد که سفيد رنگ و چسبنده است و تا زماني که شپش و تخم در بدن وجود دارد احتمال بيماري هست. شپش موجب انتقال تيفوس و تب راجعه مي گردد. انتقال بيماري از انسان آلوده به وسيله تماس مستقيم و غيره مستقيم يعني استفاده از لوازم، لباس، رختخواب و شانه صورت مي گيرد.
