لطفا منتظر باشید ...
روشى كه پيشوايان فن در كتابهاى خود پيش گرفته اند، دو روش است
روش اوّل
بر اساس جمع آورى مثالهاى مشابه در موضوع واحد و در فصل معين است و بدين گونه از مجموعه فصولى تشكيل يافته كه تمام وجوه رسم را در بر مى گيرد و بهترين مثال براى اين روش كتاب «هجاء مصاحف الامصار» تأليف احمد بن عمار و كتاب «البديع فى هجاء المصاحف» تأليف ابن معاذ جهنى و كتاب «المقنع» تاليف ابوعمرو دانى و نيز نظم شاطبى و جعبرى و اربلى و خراز در رسم مى باشد. مثلا دانى مى گويد:(2) «اين كتابى است كه به خواست خدا آنچه را كه درباره رسم مصاحف شهرها از اساتيد خود شنيده ام و از پيشوايان فن روايت كرده ام، ذكر خواهم نمود.... و آنها را در بابهايى قرار خواهم داد، و طى فصلهايى خواهيم آورد...» در اين تأليفات فصلى درباره حذف حروف سه گانه:1. از جمله اين تأليفات است كتاب «ارشاد القراء و الكاتبين الى معرفة رسم الكتاب المبين» تأليف ابوعبيد رضوان بن محمد بن سليمان معروف به «مخلّلاتى» (متوفى 1311 هـ/ 1893 م) و ارجوزه شيخ متولى محمد بن احمد بن الحسن (متوفى 1213 هـ / 1895 م) به نام «اللؤلؤ المنظوم» كه تعداد ابيات آن هفتاد و شش بيت است و شرح آن به نام «الرحيق المختوم فى نثر اللؤلؤ المنظوم» از شيخ حسن بن خلف حسينى (بنگريد به: زرقانى، ج 1، ص 362) از هندوستان پرسشى در مورد التزام به رسم عثمانى مطرح شده بود كه بعضى از مشايخ از آن جواب دادند. از جمله آنهاست: شيخ محمد بن على بن خلف حسينى (متوفى 1357 هـ / 1939 م) او پاسخ خود را در رساله اى قرار داد به نام «ارشاد الحيران الى معرفة مايجب اتباعه فى رسم القرآن» و شيخ محمد بن حبيب الله الشنقيطى (متوفى 1363 هـ / 1944 م) كه پاسخ خود را كتابى قرار داد به نام «ايقاظ الاعلام لوجوب اتباع رسم المصحف الامام» از جمله كتابهايى كه در اين باره در عصر ما نوشته شده كتاب «الجوهر الفريد فى رسم القرآن المجيد» تأليف شيخ سيد بركات بن يوسف عريشه الهورينى از رجال اوايل قرن چهاردهم هجرى مى باشد و كتاب «فتح الرحمن و راحة الكسلان» تأليف محمد ابوزيد از رجال قرن چهاردهم هجرى و كتاب «تشحيذ الاذهان فى رسم آيات القرآن» تأليف شيخ عبدالرحمن محمد مشهور به هواش و كتاب «سمير الطالبين فى رسم و ضبط الكتاب المبين» تأليف شيخ على محمد الضباع و پيش از اين به دو شرح ما رغنى و ابى زينحار بر مورد الظمآن اشاره كرديم.2. المقنع، ص 1 و 2.
